سرعت کدام بیشتر است، نور یا صدا؟
گاهی یک جسم را در مکان واقعی آن مشاهده نمی کنید. اگر یک هواپیمای در ارتفاع کم از بالای سر شما عبور کند. هنگامی که شما با شنیدن صدای آن مکانش را در آسمان جستجو کنید، خواهید دید در یافتن محل واقعی آن اشتباه کرده اید.
علت این است که چند ثانیه طول می کشد تا صدا به گوش شما برسد. اگر سرعت هواپیما زیاد باشد، آن گاه هواپیما در آن چند ثانیه مسافت بیشتری طی می کند. شما برای تعیین موقعیت اجسام دو حس بینایی و شنوایی را با هم به کار می برید. اگر این دو حس اطلاعات متفاوتی را به شما بدهند شما به حس بینایی اعتماد می کنید.
سرعت نور چه قدر است؟
آیا شما هر رخدادی را در لحظه ی وقوع آن، می بینید، یا این که تا رسیدن نور به چشم شما، یک فاصله ی زمانی وجود دارد؟ اگر در مقابل یک دیوار با فاصله ای معین بایستید و خود را صدا بزنید، زمان کوتاهی می گذرد تا شما پژواک صدای خود را بشنوید. این مدت، زمانی است که طول می کشد تا صدا به دیوار رسیده و باز گردد. اگر آزمایش مشابهی با استفاده از پرتو چراغ قوه در مورد نور انجام دهید، هیچ فاصله ی زمانی مشاهده نمی کنید. علت این است که نور بسیار سریع تر از صدا حرکت می کند. نور در حدود یک میلیون بار سریع تر از صوت حرکت می کند. زمانی که طول می کشد تا نور به دیوار برخورد کند و بازگردد، کسر بسیار کوچکی از ثانیه است، این زمان، بسیار کوتاه تر از فاصله ی زمانی قابل تشخیص برای شما می باشد.
صوت فاصله یک کیلومتر در هوا را به مدت تقریبی 3 ثانیه طی می کند ( سرعت صوت در هوا تقریباً 330 متر در ثانیه است . )از طرف دیگر نور همین مسافت را در زمان فوق العاده کوتاهی طی می کند ( نور در هر ثانیه مسافت 000/300 کیلومتر را طی می کند ) . رعد و برق همزمان اتفاق می افتند ، اما با سرعت های مختلفی به سوی ما حرکت می کنند و به همین دلیل در زمان های متفاوتی به ما می رسند .
فاصله ی ما تا کره ی ماه چقدر است؟
فاصله ی کره ی ماه تا کره ی زمین حدود 360000 کیلومتر است. آیا می دانید چگونه توانستند این فاصله را اندازه بگیرند؟ چند روش وجود دارد. اما در دقیق ترین اندازه گیری، یک آینه به کار می رود. یک پرتو نور لیزری به آینه ای روی کره ی ماه، هدف گیری می شود.
با آن که نور بسیار سریع حرکت می کند، حدود 3 ثانیه طول می کشد تا نور به ماه برسد و برگردد. این نشان می دهد که نور نیز سرعت معینی دارد. بنابراین فوری به چشم نمی رسد. با دانستن سرعت نور، فاصله ی زمین تا کره ی ماه را می توان محاسبه کرد.
مرکز یادگیری سایت تبیان - تجمیع و تنظیم: نوربخش