یک ارتباط افقی
چگونه با نوجوان خود ارتباط برقرار کنیم؟
در خانواده‌هایی که شرایط مناسبی برای این دوران بحرانی مهیا می‌کنند، فرزندان با ایمنی بیشتری این دوران را می‌گذرانند. مشکلات نوجوانی کمتری را شاهد هستند و سریعتر از بقیه به پختگی و کمال فکری ، عاطفی و اجتماعی می‌رسند در حالی که .........
خانواده به عنوان یک کانون مهم از اهمیت ویژه ای در دوران مختلف رشدی و به ویژه در دوران نوجوانی برخوردار است. یکی از تدابیری که در جهت بهبود ارتباط با نوجوانان به خانواده‌ها توصیه می‌شود، تغییر چارچوب روابط در این دوره است. خانواده‌ها با کودکان رابطه‌ای برقرار می‌کنند که مشتمل بر امر و نهی‌هاست و در برگیرنده دستورات مشخصی از انضباط و رعایت موازین اخلاقی است. لازمه برقراری این نوع رابطه آن است که خانواده‌ها در موضع بالا و حاکمیت قرار گرفته و کودک در موقعیت کسی که دستورات مشخصی را دریافت می‌کند، واقع می‌شود و به عبارت دیگر رابطه والدین و کودک رابطه‌ای است عمودی، یعنی مشتمل بر ارتباطات دستوری و تحکمی که از بالا به پایین اعمال می‌شود.
چارچوب فوق در دوران بلوغ به هم می‌ریزد و رابطه موجود به رابطه مطلوب که رابطه‌ای افقی است، باید تغییر یابد. والدین به عوض اینکه از موضع بالا به پائین برخورد کنند، خود را در سطحی مساوی نوجوان خویش قرار می‌دهند و رابطه به جای آن که دستوری و تحمیلی باشد، رابطه‌ای است بر اساس همدلی ، تفاهم و درک وضعیت نوجوان که مطلوب‌ترین نوع چارچوب ارتباطی محسوب می‌شود. به عبارتی نوجوان به جای اینکه والدین را در موضعی بالاتر از خود و دست نیافتنی احساس کند، آنها را در کنار خود می‌یابد.
لذا در خانواده‌هایی که شرایط مناسبی برای این دوران بحرانی مهیا می‌کنند، فرزندان با ایمنی بیشتری این دوران را می‌گذرانند. مشکلات نوجوانی کمتری را شاهد هستند و سریعتر از بقیه به پختگی و کمال فکری ، عاطفی و اجتماعی می‌رسند. در حالی که در خانواده‌های نابسامان ، خانواده‌های زیاد سخت‌گیر و یا برعکس آسان گیر دشواریهای دوران بلوغ بیشتر بوده و اغلب رسیدن به یک هویت کامل فکری ، عاطفی و اجتماعی با تاخیر همراه است.
سعی کنید در زندگی‌تان و به خصوص برای فرزندان‌تان مدیری باشید که برای هر کار مثبتی که انجام می‌دهند، هر چند کوچک و کم‌ارزش باشد، آنها را مورد تشویق قرار دهید
تغییر جهت دادن در برقراری ارتباط با نوجوانی که تا پیش از این (در دوران کودکی) هیچ‌گاه طعم آزادی و استقلال را نچشیده، اعتماد و اطمینانی است که فرزندتان با دانشی که شما به او آموخته‌اید، به دست آورده است اما تحقیر شدن و مورد بی‌اعتنایی قرار گرفتن، در تصمیم‌گیری برای برقراری ارتباط، بسیار مؤثرتر و مهم‌تر است.
برای برقراری ارتباط باز و یک ارتباط سالم با نوجوانان‌تان
همفکری و مشورت، باعث اداره کردن و با موفقیت انجام دادن کارها می‌شود: شما هنوز هم می‌توانید با در دسترس قراردادن خود و از سر گرفتن تشویق‌‌ها و دلگرمی دادن‌ها در زمان‌های خاص و ویژه، آن هم تنها با فرزندتان و به‌عنوان بخشی از یک خانواده، خودتان را با زندگی فرزندان‌تان درگیر کنید و مطمئن باشید که به تنهایی هم از عهده انجام این کارها برمی‌آیید و نیازی به همفکری و مشورت با دیگران ندارید. به فرزندان‌تان این اجازه را بدهید که برای کمک گرفتن در هر کاری، فقط و فقط به‌خود شما رجوع کنند.
آنها را تشویق کنید: همیشه سعی کنید در زندگی‌تان و به خصوص برای فرزندان‌تان مدیری باشید که برای هر کار مثبتی که انجام می‌دهند، هر چند کوچک و کم‌ارزش باشد، آنها را مورد تشویق قرار دهید و به فرزندان‌تان بگویید، هنگامی که آنها تصمیم درست و خوبی اتخاذ می‌کنند، شما به‌وجود آنها افتخار می‌کنید و سرشار از احساس غرور می‌شوید و همچنین به آنها فرصت دهید تا بدانند هنوز هم آنها برایتان اهمیت دارند. با گفتار و رفتارتان به آنها بفهمانید که همیشه برای شما مهم و با‌ارزش هستند.
ترکیب و ساختار: اگر چه نوجوانان می‌خواهند که استقلال و آزادی داشته باشند اما مهم این است که ساختار، حد و مرز، نتیجه و پیامد کارهای‌شان را مورد توجه قرار دهند و به‌گونه‌ای استقلال داشته باشند که حد و مرزشان را بدانند و ترکیب و ساختار خانوادگی و تربیتی‌شان را سالم و کامل نگه دارند. شما هنوز هم والدین آنها هستید و نوجوانان نیز هنوز هم از بعضی نظم و ترتیب‌ها در تصمیم‌گیری‌های خانواده‌شان، قدردانی می‌کنند.
ایجاد ارتباط مناسب : برای ایجاد رابطه‌ای مناسب بین والدین و نوجوان ایجاد فضای خانوادگی سالم کاملا ضروریست. پدر و مادر در ابتدا خود باید سلامت عاطفی ، شخصیتی و رفتاری داشته و از ارتباط مناسب منطقی با یکدیگر برخوردار باشند، شیوه‌های تربیتی مناسبی انتخاب کرده و برخوردها و رفتارهای خود را بر اساس یک شیوه تربیتی مشترک طرح ریزی کنند. همچنین داشتن ارتباط باز و ثمر بخش، یکی از مهم‌ترین بخش‌های خانواده‌های مستحکم، استوار و سالم است. خانواده، قدرت ایجاد فضایی از عشق و محبت را داراست؛ مکانی که هر یک از اعضای خانواده می‌تواند به‌صورت کاملا آزاد و بی‌پرده، عشق و محبت و قدردانی‌‌اش را نسبت به دیگری بیان کند.
عدم ایجاد محدودیت و سخت گیری شدید و همچنین خودداری از سهل گیری و آزادگذاری : در هر دو حالت ذکر شده ارتباط والدین و نوجوان از قاطعیت و استواری برخوردار نخواهد بود. در شیوه اول نوجوان به دنبال راه گریز از زیر سلطه والدین خواهد بود که در این صورت مجالی برای برقراری ارتباط وجود نخواهد داشت، چرا که فاصله‌ها به قدری به علت سخت گیری و محدودیت زیاد شده که دیگر مجالی برای پیوند نخواهد بود. در حالت دوم نیز والدین از اقتدار کافی برای نوجوان برخوردار نخواهند بود و در واقع احساس نیاز به برقراری ارتباط از طرف نوجوان احساس نخواهد شد. در حالی که چنین نیازی به صورت یک عامل درونی همچنان پا برجاست و خلاهای حاصل از آن دیر یا زود آشکار خواهد شد.
خانواده‌هایی که وقت‌شان را با یکدیگر سپری می‌کنند، بیشتر دوست دارند که به معنای واقعی کلمه نسبت به یکدیگر تعهد داشته و برای یکدیگر مثمرثمر واقع شوند
به طور کلی ارتباط‌های خانوادگی غمگین و ناخشنود، اغلب نتیجه الگوهای ارتباطی مایوس و دلسرد کننده، کم بازده و بی‌کفایت هستند. با روی باز و خیلی راحت و صمیمی با یکدیگر گفت‌وگو کرده و نوجوانتان را مورد تشویق قرار دهید تا فرزندان‌تان بتوانند صحبت‌هایشان را بدون ترس از اینکه بین گفته‌هایشان وقفه ایجاد کنید یا آنها را مورد انتقاد و نکوهش قرار دهید، به اتمام برسانند و حرف های‌شان را کامل بیان کنند.
بر قدرت و نیروی خود، تمرکز کنید: ارتباط پیاپی، باز و مستقیم، پایه و بنیانی برای یک خانواده استوار، محکم و سالم است. خانواده‌هایی که از مهارت‌های ارتباطی‌شان استفاده می‌کنند، توانایی بیشتری برای حل مشکلات‌شان داشته و همچنین گرایش و تمایل بیشتری برای برقراری ارتباط مفید و ثمربخش با یکدیگر دارند.
ارتباط پیوسته و مکرر: خانواده‌هایی که وقت‌شان را با یکدیگر سپری می‌کنند، بیشتر دوست دارند که به معنای واقعی کلمه نسبت به یکدیگر تعهد داشته و برای یکدیگر مثمرثمر واقع شوند. در سبک زندگی پرمشغله‌مان، گاهی اوقات همه ما فراموش می‌کنیم که کمبود و وقت نگذاشتن برای یکدیگر می‌تواند یک سری مشاجرات و درگیری‌های دیگری را به مشکلات قبلی اضافه کند. در اتومبیل با یکدیگر صحبت کنید، شام را با هم صرف کنید و یا در برنامه‌ریزی‌های خانوادگی‌تان برای یکدیگر وقت اختصاص دهید. بنابراین شما می‌توانید مقداری از وقت مورد نیازتان را برای تمرین مهارت‌های ارتباطی‌تان در نظر بگیرید. امیدواریم که از نکات و راهکارهای مفیدی که در بالا ذکر شد به‌نحو احسن استفاده کنید و نتایج درخشان این نکات کلیدی را در لحظه‌لحظه زندگی‌تان مشاهده کنید.
فرآوری: مریم عطاریان
بخش خانواده ایرانی تبیان
منبع:
همشهری آنلاین همراه با تغییر و اضافات
مقالات مرتبط :
