خود القایی
در این جا می خواهیم شما را با یکی از اثرات القای الکترومغناطیسی آشنا کنیم که به پدیده خود القایی معروف است پیچه ای را مطابق شکل در نظر بگیرید هرگاه جریان الکتریکی که از پیچه بگذرد، در اطراف پیچه یک شار مغناطیسی به وجود میآرود و اگر جریان تغییر کند شار مغناطیسی نیز تغییر خواهد کرد. این تغییر شار مغناطیسی در پیچه جریانی به وجود خواهد آورد، که بنا به قانون لنز در سویی است که با عامل اصلی مولد خود یعنی تغییر جریان در پیچه اصلی مخالفت میکند، این جریان القایی در پیچه اصلی نیز به وجود میآید.
یعنی اگر جریانی که از یک پیچه میگذرد تغییر کند شار مغناطیسی متغیر به وجود آمده ، در خود پیچه نیز نیروی محرکهای القا میکند. جهت این نیروی محرکه بنا به قانون لنز در جهتی است که با تغییر جریان که آن را به وجود آورده است مخالفت میکند، این پدیده را خود القایی و نیروی القا شده در پیچه در اثر تغییر جریان که از پیچه میگذرد را نیروی محرکه خود القایی مینامند.
ضریب خود القایی: در پدیده خودالقایی، در اثر عبور یک جریان الکترکی منغیر از سیملوله، میدان مغناطیسی متغیری تولید می شود که طبق قانون اورستد بزرگی میدان با شدت جریان متناسب است:
این میدان مغناطیسی متغیر ، شار مغناطیسی متغیری را از سیملوله عبور میدهد که با میدان مغناطیسی متناسب است و در نتیجه با شدت جریانی که از سیملوله می گذرد متناسب است:
اگر ضریب تناسب را b بنامیم آنگاه داریم:
این شار مغناطیسی متغیر در هر حلقه سیملوله (پیچه) نیروی محرکهای القا میکند که به صورت زیز تعریف می شود
(dt) تغییرات زمان است.
و اگر سیملوله دارای N حلقه باشد
در نتیجه اگر Nb = L بنامیم، L ضریب خود القایی است. یکای خود القایی هانری نام دارد که آن را با H نمایش میدهند.
تعریف هانری: ضریب خود القایی سیملولهای است که هرگاه جریانی که از آن عبور میکند با آهنگ یک آمپر بر ثانیه تغییر کند، نیروی محرکهای برابر یک ولت در آن القا شود.
مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: فائزه آقاخانی
تنظیم: نوربخش