مکتب خانه ی "خانه"

خودسازی و دیگرسازی

می دانید از واجبات تأکید شده در مکتب اسلام ، «خودسازی» است .همان گونه که وظیفه داریم تهذیب نفس و خودسازی کنیم، باید در اندیشه ی ساختن دیگران هم باشیم و برای ساختن دیگران اولین و مهمترین گام ساختن خانواده است.

یا أیّها الّذین آمنوا قوا اَنفُسکم و اَهلیکُم ناراً (1)

ای کسانی که ایمان آورده اید، خود و خانواده ی خویش را از آتش دوزخ نگاهدارید.

وقتی پیامبر اکرم)صلی الله علیه و آله وسلم) به رسالت مبعوث شد فرمان یافت که خویشاوندان خود را از خدا بترساند، یعنی سازندگی جامعه را از ساختن خویشاوندان خود شروع کند.

و اَنذر عَشیرتک الأقربین (2)

ای پیغمبر خویشاوندان خود را از خدا بترسان.

یعنی سازندگی جامعه را از ساختن اقوام و خانواده ی خود شروع کن. پس اول خانواده ی خویش را بساز سپس به ساختن جامعه بپرداز. خودسازی و ساختن خانواده و تربیت فرزندان از جمله وظایف بسیار بزرگ پدران است و این مهم تنها در سایه ی تسلط بر اعصاب و خویشتن داری میسر است. و بدانید که هرگز مکتبی برای خودسازی و تربیت صحیح فرزندان و رشد شخصیت معنوی آنها بهتر از محیط خانه پیدا نمی شود.

محیط خانه می تواند محلی برای عروج و سلوک و تکامل مرد و زن باشد مخصوصاً اگر سعه ی صدر داشته باشیم زیرا تکرار و پافشاری و اصرار، تأثیر بسزا و عجیبی دارد. حرف مؤثر است، ولی عمل تأثیر کامل و مطلوب می گذارد.

اگر کسی بار اول از نصیحت متنبّه نشود ، سرانجام در اثر تکرار و پافشاری زیاد متنبّه خواهد شد و این مرهون حوصله داشتن و دارا بودن سعه ی صدر است.

یکی از کارهای روان شناسان برای به کرسی نشاندن اهدافشان ، همین "تکرار" است ولی "عمل" ، مؤثرتر است ؛

خداوند مرد را برای زن و زن را برای مرد خلق کرده است تا تشکیل خانواده بدهند. و در کانون خانواده آرامش و اطمینان خاطر یابند. محیط خانه باید محل زدودن و زایل شدن نگرانیها و اضطراب خاطرها باشد.

قرآن شریف محیط خانه را چنین بیان کرده است:  "خانه محلی است که سر تا پا رأفت و مهربانی و رحمت است."

بنابراین هر گونه رفتاری که باعث به سردی گراییدن کانون خانواده می شود ، نوعی کفران نعمت است.

عزیزان، باید بدانند که رحمت و رأفت و محبت ، اموری بسیار حساس و ظریف و همچون شیشه نازکند. گاهی یک سخن نیش دار کافی است محبت چندین ساله را فرو ریزد و چه بسا سخن بی جا و نسنجیده یا سوءظن نسبت به یکدیگر ، محبت چندین ساله را از دلها زایل کند و کانون خانواده را بر هم زند.

کمک کردن به زن در امور خانه ، در آخرت به صورت نعمتهای الهی و «حورالعین» متمثل می شود. از این رو مرد نباید همه ی کارهای منزل را به دوش زن بسپارد. زیرا،  رضایت خدا و شرط رفتن به بهشت و خشنودی ائمه ی طاهرین (علیهم السلام) یاری به یکدیگر است هم برای مرد و هم برای زن.

در روایات می خوانیم: اگر زنی سفره ای را پهن یا جمع کند ، خداوند به او نظر رحمت می کند و جهنم را بر او حرام می کند. البته، به شرط اینکه در بهشت را با سخنان نیشدار و... بر خود نبندد.

رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلم) وارد خانه ی حضرت علی (علیه السلام) شدند و مشاهده فرمودند که ایشان مشغول عدس پاک کردن هستند. آنگاه فرمودند اگر مردی به زنش در امر خانه کمک کند، پروردگار عالم از او خشنود می شود و به او نظر رحمت می کند و بهشت را برایش واجب می کند. هم چنین کسی که به خاطر خدا برای راحتی و آسایش خانواده اش زحمت بکشد و کار کند مثل اینست که در راه خدا جهاد کرده است.

اگر مردی صبح تا شام کار کند و زحمت بکشد ؛ ولی شب هنگام که به خانه می آید عبوس و نارحت باشد به طوری که زن و فرزندانش از سخن گفتن با او بهراسند، این کار ، ارزش الهی ندارد و جهاد در راه خدا محسوب نمی شود.

عزیزان !

در محیط خانه عبوس نباشید، غم و غصه و ناراحتی را به درون خانه نبرید. شما در بیرون از خانه کار می کنید و خسته می شوید و همسر شما نیز، در خانه به کار و فعالیت مشغول است. او هم خسته می شود. پس باید خستگی یکدیگر را رفع کنید، نه این که با برخوردهای ناصحیح و غیراسلامی برخستگی یکدیگر بیفزایید.

عزیزان من !

این دو روزه ی دنیا می گذرد.آنچه جاویدان و باقی است،  اعمال و رفتار خوب و یا بد شما است. اعمال شما تجسم پیدا می کند. خیلی مواظب باشید ! چون در برزخ و قیامت با شما همنشین و قرین خواهند بود.

فرآوری : سرور حاجی سعید

بخش خانواده ایرانی تبیان

منبع:

کتاب خانواده در اسلام

1-سوره ی تحریم، آیه ی 6.

2-سوره ی شعرا، آیه ی 214.