تبیان، دستیار زندگی
آیا می شود از سلول بنیادی برای درمان این بیماری استفاده کرد؟ آیا سلول درمانی برای درمان بیماری من موفقیت آمیز است؟ شاید این سوال یا سوالات از این دست در ذهن شما نیز باشد. در اینجا سعی می کنیم سوالات متداول در زمینه ی درمان با سلول های بنیادی را پاسخ دهیم.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

درمان با سلول بنیادی


آیا می شود از سلول بنیادی برای درمان این بیماری استفاده کرد؟ آیا سلول درمانی برای درمان بیماری من موفقیت آمیز است؟ شاید این سوال یا سوالات از این دست در ذهن شما نیز باشد. در اینجا سعی می کنیم سوالات متداول در زمینه ی درمان با سلول های بنیادی را پاسخ دهیم.

درمان با سلول بنیادی

چرا محققان و پزشکان نسبت به سلول های بنیادی توجه زیادی نشان می دهند؟

*** تکوین و رشد، ترمیم بافت های آسیب دیده و سرطان که نتیجه ی تقسیم بی رویه ی سلول های بنیادی است، سه فرایند زیستی مهم است که سلول های بنیادی در آنها نقش محوری ایفا می کنند. بنابراین سلول های بنیادی در بسیاری از زمینه های تحقیقات زیستی و پزشکی پتانسیل دارند. پیش از همه، مطالعه ی بن یاخته ها به ما کمک می کند تا درک کنیم که چگونه به شمار خیره کننده ای از سلول های تخصص یافته که ما را آنچنان که هستیم می سازد تبدیل می شوند. برخی از شرایط پزشکی خطیر مانند سرطان و نقص های مادرزادی ناشی از مشکلاتی است که جایی از این فرایند رخ می دهد. درک بهتر تکوین طبیعی سلول به ما اجازه می دهد که نقص هایی که سبب این مشکلات می شوند را بشناسیم و شاید بتوانیم تصحیح شان کنیم.

کاربرد به القوه دیگر بن یاخته ها ساخت سلول و بافت برای درمان های بالینی است. امروزه اغلب از اعضای اهدا شده برای جایگزینی اندام ها و بافت های مصدوم یا بیمار استفاده می کنند. اما متاسفانه تعداد افراد متقاضی پیوند بسیار بیشتر از تعداد اندام های موجود برای پیوند است.

سلول های بنیادی پرتوان  یک منبع تجدد پذیر از سلول های جایگزین شونده ی سلول ها و بافت های بیمار برای درمان شمار زیادی از بیماری ها و ناتوانی های از جمله پارکینسون، اسکلروزیس آمیوتروفیک جانبی ، آسیب های نخاعی، سوختگی، بیماری های قلبی، دیابت و رماتیسم می تواند باشد.

درمان با سلول بنیادی

عملکرد سلول های بنیادی در حفظ سلامت بدن چیست؟

*** سلول های بنیادی در بدن ما و در تمام طول زندگیمان وجود دارند و تقریباً در همه ی بافت ها یافت می شوند. این امر نشان می دهد این سلول ها اهمیت حیاتی در موجودات پر سلولی دارند تا جایی که دارای عملکردهای مختلفی هستند. پس از شکل گیری بافت های تخصصی، سلول های بنیادی به عنوان تنظیم کننده ی کلیدی تعادل بافت و مسئول حفظ ساختار بافت است. در هنگام جراحت، سلول های بنیادی مسئول تجدید و بازسازی بافت اند.

سلول درمانی چه مزایایی دارد؟

سلول های بنیادی دارای ویژگی های منحصر به فردی هستند که آنها را کاندیدای مورد توجه ای برای درمان بیماری هایی رام ناشدنی، شامل بیماری های دژنریتیو از قبلی پارکینسون، بیماری های دمیلین کننده مثل (مولتپل اسکلروزی)، دیستروفی عضلانی دوشن همچنین بیماری های عمده ی دیگری از قبیل اینفرکتوس میوکارد، دیابت و بسیاری دیگر از بیماری ها، می کند.

در کارآزمایی های بالینی مشخص شده است که پتانسیل درمانی سلول بنیادی منفرد بسیار قابل توجه است طوری که در مدل حیوانی می تواند یک اندام کامل برای مثال غدد پستانی، پروستات یا بافت خون ساز را بازسازی کند. در درمان بیماران برای کاهش زمان درمان تعداد بیشتر سلول های بنیادی نیاز است.

درمان با سلول بنیادی

در سلول درمانی، چندین استراتژی درمانی وجود دارد:

* سلول بنیادی را می توان برای جایگزینی سلول های بنیادی بافت که عملکردشان را از دست داده اند یا فاقد عملکرد اند به بافت پیوند زد تا سرعت ترمیم بافت و بازگرداندن عملکرد بیشتر شود.

در ژن درمانی سلول بنیادی را می توان به عنوان وکتور یا حامل برای معرفی ژن های از دست رفته به بافت هدف استفاده کرد.

در درمان های ضد سرطان، سلول های بنیادی که تمایل به تومور نشان می دهند را می توان به عنوان ناقل برای حمل داروهای آنتی تومور استفاده کرد و جایگزین سلول های تومور کرد.

* دانش مسیرهای تنظیم کننده ی سلول های بنیادی را می توان برای تحریک سلول های بنیادی بافت ها برای ترمیم بافتی استفاده کرد.

سلول درمانی بسیار نوید دهنده است و مزایای زیادی دارد:

* ظاهراً اثر سمی ندارد

* یک بار انجام می شود و نیازی به تکرار نیست

* دودمان سلولی حاصل از سلول پیوند یافته فنوتیپ های بافت هدف را تقلید می کند.

کدامیک از انواع سلول های بنیادی برای استفاده های درمانی بهتر خواهد بود؟

سلول های بنیادی جنینی- سلول های بنیادی پرتوان پتانسیل درمانی زیادی دارند اما چالش های تکنیکی دشواری در مواجه با آن وجود دارد. اول اینکه محققان باید به این دانش دست یابند که چگونگی تبدیل شدن آنها به همه ی انواع مختلف سلول های بدن را کنترل کنند. دوم اینکه سلول هایی که اکنون برای تحقیقات موجود اند احتمالاً توسط سیستم ایمنی بیمار رد شوند. یکی دیگر از توجهات جدی این است که ایده ی استفاده از سلول های بنیادی جنینی انسان یا استفاده از بافت های جنینی  در زمینه ی اخلاقی بسیار بحث برانگیز است و مخالفان زیادی دارد. پس ناگزیر در حال حاضر باید از سلول های بنیادی بالغ یا سلول های بنیادی خون بند ناف برای سلول درمانی استفاده کرد.

درمان با سلول بنیادی

سلول های بنیادی بالغ- تا کنون شواهد اندکی مبنی بر اینکه سلول های بنیادی بالغ می توانند تغییر فاز بدهند و انعطاف پذیری که محققان برای پرداختن به تمام بیماری های و اختلالات نیاز دارند فراهم شود.

در حال حاضر محدودیت هایی در استفاده از سلول های بنیادی بالغ وجود دارد. اگرچه انواع مختلفی از سلول های بنیادی چند توان شناسایی شده است اما سلول های بنیادی بالغ که بتوانند همه ی انواع سلول و بافت ها را ایجاد کنند یافت نشده اند. سلول های بنیادی بالغ اغلب در اقلیت هستند و به سختی می توان آنها را جداسازی و تخلیص کرد.

درمان با سلول بنیادی

سلول های بنیادی بالغ ممکن است حاوی جهش های DNA ناشی از تابش خورشید، مواد سمی، و خطا در ساخت نسخه های بیشتر DNA در طول دوره ی حیاتشان باشند. این ضعف ها ممکن است سودمندی سلول های بنیادی بالغ را محدود کند.

ادامه دارد...

سمانه سادات عنایتی

بخش دانش و زندگی تبیان


منابع:

Chandross, K.J. and Mezey, E. (2001). Plasticity of adult bone marrow stem cells. Mattson, M.P. and Van Zant, G. eds. (Greenwich, CT: JAI Press).

Priller, J. (2004) From Marrow to Brain. Adult Stem Cells ed. by Turksen, K. 215-233.

Draper, J.S. Moore, H., Andrews, P.W. (2003) Embryonal Carcinoma Cells. Human Embryonic Stem Cells ed. Chiu, A. Y., Rao, M.S. 63-87.

مطالب مرتبط:

سلول بنیادی سرطان

بن یاخته‌ها(قسمت دوم) بن یاخته‌های جنینی

فناوری بن‌یاخته قسمت سوم: بن یاخته‌های بالغ

سلول های بنیادی و فناوری بن یاخته

ویژگی های سلول های بنیادی

سلول های بنیادی بند ناف

تولد رویان؛ مرگ ناباروری گفتگوی اختصاصی تبیان با دکتر گورابی ، رئیس پژوهشگاه رویان

گفتگوی تبیان با رئیس پژوهشگاه رویان  قسمت دوم: بانک سلول های بنیادی

حساب سپرده ی سلولی خون بند ناف

تولد رویان، مرگ ناباروری

ژن درمانی-قسمت اول

ژن درمانی-قسمت دوم 

مهندسی بافت (قسمت سوم)

مهندسی بافت ( قسمت چهارم )

مهندسی بافت ( قسمت پنجم)

مهندسی بافت (1)