آلودگی با کرم آسکاریس

کرم آسکاریس بالغ حلقوی استوانه‌ای شکل با انتهای باریک و به اندازه 15 تا 35 سانتیمتر (نر کوچک‌تر از ماده) می‌باشد. عفونت در انسان از طریق خوردن تخم جنین دار موجود در خاک و با خوردن سبزیجات آلوده ایجاد می‌شود. تخم پس از وارد شدن به بدن انسان، در روده باز و لارو آزاد می‌شود.

لارو پس از عبور از دیواره روده و سیر مراحل تکاملی خود در کبد، قلب، ریه‌ها مجدداً به روده باز می‌گردد و به صورت بالغ در آنجا زندگی می‌کند. کرم بالغ با انسداد مجرای گوارشی یا صفراوی و یا با دخالت در تغذیه بیمار، بیماری گوارشی ایجاد می‌کند .

وجود کرم بالغ در روده کوچک علائم مبهمی مانند درد شکم و نفخ ایجاد می‌کند. انسداد روده که بسیار نادر است و حداکثر سن بروز آن 1 تا 6 سالگی است، ناشی از توده کرم‌ها در کودکان خیلی آلوده است.

بیماری در حالت مزمن و پیشرفته موجب مرگ تعدادی از بیماران و همچنین صرف هزینه‌های بسیار زیاد و جراحــــــــی می‌گردد.

عوامل شیوع آسکاریازیس

ـ لوازم آلوده: مدفوع انسان تنها مخزن عفونت است.

ـ میزبان: میزان آلودگی در کودکان زیاد است و کودکان عمده‌ترین پخش کننده آلودگی هستند.

ـ عوامل محیط زیست: آسکاریس یکی از کرم‌های منتقله از راه خاک است. تخم کرم‌های آسکاریس در شرایط مساعد، ماه‌ها و حتی سال‌ها زنده می‌ماند.

ـ عادات انسان: زیاد شدن تخم کرم در خاک به سبب عادات انسان در دفع مدفوع در فضای آزاد روی می‌دهد و مهم‌ترین عاملی است که موجب انتشار گسترده آسکاریس در جهان می‌شود. تخم آلوده کننده می‌تواند دست‌ها و خوراکی‌های کودکانی را که روی زمین بازی می‌کنند آلوده کند.

ـ دوره انتقال: تا زمانی که تمام آسکاریس‌های بارور در روده از بین نروند و مدفوع از نظر تخم کرم منفی نشود، امکان انتقال آلودگی وجود دارد.

راه انتقال

راه انتقال دهـــانی: از راه خوردن تخم‌های آلوده کننده همراه با خوراکی یا آب است. نحوه انتقال بیماری به انسان از دست به دهان است که در آن انگشت‌ها در اثر تماس با خاک آلوده شده‌اند .

خوراکی‌هایی که خام خورده می‌شوند مانند سبزی‌ها، آلودگی را منتقل می‌نمایند.

راه‌های دیگر انتقال، خوردن خاک آلوده (خاک خواری) و گردوغبار است که می‌تواند در انتشار آلودگی آسکاریس در مناطق کویری نقش مهمی داشته باشد.

علایم شایع

تحریک پذیری

بیقراری مثانهاشتهای متغیر یا بی اشتهایی

خستگی مکرر

کاهش وزن یا فقدان وزن گیری مناسب در کودکان

دردهای پیچشی شکم

کرم‌ها ممکن است گاهی در مدفوع یا بستر کودکان دیده شوند. به ندرت ممکن است کرم‌ها با استفراغ خارج شوند.

پیشگیری

- شستشوی دست‌ها قبل از غذا خوردن

- خودداری از وارد کردن انگشتان به دهان

- احداث توالت‌های بهداشتی و دفع بهداشتی مدفوع و آموزش بهداشت در مورد به کارگیری مستراح‌های بهداشتی، بهداشت فردی ـ همگانی و دگرگونی الگوهای رفتاری

- راه اندازی سیستم‌های بهداشتی

- استفاده نکردن از کود انسانی در کشاورزی

راه‌های درمان بیمار

- بررسی‌های تشخیصی ممکن است شامل آزمایش مدفوع یا بررسی کرم بالغ (در صورت دفع شدن همراه با مدفوع) و رادیوگرافی ریه باشد.

- درمان در منزل امکان پذیر بوده و شامل داروهای ضد کرم و سایر مراقبت‌های بهداشتی است.

- شستشوی دست‌ها پس از توالت رفتن یا قبل از غذا توصیه می‌شود. از وارد کردن انگشتان به دهان خودداری کنید. ناخن‌ها را کوتاه و تمیز نگه دارید.

- نواحی مقعد و تناسلی را حداقل روزی دو بار با صابون و آب گرم بشویید. شستشو را با دقت و ترجیحاً زیر دوش انجام دهید. از حمام وان استفاده نکنید.

- در صورت امکان همه لباس‌های راحتی، لباس‌های خواب، زیرپوش‌ها و حوله‌های آلوده‌ای را که توسط فرد مبتلا استفاده شده بجوشانید.

- پس از درمان، توالت، کف حمام و اثاثیه را به دقت شستشو و تمیز کنید. قالیچه‌ها، رومیزی‌ها، پرده‌ها، مبلمان و صندلی‌ها را به دقت با جاروبرقی تمیز کنید.

فرآوری : زهره لطیفی

بخش سلامت تبیان

سایت پزشکان بدون مرز

سایت پزشکان ایران

سایت رشد