اشتباهات در قرآن عثمان طه
بدیهی است قرآنی که به وسیله کاتبان وحی که جمع کثیری از اصحاب بودند نوشته می‌شد و شب و روز در نمازها و غیر نمازها تلاوت می‌گشت و حافظان بسیار زیادی داشت چیزی نبود که دست تحریف بتواند به سوی آن دراز شود.
به‌علاوه قرآن با صراحت می‌گوید: «ما قرآن را نازل کردیم و ما حافظ قرآن هستیم». (حجر، آیه 9)چیزی که خدا حافظ آن است هرگز دست تحریف گران به سوی آن دراز نخواهد شد .
قرآن کتابی به دور از هرگونه تحریف
قرآن بزرگ‌ترین کتاب آسمانی است که از سوی خداوند متعال بر خاتم پیامبران حضرت محمّد مصطفی (صلی الله علیه وآله) نازل گردیده است، آنچه که بین اکثریت قاطع عالمان دینی اعم از شیعه و سنّی مورد قبول می‌باشد، این است که: تمامی الفاظ قرآن، بدون کم و زیاد، وحی الهی می‌باشد و هیچ تحریف و تغییری در آن رخ نداده و باید به همین صورتی که سینه به سینه به ما رسیده است تلاوت شود.
بدیهی است قرآنی که به وسیله کاتبان وحی که جمع کثیری از اصحاب بودند نوشته می‌شد و شب و روز در نمازها و غیر نمازها تلاوت می‌گشت و حافظان بسیار زیادی داشت چیزی نبود که دست تحریف بتواند به سوی آن دراز شود.
به‌علاوه قرآن با صراحت می‌گوید: «ما قرآن را نازل کردیم و ما حافظ قرآن هستیم». (حجر، آیه 9)
چیزی که خداوند حافظ آن است هرگز دست تحریف گران به سوی آن دراز نخواهد شد.
امّا در رابطه با نحوه کتابت قرآن، آیا نحوه نگارش نیز همانند خود قرآن وحی مُنزل است و کاتبین وحی به دستور پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) به همین صورت امروزی (مانند خط عثمان طه) نوشته‌اند؟ همان‌گونه که بعضی ساده‌اندیشان تصور کرده‌اند که پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) تنها آیات و سُوَر نازله را بر کاتبین وحی املاء می‌فرمودند و کاتبین بر اساس رسم‌الخطی که آن روز، عرب‌ها با آن آشنا بودند می‌نوشتند ، سپس با گذشت زمان رسم‌الخط‌ها تغییر یافت و به صورت قرآن‌هایی که امروز در دست ماست درآمد.
با بررسی سیر تکاملی کتابت قرآن از صدر اسلام تا به امروز چنین به دست می‌آید که هرگز رسم‌الخط و ضبط کتابت قرآن کریم توقیفی و الزامی به شکل خاصی نبوده است و بهترین دلیل بر این مدّعا، اضافه شدن نقطه و علامات فراوان املایی است که قطعاً در عصر نزول وجود نداشته است و در کتابت آن روز عرب نوشته نمی‌شد ولی بعدها برای اینکه غیر عرب‌ها بتوانند قرآن را صحیح بخوانند در کتابت قرآن آورده شد و نمونه‌های آن، قرآن‌های با رسم‌الخط‌های مختلف عربی، ترکی و اردو می‌باشد که امروز در دسترس ماست.
این رسم‌الخط‌های مختلف متأسفانه برای بسیاری از خوانندگان قرآن حتّی بسیاری از عرب‌ها مشکل آفرین شده است و باید رسم‌الخط واحد شفاف و روشنی که برای همه سهل و آسان باشد، انتخاب شود.
مشهورترین نسخه قرآنی
مشهورترین نسخه قرآنی که امروزه در میان مسلمانان رواج دارد و هر سال، میلیون‌ها نسخه از آن، در سراسر جهان چاپ و منتشر می‌گردد، نسخه قرآن معروف به خط «عثمان طه» می‌باشد.
این نسخه از قرآن، امتیازات متعددی دارد: خط خوب، قطع مناسب، علامت‌گذاری دقیق، آیات از آغاز صفحه شروع و با پایان صفحه، پایان می‌یابد و هر جزء از سی جزء قرآن در بیست صفحه تمام می‌شود (جز در دو سه مورد).
به همین دلیل و به دلیل اینکه نشر و توزیع آن، توسط کشور عربستان به صورت رایگان و اهدایی همه ساله در مقیاس گسترده صورت می‌گیرد، مورد استقبال واقع شده است.
این امر، سبب یک نواختی نسبی نُسَخ قرآن، در کشورهای مختلف گردیده است و بیشتر حافظان در غالب کشورها از روی همین نسخه به حفظ قرآن می‌پردازند و اکثر فراگیران و قاریان نیز، از روی همان، قرآن را فرا می‌گیرند و می‌خوانند (هر چند نسخه‌های دیگری نیز در کشورهای مختلف اسلامی وجود دارد).
ولی از آنجا که هر کار خوبی، ممکن است بی‌نقص نباشد، این نسخه از قرآن نیز از نظر املاء و نگارش(رسم‌الخط) کاستی‌های فراوانی دارد که اصلاح آن، لازم و ضروری می‌رسد زیرا این اشتباهات گاه معنی را تغییر می‌دهد و گاه قرائت را بسیار مشکل می‌سازد.
رسم‌الخط قرآن توقیفی نیست ، و الزامی به رسم‌الخط معینی نداریم.
زیرا
اوّلاً:آنچه که میان تمامی فرق اسلامی، اجماعی است «نزول قرآن به صورت الفاظ معین» می‌باشد و ملاک اساسی در قرائت قرآن، نقل سینه به سینه و شنیدن آن از زبان پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد بن عبدالله (صلی الله علیه وآله) بوده است، و کتابت‌ها همیشه متفاوت بوده است.
ثانیاً:امروز رسم‌الخط واحدی در دست نداریم که به طور قطع و یقین بتوان آن را به صدر اسلام منتسب نمود. بهترین شاهد، وجود قرآن‌های منسوب به قرون اولیه در موزه‌ها و کتابخانه‌های مهم جهان و کشورهای اسلامی می‌باشد که از نظر املایی با رسم‌الخط موجود متفاوت است.
ثالثاً:کشور عربستان که ناشر قرآن به خط عثمان طه است برای مسلمانان هند و پاکستان، قرآن‌هایی را چاپ و توزیع نموده که با رسم‌الخط این قرآن، تفاوت بسیار دارد.
انواع کاستی‌ها
به هر حال در نسخه موجود به خط عثمان طه، کاستی‌های فراوان رسم‌الخطی وجود دارد که گاه موجب تغییر در معنا و گاه سبب نامفهوم شدن کلمه و گاه باعث صعوبت در فراگیری و قرائت صحیح می‌شود، از این رو ما این موارد را به شش گروه تقسیم کرده‌ایم:
1. رسم‌الخط‌هایی که سبب تغییر معنا می‌شود.
2. رسم‌الخط‌هایی که سبب می‌شود، کلمه فاقد معنا گردد.
3. رسم‌الخط‌هایی که سبب صعوبت فوق‌العاده فراگیری می‌شود.
4. رسم‌الخط‌هایی که سبب اضافه حروف نابجا می‌شود.
5. رسم‌الخط‌هایی که سبب حذف حروف لازم و اصلی کلمه شده است.
6. رسم‌الخط‌هایی که سبب نوشتن یک کلمه به دو صورت در دو آیه یا در چند آیه می‌شود، بدون هیچ‌گونه دلیل که تنها یک صورت آن صحیح می‌باشد.
البته همان‌گونه که گفته شد: این کاستی‌ها فقط مربوط به رسم‌الخط و نگارش است و گرنه قرائت الفاظ قرآن، بدون هیچ‌گونه تحریف و کم و زیادی از آغاز تاکنون باقی مانده است.
بدیهی است، صحیح نوشتن رسم‌الخط، نه تنها سبب تغییری در قرآن نمی‌شود، بلکه صحت تلاوت و تفسیر قرآن را تضمین می‌کند، همان‌گونه که می‌دانیم کتابت اولیه قرآن، فاقد نقطه‌گذاری و علامت اِعراب بود و نقطه‌گذاری حروف و ضبط اِعراب به وسیله علامت، نه تنها باعث تحریف نشد بلکه موجب مصونیت قرآن از تحریف در قرائت نیز گردید.3
پاسخ به یک سؤال مهم
از آنچه در بالا آمد روشن شد این که بعضی می‌گویند بهتر است برای اصالت قرآن دست به این رسم‌الخط نزنیم و اشتباهات آن را تحمل کنیم، هر چند می‌دانیم با اصلاح رسم‌الخط هیچ تغییری در تلفظ قرآن رخ نخواهد داد، سخن نادرستی است.
زیرا اگر ما تنها یک رسم‌الخط قرآنی در طول تاریخ داشتیم، ممکن بود این عذر تا حدی پذیرفته شود در حالی که ـ همان‌گونه که در بالا آمد ـ از آن زمان که قرآن به خط کوفی نوشته می‌شد و سپس به خط عربی موجود درآمد، ده‌ها نوع رسم‌الخط رواج داشته است (البته با حفظ تلفظ واحد) که در موزه‌های کشورهای اسلامی نمونه‌های فراوانی از آن دیده می‌شود، امروز نیز چنین است و حتی در عربستان صعودی نیز قرآن با رسم‌الخط‌های متفاوت نوشته شده است و هیچ دلیلی بر مطابقت رسم‌الخط عثمان‌طه با رسم‌الخط خلفای نخستین نیست بلکه دلائل متعدد بر ضد آن داریم.
نتیجه گیری و پایان
قرآن با رسم‌الخط «عثمان طه» با تمام مزایایی که دارد، دارای کاستی‌های بسیاری است که اگر دانشمندان اسلام، از جمله علمای حجاز، دست به دست هم دهند و آن را اصلاح کنند مسلمین جهان در قرائت از روی این نسخه گرفتار مشکلات فراوانی نخواهند شد.
بخش قرآن تبیان
منبع :
سایت آیت الله مکارم شیرازی
