کاکائو: از گفته‌ها تا واقعیت

کاکائو سرشار از پُلی‌فنل است و این آنتی اکسیدان باعث جریان بهتر خون می‌شود، رگ‌های خونی را گشاد کرده و مانع از اکسایش کلسترول مُضر خون می‌شود. توجه داشته باشید که شکلات سیاه نسبت

به شیر کاکائو حاوی میزان پُلی‌فنل بیشتری است.

احتمالاً شما نیز در مورد خواص یا مضرات کاکائو زیاد شنیده‌اید. گفته می‌شود که کاکائو ضد استرس است، میل جنسی را افزایش می‌دهد، باعث چاقی می‌شود، فشار خون و کلسترول را بالا می‌برد و ... خلاصه این‌که حرف و حدیث در خصوص کاکائو زیاد است و در اغلب موارد این گفته‌ها صرفاً شایعه بوده و ربطی به خواص واقعی این «سیاه خوشمزه» ندارد.

اگر می‌خواهید از گفته‌ها و شنیده‌ها بگذرید و با واقعیت آشنا شوید بهتر است با ما همراه شوید تا سری به دنیای این شکلات سیاه بزنیم.

کاکائو میل جنسی را افزایش می‌دهد

درست است. شکلات میل جنسی را تقویت می‌کند. می‌پرسید چرا؟ به خاطر این‌که شکلات سیاه سرشار از فنیل‌اتیل‌امین phenylethylamin است.

این ماده ترشح هورمون دوپامین را تحریک می‌کند که به هورمون لذت معروف است. نتایج یک پژوهش ایتالیایی که در سال 2004 روی 153 زن انجام گرفت نشان می‌دهد زنانی که روزانه عادت به خوردن شکلات دارند نسبت به زنان دیگر روابط جنسی بیشتری داشته و لذت بیشتری نیز تجربه کرده‌اند.

کاکائو سرشار از کلسترول است

غلط است. میزان کلسترول شکلات بسیار کم است. در واقع هر 100 گرم کاکائو حاوی 1.3 میلی گرم کلسترول است.

نتایج دو پژوهش که یکی در سال 2004 در Free Radical Biology and Medicine و دیگری در American Journal of Clinical Nurition به چاپ رسید نشان داد که مصرف کاکائو میزان کلسترول مفید (HDL) را افزایش و میزان کلسترول مضر (LDL) را کاهش می‌دهد.

کاکائو سرشار از پُلی‌فنل است و این آنتی اکسیدان باعث جریان بهتر خون می‌شود، رگ‌های خونی را گشاد کرده و مانع از اکسایش کلسترول مُضر خون می‌شود. توجه داشته باشید که شکلات سیاه نسبت به شیر کاکائو حاوی میزان پُلی‌فنل بیشتری است.

شکلات باعث چاقی می‌شود

غلط است. بر خلاف تصور عموم، شکلات سیاه باعث چاقی نمی‌شود. بر اساس بررسی‌هایی که در سال 2005 روی 57 درصد مصرف کننده‌های کاکائو در فرانسه انجام گرفت، کاکائو باعث اضافه وزن نمی‌شود.

مصرف کاکائو میزان کلسترول مفید (HDL) را افزایش و میزان کلسترول مضر

(LDL) را کاهش می‌دهد

در سال 1997 دکتر Bolton Smith و دکتر McCluskey و به دنبال آن در سال 2000 دکتر Bertrais ثابت کردند که هیچ ارتباطی بین مصرف کاکائو و چاقی وجود ندارد.

البته شکی وجود ندارد که شکلات حاوی کالری است ( 100 گرم شکلات سیاه به طور معمول یک چهارم نیاز روزانه‌ی زنان را تأمین می‌کند) اما مهم این است که در مصرف آن دچار افراط نشوید نه این‌که خود را از خوردن شکلات محروم کنید.

کاکائو استحکام پوست را افزایش می‌دهد

درست است. کاکائو حاوی ویتامین E است که پیری پوست را به تأخیر می‌اندازد. بر اساس نتایج پژوهشی که در سال 2006 انجام گرفت، فلاوونوئیدهایی که در شکلات وجود دارد جریان خون را افزایش می‌دهد و این امر باعث تراکم و رطوبت بافت‌های پوستی شده و همچنین مقاومت پوست را در برابر صدمات اشعه‌های ماورای بنفش بالا می‌برد.

کاکائو فشار خون را بالا می‌برد

غلط است. نتایج پژوهشی که در سال 2005 در دانشگاه Cologne انجام گرفت نشان می‌دهد برخلاف آن‌چه تصور می‌شود شکلات سیاه فشار خون را کاهش می‌دهد بدون این‌که باعث افرایش وزن شود.

در این پژوهش 44 داوطلب شرکت داشتند که دچار فشارخون بالا بودند. تعدادی از این داوطلبان روزانه شکلات سیاه که سرشار از پُلی‌فنل است مصرف می‌کردند و سایر شرکت کننده‌ها شکلات سفید می‌خوردند که فاقد این ریز‌مغذی‌ها است. در پایان این پژوهش گروه اول با کاهش اندک اما محسوس فشار خون بدون اضافه وزن مواجه بودند اما در بین گروه دوم که شکلات سفید مصرف کرده بودند هیچ تغییری ملاحظه نشد.

کاکائو منبع انرژی است

درست است. کاکائو ضدخستگی است. می‌پرسید چرا؟ به خاطر این‌که سرشار از قند و چربی و در نتیجه سرشار از انرژی است. 100 گرم شکلات سیاه به طور متوسط حاوی 450 تا 500 کالری است.

اما توجه داشته باشید این 100 گرم شکلات همچنین 40 تا 500 میلی گرم تئوبرومین و 70 میلی گرم کافئین تأمین می‌کند.

این دو ماده باعث تحریک ترشح هورمون آدرنالین می‌شود که در زمان قرار گرفتن بدن در وضعیت استرس زا ترشح می‌شود.

اگرچه این هورمون باعث تحرک بدن می‌شود اما بهتر است در مصرف کاکائو نیز دچار افراط نشوید.

کاکائو باعث بروز مشکلات گوارشی می‌شود

غلط است. کاکائو باعث بروز مشکلات کبدی و یبوست نمی‌شود. از سال‌ها پیش محققان ثابت کرده‌اند که شکلات تغییری در کار کبد ایجاد نمی‌کند بلکه بر خلاف آن‌چه تصور می‌شود باعث دفع راحت نیز می‌شود.

در واقع شکلات سیاه سرشار از فیبر است. شکلاتی که حاوی 86 درصد کاکائو باشد در هر 100 گرم دارای 9.3 گرم فیبر است.

کاکائو نشاط انگیز است

درست است. هرچه بیشتر شکلات بخورید میزان بتا آندورفین خون (هورمونی که در زمان احساس شادی ترشح می‌شود) بالا می‌رود.

کاکائو حاوی مواد دیگری نیز هست که روی خلق و خوی ما تأثیر می‌گذارد: آناندامید نشاط آور، فنیل‌اتیل‌امین ضد افسردگی و سروتونین ضد استرس است.

کاکائو = آسپیرین

هم درست است و هم غلط. جویدن مرتب چند گرم شکلات سیاه باعث کاهش سردرد نمی‌شود. اما بر اساس نتایج پژوهشی که دکتر دیان بیکر در نوامبر سال 2006 در دانشگاه شیکاگو ارائه داد این عادت غذایی یعنی جویدن شکلات سیاه همان تأثیر آسپیرین را بر جای می‌گذارد.

پُلی‌فنل موجود در کاکائو روی پلاکت‌ها تأثیر می‌گذارد و همانند آسپیرین جریان خون را روان می‌سازد. البته به این شرط که شکلاتی که می‌خورید شکلات خالص و خوبی باشد نه هر شکلاتی. برخی از شکلات‌ها سرشار از چربی‌های اشباع شده و پُرکالری اند که باعث انسداد رگ‌ها می‌شود.

فاطمه مهدی پور

بخش تغذیه و آشپزی تبیان