تبیان، دستیار زندگی
گرچه پیاده روها در بیشتر جوامع جزء اصلی شبکه معابر شهری و محلی برای استراحت ، تفرج و پیاده روی شهروندان محسوب می‌شود اما متأسفانه در کشور ما این معابر به عنوان مکان‌های معلول و فراموش شده شهرها تلقی می‌شوند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

تهرانی‌ها و دردسرهای با پرستیژ


گرچه پیاده روها در بیشتر جوامع جزء اصلی شبکه معابر شهری و محلی برای استراحت ، تفرج و پیاده روی شهروندان محسوب می‌شود اما متأسفانه در کشور ما این معابر به عنوان مکان‌های معلول و فراموش شده شهرها تلقی می‌شوند.


فضای سبز-کفپوش

در شهرسازی ما اولویت با سواره است و در توجه به ایجاد محیط‌های کالبدی مناسب ، انسانی و امن برای تردد عابر پیاده در شهر دچار عارضه توسعه‌نیافتگی هستیم ، شاهد این مدعا شرایط فیزیکی و روانی نامطلوبی است که معابر پیاده در کشور ما حتی در مهم‌ترین بخش‌های پایتخت با آن روبرو هستند که در مقایسه با فضاهای مشابه در کشورهای توسعه یافته صنعتی و حتی کشورهای هم‌جوار در منطقه مانند ترکیه و کشورهای حاشیه خلیج فارس این شرایط نامطلوب بیشتر رخ می‌نماید . ( روابط عمومی شهرداری تهران)

پیچیده‌تر شدن مشکل ترافیک در شهر تهران و درگیری مدیران شهری برای از بین بردن این معضل ، کار را به جایی رسانده که توجه به رفت و آمد شهروندان پیاده به کلی فراموش شده یا حداقل به یک موضوع ثانوی و غیرضروری تبدیل شود.

برخی از مشکلات پیاده روهای شهری از دیدگاه یک استاد دانشگاه انگلستان در سفرش به تهران به این شرح است:

17مدل کفپوش متفاوت در یک خیابان !!!

وحدت، یک اصل مهم در طراحی شهری است ولی اصلاً در شهر تهران چنین چیزی مشاهده نمی‌شود. من در یکی از خیابان‌های اصلی شهر (انقلاب - آزادی) ، تعداد کفپوش ها را شمردم و به عدد 17 رسیدم، همین‌جا دیگه از ادامه شمارش خسته شدم و دی گه ادامه ندادم. شما با اینکار هزینه نگهداری را بالا می‌برید و در هنگام تعویض، گاهی اوقات خسته می‌شوید و سریع پیاده رو را آسفالت می‌کنید. در مرکز شهر ادینبورگ فقط یک مدل کفپوش برای تمامی پیاده روها استفاده شده است. نکته دیگر اینکه، سنگفرش‌های پیاده روها باید در مقابل بارش برف و باران طوری عمل کند که آب، یا جذب شود و یا به سمت پوشش گیاهی هدایت شود. اما متأسفانه من این تکنولوژی را در شهر تهران ندیدم و سیستم موجود در مواقع بارانی موجب آب گرفتگی معابر و خیابان‌ها می‌شود.

درست است که همه شهرها باید خیابان‌های اصلی داشته باشد و ماشین‌ها در آن تردد کنند، اما این دلیل نمی‌شود که تمام خیابان‌های ما بشود ماشین رو، باید یکسری از خیابان‌ها به عابر پیاده سرویس بدهد و این می‌تواند به صورت یک پیاده رو تمام عیار باشد و یا یک خیابانی که فقط حمل و نقل عمومی در آن انجام شود

شما فقط در خیابان راه می‌روید؟؟!

نکته دیگر اینکه شما مبلمان شهری دارید ولی مبلمان شهری که اصولی باشد و به افراد سرویس بدهد اصلاً در شهر تهران وجود ندارد. من حدود 3 ساعت در شهر تهران پیاده روی کردم اما اصلاً مبلمان شهری برای نشستن پیدا نکردم، افراد سالمند در این قضیه اصولاً حذف می‌شوند، چون فضایی برای استفاده آن‌ها با توجه به ویژگی‌هایی که این قشر از جامعه دارد اصلاً وجود ندارد.

تهران، شهر ماشین سوارها

اولین چیزی که در تهران برای من جلب توجه کرد این بود که بیشترین چیزی که در خیابان دیده می‌شود، ماشین است، ناخودآگاه وقتی ماشین هست، آلودگی صوتی هم هست و در کنارش آلودگی هوا نیز وجود دارد. این‌ها علاوه بر زشت کردن تصویر شهر، تأثیرات بسیار بدی در روحی‌ات شهروندان دارد.

درست است که همه شهرها باید خیابان‌های اصلی داشته باشد و ماشین‌ها در آن تردد کنند، اما این دلیل نمی‌شود که تمام خیابان‌های ما بشود ماشین رو، باید یکسری از خیابان‌ها به عابر پیاده سرویس بدهد و این می‌تواند به صورت یک پیاده رو تمام عیار باشد و یا یک خیابانی که فقط حمل و نقل عمومی در آن انجام شود.

کفپوش-سنگ فرش

و این موضوع اصلاً در شهر تهران وجود ندارد. در کل شهر تهران، تنها مکانی که در آن تا حدودی به افراد پیاده توجه شده است خیابان پانزده خرداد است.

معلولین در تهران باید در پرش از روی موانع تخصص پیدا کنند.

من ساکن شهر ادینبورگ هستم، در این شهر دسترسی به فضای باز برای تمامی افراد از جمله سالمندان و معلولین کاملاً امکان پذیر است و جزئیات به دقت بررسی شده است . موتورسوارها و رانندگان اتومبیل‌ها به هیچ‌وجه وارد پیاده رو نمی‌شوند و تمامی پیاده روها دارای یک مسیر مخصوص جهت عبور معلولان است، ولی من در کمال تعجب دیدم که در شهر تهران در ابتدای بسیاری از پیاده روها موانعی کار گذاشته شده تا موتورسوارها و ماشین‌ها امکان ورود نداشته باشند. هر چقدر فکر کردم که معلولان چطور از این موانع عبور می‌کنند به نتیجه نرسیدم. همچنین در پیاده روها سنگفرش‌هایی تعبیه شده است برای هدایت نابینایان، ولی به هیچ‌وجه اصول اجرایی بین‌المللی در آن بکار نرفته است.

روشنایی، فقط برای تصادف نکردن ماشین‌ها

یکی از موارد زیبایی شناسی در حوزه شهری، روشنایی است. اما در شهر تهران، روشنایی فقط برای این است که ماشین‌ها با هم تصادف نکنند. همه روشنایی برای خیابان‌هاست و هیچ روشنایی برای پیاده روها و درختان موجود در پیاده روها و عناصر طبیعی وجود ندارد. این موضوع بسیار خطرناک است.

در ابتدای بسیاری از پیاده روها موانعی کار گذاشته شده تا موتورسوارها و ماشین‌ها امکان ورود نداشته باشند. هر چقدر فکر کردم که معلولان چطور از این موانع عبور می‌کنند به نتیجه نرسیدم.

اماکن تاریخی تهران، فریز شده و متروک است

ادینبورگ شهری با قدمت تاریخی در انگلستان است، مرکز این شهر یک مکان تاریخی است ولی زندگی در آن جریان دارد و انسان‌ها زندگی روزمره‌شان را در آن سپری می‌کنند و این اماکن به هیچ‌وجه تبدیل به موزه نشده است ولی متأسفانه در تهران، شهری با قدمتی طولانی، چنین چیزی مشاهده نمی‌شود و تقریباً تمامی اماکن تاریخی تبدیل به موزه و یا مکانی متروکه شده است که اصلاً زندگی در آن جریان ندارد.

ساختمان

در معماری، هر ساختمان یک "سازی" می‌زند

در شهر ادینبورگ، تمامی ساخت و سازها تحت مدیریت است و هیچ فردی نمی‌تواند در طراحی معماری و منظر ساختمان خارج از الگوها و خلاف طبیعت محیط اقدام کند و اصلاً امکان برهم زدن سیمای شهر برای کسی مقدور نیست. اما متأسفانه در تهران هر ساختمان ساز خودش را میزند.

به طور کلی بی توجهی به جزئیات ساده که هرروزه شهروندان با آن سروکار دارند، و دست کم گرفتن اهمیت آن‌ها در زیباسازی محیط شهری در تهران به صورت قابل توجهی ملموس است.

چه خوب است که در این زمینه ارگان‌ها و نهادهای مربوط با همکاری یکدیگر تحولی عظیم ایجاد کنند تا شهروندان فراوان که در پایتخت زندگی می‌کنند با روحیه‌ای شادتر و امکاناتی بهتر به زندگی و معاش مشغول باشند ضمن این که مسلماً چندین برابر این مشکلات در شهرستان‌ها وجود دارد و نیاز به بررسی دقیق‌تر مسئولین دارد.

فرآوری : زهرا تعالی

بخش اجتماعی تبیان


منابع:

سایت معماری نیوز

انجمن تخصصی دانشجویان ایران

سایت شهرسازان