بیماری‌های زبان (2)

در مقاله قبلی 4 تا از بیماری‌های زبان را گفتیم. حال بقیه آن‌ها را برای شما می‌گوییم.

5- زبان قرمز و دردناک

زبان سالم، صورتی رنگ است، اما اگر رنگ زبان، قرمز روشن یا تیره باشد، نشان‌دهنده یکی از مشکلات زیر است:

- کمبود ویتامین B3 یا نیاسین (بیماری پلاگر)

- کمبود اسید فولیک و ویتامین B12

- کم خونی

- بیماری سلیاک یا اسپیرو (بیماری مناطق گرمسیری): در این بیماری روده کوچک آسیب می‌بیند و جلوی جذب برخی از غذاها را گرفته می‌شود.

- سندرم Plummer-Vinson که در اثر کمبود آهن به وجود می‌آید.

- زبان جغرافیایی: این وضعیت به نام ورم زبان نیز معروف است که در آن، تکه‌های قرمز روی زبان وجود دارد و در اطراف این تکه‌های قرمز، حاشیه سفید رنگی موجود است و با گذشت زمان این نقاء تغییر مکان می‌دهد. اگر بیشتر از دو هفته، زبان جغرافیایی داشتید، به نزد پزشک بروید.

- تب اسکارلتی: افرادی که دارای عفونت استرپتوکوکی، تب، گلودرد، خارش و زبان قرمز هستند، مطمئنا دچار تب اسکارلتی شده‌اند. اگر تب بالا و زبان قرمز داشتید، حتما به نزد پزشک بروید. درمان آنتی بیوتیکی برای تب اسکارلتی لازم است.

- سندرم کاواساکی (Kawasaki syndrome ) : این سندرم غالبا در کودکان زیر 5 سال دیده شده است. بر روی رگ‌های خونی اثر دارد و موجب قرمزی زبان می‌شود. این کودکان دارای تب بالا، دست درد، پا درد و قرمزی دست و پا هستند.

- بیشتر قرمزی و درد زبان ناشی از غذایی است که می‌خورید. حساسیت به طعم خاص خمیردندان، دهان شویه، آدامس (مانند طعم دارچین) و غذاهای اسیدی (مانند آناناس) علت قرمزی و درد زبان هستند. برای اطمینان از این‌که آیا این غذاها موثر هستند یا نه، می‌توانید این غذاها را از برنامه غذایی‌تان حذف کنید و ببینید که آیا قرمزی و درد متوقف می‌شود یا نه.

6- زخم زبان یا دهان

زخم‌ها ممکن است کوچک باشند، اما بسیار دردناک هستند. کسانی که از لحاظ ژنتیکی، آمادگی بروز زخم دهان را دارند، وقتی که عامل‌های دیگری پیش می‌آیند، خیلی زود زخم دهان ظاهر می‌شود، عامل‌هایی مثل سرماخوردگی، تب، سیگار کشیدن، استرس زیاد، سندرم سوختن زبان (بیشتر در زنان یائسه دیده شده است)، مصرف بیش از حد مرکبات، بلند شدن پرزهای زبانی و یا گاز گرفتن زبان. بیماران دیابتی و یا کم خون نیز ممکن است دچار زخم زبان یا دهان شوند.

7- زرد شدن زبان

زردی زبان، نشان‌دهنده نوعی عفونت قارچی یا باکتریایی در دهان می‌باشد. یکی دیگر از علل زردی زبان، ریفلاکس (برگشت اسید معده) است، زیرا ممکن است اسید، فلور باکتریایی دهان را به هم بزند.

در برخی افراد، این تغییر رنگ زبان نشان‌دهنده یک بیماری به نام زبان جغرافیایی می‌باشد. در این بیماری برخی نقاط روی زبان، زرد رنگ می‌گردند و بقیه نقاط به همان رنگ صورتی باقی می‌مانند.

8- سوزش زبان

سندرم سوزش زبان به نام dysesthesia دهانی نیز خوانده می‌شود. این سندرم در اثر مصرف برخی غذاها به وجود می‌آید و باعث سوزش موقت در زبان می‌گردد. این بیماری با درد و سوزش همراه است که می‌تواند فقط زبان و یا کل دهان را درگیر کند. این احساس سوزش ممکن است دائمی باشد و یا ممکن است در طول چند روز برود و بیاید.

غالبا، این سندرم زنان یائسه را مبتلا می‌کند. در اثر تغییرات هورمونی یائسگی، اعصاب زبان صدمه می‌بینند و این یکی از علل به وجود آورنده این سندرم می‌باشد.

از علت‌های دیگر می‌توان به عفونت‌های باکتریایی، خشکی دهان (در اثر مصرف برخی داروها) و یا کمبودهای تغذیه‌ای اشاره کرد.

درمان این سندرم عبارت است از: نوشیدن آب، جویدن آدامس (برای جلوگیری از خشکی دهان) و یا مصرف داروهای ضد افسردگی و یا ضد اضطراب.

9- زبان بی رنگ و بدون پرز

زبان شخصی که کمبود آهن دارد، بی رنگ و صاف می‌باشد. این بی رنگی، به خاطر کمبود آهن می‌باشد، زیرا خون به اندازه کافی قدرت حمل اکسیژن را ندارد.

نکاتی برای حفظ سلامت زبان

رعایت موارد زیر برای سلامت زبان شما مفید است:

- مانند هر عضوی از بدن، زبان تحت تاثیر تغذیه و رژیم غذایی افراد است. تغذیه صحیح عبارت است از متنوع و متعادل خوردن. اما این نکته را فراموش نکنید که تغذیه درست، بیماری‌های زبان را درمان نمی‌کند، بلکه باعث پیشرفت بهبودی می‌شود.

- برای افزایش قدرت سیستم ایمنی بدن باید مواد غذایی حاوی آنتی‌اکسیدان بیشتر مصرف کنید. این آنتی‌اکسیدان‌ها از منابع غذایی ویتامین‌های A و C تامین می‌شود. ویتامین C نقش مهمی در درمان بیماری زخم زبان دارد.

- مواد غذایی حاوی کلسیم استفاده کنید.

- از غذاهای تازه و سبوس دار استفاده کنید و کمتر از غذاهای فرآوری شده استفاده نمایید.

- نمک و چربی را کم مصرف کنید.

- سبزیجات و میوه جات را زیاد مصرف کنید، زیرا آن‌ها دارای ویتامین‌های A، C، K ، اسید فولیک، آهن و کلسیم می‌باشند. تحقیقات نشان داده که سبزیجات و میوه جات می‌توانند از بروز سرطان دهان و زبان جلوگیری نمایند.

- از آجیل و حبوبات نیز استفاده کنید.

- میان وعده‌ها را کمتر مصرف کنید، زیرا اگر دهان‌تان همیشه پر باشد، برخی از این مواد به زبان شما آسیب می‌رسانند.

- ورزش را جزو برنامه زندگی خود قرار دهید.

- از استرس دوری کنید.