بررسی فیزیولوژی زنان در مقایسه مردان
بررسی فیزیولوژی زنان به ما در انتخاب درست رشته ورزشی و وضعیت سلامت کمک بسیاری می کند...
پاسخ های فیزیولوژیکی : پاسخ های فیزیو لوژیکی در همه افراد چهار دسته اند که هر کدام را در زنان و مردان بررسی می کنیم.
این چهار گروه به شرح زیر است:
الف: عصبی عضلانی
ب: قلبی عروقی
ج: تنفسی
د: متابولیکی
الف : پاسخ های عصبی عضلانی
• قابلیت های ذاتی عضلات و چگونگی کنترل حرکتی برای زنان و مردان یکسان است.• هیچ تفاوتی در توزیع رشته های کندوتند انقباض بین دو جنس وجود ندارد
• زنان در قدرت قسمت بالاتنه 43 تا 63 درصد و در قسمت پایین تنه 25 تا 30 درصد ضعیف تر از مردان هستند.
• زنان توده عضلانی کوچکتری دارند همچنین تارهای عضلانی آنها کوتاهتر و کوچکتر
هنگامی که قدرت در رابطه با توده بدون چربی بدن بیان شود، هیچ گونه تفاوتی بین زن و مرد در برخی موارد وجود ندارد.
اندازه قلب
• به استثنای 12و13 سالگی قلب مردان از زنان بزرگتر است، علت این امر درشت بودن جثه و دارا بودن درصد بیشتر عضله دربرابر بیشتر بودن بافت چربی در زنان باشد.
• میانگین نسبت وزن قلب به وزن در سنین 10 تا 60 سالگی 85تا90% درصد مردان است
ب : پاسخ های قلبی عروقی
• زنان دارای ضربان قلب بیشتری برای هر سطحی از فعالیت زیر بیشینه هستند.• حداکثر ضربان قلب بطور معمول در هر دو جنس یکسان است.
• میزان گلبول قرمز در خون زنان کمتر است( 6 درصد) در نتیجه ظرفیت حمل اکسیژن آنها کمتر است.
• حجم ضربه ای در زنان کمتر است ( 25 درصد)
• زنان دارای قلب کوچکتر و بنابراین بطن چپ کوچکتر هستند (مربوط به کوچکتر بودن اندازه بدن و احتمالا کمتر بودن میزان تستوسترون آنهاست)
• زنان دارای حجم خون کمتری هستند
• متوسط زنان دارای فعالیت کم هستند
در سنین 8-12 سالگی قدرت زنان و مردان در یک سطح بوده اما بعد از آن بخاطر تاثیر هورمون مردانه تستوسترون رشد عضلات در مردان بیشتر است
قدرت
• مردان به علت توده عضلانی حجیم تری هستند و با توجه به ارتباط بین توده عضلانی با قدرت، دارای قدرت بیشتری می باشند.
• در سنین 8-12 سالگی قدرت زنان و مردان در یک سطح بوده اما بعد از آن بخاطر تاثیر هورمون مردانه تستوسترون رشد عضلات در مردان بیشتر است.
• وقتی قدرت پایین تنه بر حسب وزن بدن یا نسبت به توده بدون چربی بیان شود ، بین زنان و مردان تفاوتی مشاهده نمی شود. اما در مورد قدرت بالاتنه وقتی نسبت به وزن بدن بیان شود ، زنان دارای قدرت کمتری هستند. (که بدان علت است که حجم بیشتر عضلات ران در پایین کمر قرار گرفته و زنان عضلات پایین تنه را بیشتر به کار می گیرند)
• قدرت مطلق در زنان حدود دو سوم مردان است .
• درصد افزایش نسبی قدرت در زنان متعاقب برنامه های وزنه تمرینی یکسان ، با مردان برابر یا حتی برتر از آنهاست .
• حجیم شدن عضلانی در زنان کمتر از مردان است.
حجم خون و هموگلوبین
• مردان (ورزشکار و غیرورزشکار) دارای حجم خون و هموگلوبین بیشتری نسبت به زنان (ورزشکار و غیرورزشکار) هستند.
• مردان از حیث سیستم حمل اکسیژن دارای ظرفیت بیشتری نسبت به زنان هستند.
• حجم ضربه ای قلب زنها و مردها اگر متناسب با درصد حداکثر اکسیژن مصرفی در نظر گرفته شود برابر است.
• برون ده قلبی برای یک فعالیت با توان مطلق مشابه ، تقریبا در زنان و مردان یکسان است.
• برون ده قلبی بیشینه در زنان پایین تر است . Q=SV×HR
• باافزایش هر مقدار کار معین ، اختلاف اکسیژن سرخرگی سیاهرگی زنها از مردها بیشتر است.
• زنان دارای ظرفیت کمتری برای افزایش اختلاف خون سرخرگی سیاهرگی خودشان هستند. این موضوع احتمالا مربوط به کمتر بودن مقدار هموگلوبین آنهاست
• حداکثر اکسیژن مصرفی در زنان20 تا 25 درصد کمتر است.
• برای حجم معینی از خون ، اکسیژن کمتری به عضلات فعال توزیع می شود
• وقتی حداکثر اکسیژن مصرفی نسبت به اندازه بدن و جرم بدون چربی محاسبه شود بازهم تفاوت بین دو جنس وجود دارد ولی کمتر است( 15 تا 20 درصد)
• فشارخون قبل از یائسگی : فشار سیستولی و دیاستولی خون درخانمها بین 5 تا 10 میلیمتر جیوه نسبت به آقایان همسن پایین می آید.
• بعد از اتمام یائسگی : فشار خون خانمها نسبت به آقایان قدری افزایش می یابد.
ج : پاسخ های تنفسی
• زنان قفسه سینه کوچکتری دارند در نتیجه دارای ظرفیت حیاتی ، حجم جاری ، ظرفیت باقیمانده عملی و حداکثر توان هوازی کمتری هستند.• بافت ریه ای زن کمتر است در نتیجه حداکثر تهویه دقیقه ای در زن پایین تر است.
• وقتی فعالیت با توان مطلق یکسان انجام شود ، زنان تنفس سریعتری نسبت به مردان دارند. یعنی زنان فعالیت را با درصد بیشتری از حداکثر اکسیژن خودشان انجام می دهند
زنان به علت داشتن هورمون استروژن دارای آستانه تعریقی 2-3 درجه فارنهایت بالاتر از مردان هستند بنابراین کل مقدار تعریق برای زنان کمتر از مردان خواهد بود
د: متابولیسم پایه
• درجه متابولیسم پایه(BMR ): کمترین مقدار انرژی لازم در ازای هر متر مربع از سطح بدن در حال استراحت کامل است.
• اکسیداسیون مواد غذایی برای زنان5-10% کمتر از مردان است بنابراین میزان متابولیسم پایه 5-10% پایینتر از همتایان مردان در تمام سنین است.
سازگاری با گرما
• زنان به علت داشتن هورمون استروژن دارای آستانه تعریقی 2-3 درجه فارنهایت بالاتر از مردان هستند بنابراین کل مقدار تعریق برای زنان کمتر از مردان خواهد بود.
• اختلاف درجه حرارت بین قسمتهای داخلی بدن و پوست در زنان کمتر است.
• آستانه لاکتات زنان در توان مطلق کمتری از فعالیت اتفاق می افتد. اوج لاکتات خون معمولا در زنان فعال اما غیر ورزشکار از مردان فعال غیر ورزشکار کمتر است
• آستانه بی هوازی بین دو جنس تفاوتی ندارد یا این اختلاف کم است.
• زنان دارای تراکم ATP-PC عضلانی مشابهی با مردان هستند ولی بدلیل کمتر بودن توده عضلانی ، کل ذخایر فسفاژن آنها در مقایسه با مردان کمتر است.
رزا خاموشی
بخش ورزشی تبیان
