حساسیت اعراب به 4موضوع ایرانی

شهروندان کشورهای عربی خاورمیانه نسبت به تحولات خارجی حساسیت بسیاری دارند و غالبا آن‌ها را با دقت دنبال می‌کنند. یکی از دلایل این ویژگی اجتماعی،حافظه تاریخی عربی است که آکنده از دخالت‌های خارجی در تعیین سرنوشت این کشورهاست.

شهروندان کشورهای عربی خاورمیانه نسبت به تحولات خارجی حساسیت بسیاری دارند و غالباً آن‌ها را با دقت دنبال می‌کنند. یکی از دلایل این ویژگی اجتماعی،حافظه تاریخی عربی است که آکنده از دخالت‌های خارجی در تعیین سرنوشت این کشورهاست.

با نگاهی گذرا به تاریخ خاورمیانه متوجه می‌شویم که مبنای تغییر در نقشه سیاسی خاورمیانه عربی، عمدتاً اهداف و سیاست‌های بازیگران فرا منطقه‌ای بوده است.حتی با آغاز بهار عربی یک نگرانی عمده مردم این کشورها نقش دخالت‌های خارجی در تغییر مسیر "انقلاب" است.

یکی از حساسیت‌های تاریخی افکار عمومی عربی خاورمیانه، «ایران و نقش آن در تحولات منطقه» است که این حساسیت در یک دهه گذشته به شدت افزایش یافته است.

با وجود اینکه بخشی از این حساسیت‌ها،سلبی و بخشی دیگر ایجابی است اما وجه مشترک همه این حساسیت‌ها،پذیرش ایران به عنوان یک قدرت فزاینده منطقه‌ای است.

تقسیم بندی‌های مذهبی در خاورمیانه عربی و اهمیت داخلی آن درون هر کدام از کشورها نقش جدی در نوع این حساسیت‌ها دارد. به عنوان مثال در عراق، بحرین و لبنان که دو قطبی شیعه-سنی بسیار فعال است حساسیت‌ها(سلبی-ایجابی) به نقش ایران نیز پر رنگ‌تر است و در کشورهایی نظیر مصر یا عمان که به هر دلیل این دو قطبی چندان فعال نشده،حساسیت‌ها بیش از آنکه از زاویه مذهبی باشد از زاویه رفتارهای واقعی ایران در محیط بین‌المللی نشأت می‌گیرد.

با این وجود افکار عمومی کشورهای عربی نسبت به چند عنوان برجسته در رابطه با ایران حساسیت بیشتری از خود نشان می‌دهند و اخبار مربوط به این عناوین را با دقت بیشتری دنبال می‌کنند.

با علنی شدن فعالیت‌های هسته‌ای ایران در سال 83 و آغاز فشارهای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و شورای امنیت ،پیشرفت هسته‌ای ایران در کانون توجه افکار عمومی کشورهای عربی قرار گرفت تا جایی که حتی نگاه‌های آلوده به کینه‌های تاریخی در عربستان و برخی دیگر در کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز نتوانستند چشمان خویش را نسبت به این پیشرفت ببندند و خود را با ایران مقایسه نکنند: « ایرانی‌ها با دلارهای نفتی‌شان در نطنز اورانیوم غنی می‌کنند و ما عرب‌ها با دلارهای نفتی‌مان در مکه ساعت می‌سازیم! »

عنوان دوم: توان موشکی و نظامی ایران

پیشرفت‌های نظامی ایران در ساخت ادوات جنگی و به ویژه موشک‌های میان برد و دوربرد و توان بازدارندگی موشکی ایران یکی دیگر از عناوینی است که با حساسیت زیادی از سوی افکار عمومی کشورهای عربی دنبال می‌شود.

امروز موشک‌ها در خاورمیانه بسیار تعیین کننده هستند،چه در حاشیه شمالی خلیج فارس و دریای عمان و چه در جنوب لبنان.

با پرتاب اولین ماهواره توسط ایران و ورود رسمی کشور به این باشگاه جهانی،دومین شوک به آن‌هایی که می‌خواستند سر "افعی" را قطع کنند وارد شد)*. سعودی های ضد ایرانی از تعبیر افعی برای ایران استفاده می‌کنند. آن‌ها در ملاقات با مقامات آمریکایی خواستار مداخله ایالات متحده برای قطع سر افعی شده‌اند.)

شبکه‌های خبری مانند العربیه سعی کردند با تمرکز بر موشک حامل ماهواره ایرانی و خطر آن(!)،محموله را کم‌رنگ نشان دهند اما قرار نیست مردم همان‌طور فکر کنند که العربیه می‌خواهد.

"حرس الثوری" (سپاه پاسداران) یکی از عناوینی است که در کشورهای عربی حساسیت زیادی نسبت به آن وجود دارد. بخشی از چرایی این حساسیت‌ها به نقش برجسته و خاص سپاه در معادلات نظامی و در مقابله با امریکایی‌هاست .

آنچه که به ما مربوط می‌شود بیان این واقعیت است که در خاورمیانه،"حرس ثوری" عنوان پر رنگی است و آن‌هایی که می‌خواهند سر افعی را قطع کنند با این عنوان دچار مشکل جدی هستند.

عناوین چهارگانه فوق اصلی‌ترین حساسیت‌های افکار عمومی در کشورهای عربی هستند البته عناوین متعدد دیگری مانند موضوع جزایر سه‌گانه ، پیشرفت‌های ژنتیکی،روباتیک و ... وجود دارند که در مراحل بعدی قرار می‌گیرند. عناوینی نیز مانند اصلاحات اقتصادی در ایران وجود دارد که البته بیشتر از سوی نخبگان کشورهای عربی دنبال می‌شود.

بخش سیاست تبیان

منابع: عصر ایران