شاد شاد حتی در کهنسالی

مادربزرگ صبح آفتاب نزده بلند می‌شد و یاس‌های توی باغچه را می‌چید و توی كاسه می‌ریخت. بعد با توجه خاصی وضو می‌گرفت و ذكر گویان سر سجاده می‌نشست. یك مشت از آن یاس‌ها را می‌ریخت كنار سجاده‌اش و شروع به نماز خواندن می‌كرد.

مادربزرگ دوره‌های مذهبی را فراموش نمی‌كرد از ختم سوره‌های قرآن گرفته تا سفره‌هایی كه همسایه‌ها برای نذر ادا شده خود پهن می‌كردند و در آن به ذكر و مناقب‌خوانی می‌پرداختند.

نمی‌توانم بگویم او خیلی شاد بود. بیشتر از همه باید بگویم راضی و آرام بود. كمتر دیده بودم از چیزی گلایه كند. هر وقت هم كسی می‌نشست و از بد روزگار گلایه می‌كرد. می‌گفت: ‌خیر است مادرجان خدا خودش خوب است بد برای كسی نمی‌خواهد. خیر و شرش به عقل ما نمی‌رسد. بعد برای همه دعا می‌كرد كه خدا چشممان را به روی خیر و مصلحتمان باز كند.دیگران را نمی‌دانم، اما اگر از من بپرسند می‌گویم راز خرسندی همیشگی مادربزرگ دوست‌داشتن خدا بود.

********

جهان غرب سال‌های زیادی را در بدبینی به دین گذراند. در این سال‌ها نتیجه‌گیری‌های افراطی در مورد اثرات دین می‌شد. ازجمله اندیشمندانی چون فروید، واترز و الیس كه معتقد بودند دین بر سلامت روان تاثیر منفی دارد، اما امروزه تحقیقات دقیق و گسترده‌ای ثابت كرده است كه دین بر سلامت روان سالمندان تاثیر مثبت دارد.

تحقیقاتی كه در كشورمان صورت گرفته است نشان می‌دهد گرایش مذهبی بر خوش‌بینی، سلامت روان و جسم در سالمندان اثر دارد. جهتگیری مذهبی همچنین اختلالات روانی را نیز كاهش می‌دهد و مقابله مذهبی، یك سبك مثبت برای حل مسائل روحی سالمندان به شمار می‌رود.

پژوهش‌های صورت گرفته در مورد 4 هزار سالمند مركز سالمندان نیز نشان می‌دهد میزان افسردگی سالمندانی كه به عبادت توجه داشتند نصف سایر سالمندان است و این تحقیقات تا آنجا پیش می‌رودكه سالمندی موفق به عنوان یك الگوی مناسب در ارتباط با گرایش مذهبی قرار می‌گیرد.

بنا بر این تحقیقات، هرچه اعتماد به خدا به عنوان یك مولفه مذهبی بیشتر باشد شخص از شادكامی بیشتری برخوردار است.

جالب است بدانید برخی تحقیقات نشان می‌دهد زنان عقاید مذهبی قوی‌تری دارند .تحقیقات دقیق‌تری كه در ایران انجام شده است بیانگر این است كه رابطه بین جهتگیری مذهبی درونی و شادكامی، مثبت بوده و به عبارت دیگر از نتایج این تحقیق و سایر یافته‌های تحقیقی دیگر در این حوزه می‌توان به این نتیجه رسید كه افراد دارای جهتگیری مذهبی بیرونی از شادكامی بیشتری نسبت به سایرین برخوردارند.

داوود قادری در نتایج تحقیق خود آورده است: افراد دارای دین درونی یعنی كسانی كه با دین خود زندگی می‌كنند از سلامت روانی بهتری برخوردارند و شادكامی آنان بیش از بقیه است.

همه ادیان توحیدی برای پیروان خود انجام مناسك عملی و عبادی را الزامی می‌دانند و این مناسك مستلزم انجام فعالیت‌های خاص و حضور در اجتماعات متنوع است كه می‌تواند عامل افزایش شادكامی در فرد باشد. ادیان توحیدی همچنین اصرار و تاكید ویژه‌ای بر مفهوم امیدواری و ناامید نشدن تحت هر شرایطی را دارد و از آنجا كه شادكامی نقطه مقابل افسردگی تلقی می‌شود، می‌تواند دلیل دیگری بر شادكامی بیشتر افرادی باشد كه از دین درونی برخوردارند.

قادری می‌افزاید: دین درونی و شادكامی، مفاهیمی ذهنی و درونی تلقی می‌شوند كه می‌توان آنها را هم‌راستا و هم‌سو در جهت رشد سلامت جسمانی و روانی تلقی كرد.

نكته جالبی كه در تحقیق این پژوهشگر قابل توجه است این است كه در زمینه شادكامی میان زنان و مردان سالمند تفاوت‌هایی وجود دارد. نتایجی كه در مورد سالمندان زن ایرانی به دست آمده است با نتایج زنان سالمند در برخی جوامع دیگر متفاوت بوده است. این نكته كه انجام فعالیت و بودن مستمر در جامعه می‌تواند ضامن شادكامی افراد باشد.

تحقیقات این پژوهشگر نشان می‌دهد زنان سالمند نمرات بالاتری در زمینه شادكامی نسبت به مردان سالمند به دست آورده بودند. زنان در جامعه ایران برخلاف آنچه در سایر جوامع اسلامی دیده می‌شود بخصوص در كشورهای عربی ‌، همانند مردان نقش فعال و همپای آنان دارند كه می‌تواند تامین‌‌كننده شادكامی و رضایت از زندگی بیشتر در میان زنان سالمند جامعه ما باشد.

نتایج تحقیقات جوامع دیگر نیز مبین این موضوع است كه زنان سالمند از نظر دین درونی و بیرونی از مردان سالمند معتقد ترند و این تحقیقات نشان می‌دهد زنان، ادیان توحیدی را پناهگاهی برای خود تلقی می‌كنند كه جلوی احساس تنهایی در سال‌های سالمندی را می‌گیرد.

بخش خانواده ایرانی تبیان

منبع :

جام جم آنلاین

مقالات مرتبط :

دشواری‌های مراقبت از سالمندان

عشق پیری ،ترس از تنهایی

‌بابا بزرگ عروسی‌ات مبارك