"من و تو" خود را خودی کرده است

حکایت "من و تو" و افرادی از جنس ما

بی شک شبکه تلویزیونی "من و تو" نیز بخشی از سواره نظام یا پیاده نظام آرایش رسانه یی این تهاجم فرهنگی و رسانه یی است. به بیان دیگر این شبکه تلویزیونی مربعی از پازل آرایش رسانه یی این تهاجم است. آنچه بطور کلی می توان از پخش برنامه های این شبکه دریافت، این است که عمدتا بر "مدیریت افکار و فرهنگ عمومی" جامعه ایرانی تمرکز کرده و ویژگی های کلی آن نیز به شرح زیر است:

1. ایفای نقش تلویزیون ملی ایران در قبل از انقلاب. عملکرد این شبکه به گونه ای است که گویی مخاطبان آن همان مردم و جامعه ای است که هنوز انقلاب نکرده، انقلاب را ندیده و همچنان در همان جریان فرهنگی قبل از انقلاب در کشور به سر می برد. در واقع شاید بتوان گفت این شبکه به دنبال القای نوعی عادی سازی و بی تفاوتی نسبت به انقلاب و فرهنگ حاصل از آن بوده و به همین خاطر نیز دلیلی برای مقابله با این انقلاب و ایستادگی در برابر آن نمی بیند و حتی در نقطه نهایی نیز چنین القا می کند که عده ای انقلاب کرده و زندگی خود را می کنند، ما نیز زندگی خود را همان گونه که در گذشته و پیش از انقلاب جریان داشت، ادامه می دهیم.

2. شبکه من و تو به گونه ای عمل می کند که گویی شبکه تلویزیونی ای نیست که خارج از مرزها مدیریت می شود و حتی یک شبکه تلویزیونی ایرانی در ردیف شبکه های رسانه ملی است یا اینکه شبکه ای خصوصی است که در ایران و در کنار مردم تولید و پخش می شود مانند یک شبکه کاملا خودی. در واقع این شبکه با نوع عملکرد خود به مخاطبان ایرانی اش این طور القا می کند که شبکه من و تو نیز شبکه ای در کنار و مثل سایر شبکه های 3،2،1 و ... داخلی است .

مثلا وقتی به نقد (تعریف و تمجید و انتقاد با کنایه و کمرنگ) برنامه های رسانه ملی می پردازد یا با به شکل طنز یا منطقی درباره برنامه سینمایی "هفت" و مهمان های این برنامه اظهارنظر می کند و حتی درباره اتفاقات ورزشی کشور نظر می دهد، در همه این موارد در واقع به دنبال القای این حس نزدیکی به مخاطبان ایرانی خود است که به نظر می رسد موفق نیز بوده و بسیاری از مخاطبان شبکه های سراسری رسانه ملی بطور طبیعی مخاطب این شبکه نیز هستندو حتی بسیاری از کسانی که ضدانقلاب هم نبوده و مشکلی با آن ندارند نیز این شبکه را تماشا می کنند.

البته به نظر می رسد حضور جوانان ایرانی که در سالهای پس از انقلاب در ایران بزرگ شده اند نیز در گرایش این بخش از جامعه به شبکه من و تو بی تاثیر نبوده است، ضمن اینکه بعضا مشاهده می شود برخی از این افراد با تقلید از نحوه گویش یا حرکات برخی از مجریان برنامه های رسانه ملی به اجرای برنامه می پردازند؛ گویی تلویزیونی بودن را با تاثیر از برنامه های رسانه ملی آموخته اند. این امر در کنار پخش فیلمهای سینمایی که در ایران تولید شده و عوامل آنها در کشور حضور دارند به خودی تر شدن این شبکه در میان مردم بسیار کمک کرده است.

3. تمرکز و تاثیر برنامه های این شبکه بدون هیچ جهت گیری سیاسی، بر سبک زندگی مردم است. ترویج سبک زندگی از جهت پوشش، ارتباطات میان فردی، موسیقی، مصرف، مد، ادبیات، گویش و ... هماهنگ با فرهنگ غربی از اهداف این شبکه است که بی شک نتیجه آن نیز حذف دین و اسلام از زندگی مردم، از بین بردن قبح برخی از رفتارهای غیراخلاقی، بی تفاوتی نسبت نظام اسلامی، بی تفاوتی و بلکه ایجاد بدبینی به عوامل حکومتی و رهبران جامعه اسلامی و ... است.

4. به نظر می رسد مخاطبان اصلی شبکه من و تو، سه قشر جوانان، خانواده ها و افراد سطح متوسط جامعه به لحاظ فرهنگی هستند و به این ترتیب در واقع اکثریت جامعه ایرانی به عنوان مخاطب هدف این شبکه انتخاب شده اند. این در حالی است که در اغلب شبکه های ماهواره ای دیگر به دلیل ویژگیهای خاصی از جمله سیاسی بودن آنها، مخاطبان خیلی خاص مورد توجه و تمرکز هستند.

اما درباره شبکه من و تو اولا نوعی جوان گرایی مشاهده می شود، هم از جهت عوامل جلوی صحنه و هم از جهت توجه به موضوعات جوان پسند، ثانیا برنامه ها(مثل فیلم، سریال، بفرمایید شام و ...) به نوعی توانایی کنار هم نشاندن مجموعه خانواده را داراست و ثالثا سطح برنامه ها عموما عمیق و خارج از فهم آدمهای متوسط جامعه نیست؛ بلکه با تمایلات این قشر از جامعه نیز سازگار است.

اسدالله اعلایی(کارشناس رسانه و برنامه ساز سیما)

بخش ارتباطات تبیان