خون دماغ شدن

تقریبا 60 درصد مردم در طول زندگی خود حداقل یک‌بار دچار خونریزی از بینی شده‌اند. هر چند خونریزی از بینی معمولا استرس زیادی به شخص وارد می‌کند، اما معمولا خطرناک نیست، مگر آن‌که میزان خونریزی خیلی زیاد و مدت آن نیز طولانی باشد که در این صورت ممکن است باعث بروز شوک گردد.

خونریزی از بینی می‌تواند در قسمت جلویی (قدامی) یا عقبی (خلفی) بینی اتفاق بیافتد، ولی بیشترین محل خونریزی روی تیغه جلویی بینی است.

علل خون دماغ شدن

بینی انسان به صورت طبیعی هیچ گاه دچار خونریزی نمی‌شود، مگر آن که عوامل بیرونی باعث خونریزی شوند. علل خونریزی بینی عبارتند از :

- التهاب بینی به دنبال عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی یا عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی

- صدمه به دنبال دست کردن در بینی، ضربه‌، ورود جسم خارجی یا عوامل شیمیایی تنفسی به بینی

- هوای گرم یا هوای خشک

- ضایعات جسمی مثل پولیپ، توده یا ناهنجاری‌های عروقی بینی

- بیماری‌های کبدی، بیماری‌های کمبود فاکتور یا پلاکت خون

- فشار خون بالا یا اختلالات انعقادی خون : به دنبال افزایش فشار خون ممکن است فرد دچار خون دماغ شود، در غیر این صورت ممکن است با افزایش فشار خون ، رگ مغز پاره شده و فرد سکته مغزی کند.

- توده‌ها که بیشتر زیر سن 2 سالگی و بین 30 تا 40 سالگی دیده می‌شوند.

- مشاغل مرتبط با گرد و غبار و مواد سمی

- عادت داشتن به دستکاری بینی در زمان تفکر و خشم و هیجان

- بیرون آوردن مخاط بینی (فین کردن) با فشار هوای زیاد

- عمل‌های جراحی بینی

- اضطراب و استرس‌های ناگهانی

- انحراف بینی

- ناراحتی‌های دریچه میترال قلب

- بیماری هوچکین، اسکوروی و تب روماتیسمی

- اختلالات خونی از جمله لوسمی و هموفیلی

عوارض خون دماغ شدن

- سیاه رنگ شدن مدفوع در اثر خون بلعیده شده

- احساس سرگیجه در اثر خونریزی زیاد از بینی

- تندی ضربان قلب، کوتاهی نفس و رنگ‌پریدگی (تنها در موارد خونریزی زیاد)

- نشت خون از سوراخ بینی. اگر رگ آسیب‌دیده در نزدیک سوراخ بینی باشد، خون دفعی قرمز روشن است، ولی اگر رگ آسیب‌دیده مربوط به مناطق عمقی‌تر حفره بینی باشد، خون دفعی ممکن است قرمز روشن یا تیره باشد.

1- خونسردی خود را حفظ نمایید.

2- در حالت نشسته یا نیمه نشسته قرار گیرید.

3- بدن کمی به طرف جلو خم شود و دهان نیز باز باشد تا خون وارد حلق نشود.

4- با انگشتان سبابه و شست خود پره‌های بینی را به مدت 5 تا 10 دقیقه به هم فشار دهید.

5- از فین کردن خودداری کنید.

6- در صورتی‌که خونریزی متوقف نشد، به پزشک متخصص یا مرکز اورژانس مراجعه نمایید. در این مواقع معمولاً از روش کوتری یا سوزاندن رگ بینی توسط مواد شیمیایی یا تامپون‌های قدامی و خلفی استفاده می‌شود. در صورت بند نیامدن خونریزی، عمل جراحی جهت بستن شریان استفاده می‌شود.

درمان خونریزی خلفی بینی

1- در صورتی‌که فشارخون بالا باشد، داروی ضد فشار خون توسط پزشک تجویز می‌گردد.

2- در خونریزی شدید، سرم وریدی به بیمار وصل می‌گردد.

3- در خونریزی خلفی، علاوه بر تامپون قدامی دو طرفه، تامپون خلفی نیز گذاشته می‌شود.

4- تامپون خلفی بعد از 72 تا 84 ساعت و حداکثر بعد از 4 روز خارج می‌شود.

5- بعد از برداشتن تامپون خلفی، به مدت یک هفته روزی سه بار، پماد آنتی‌بیوتیک داخل بینی مالیده می‌شود.

6- به مدت یک هفته از بخور استفاده شود.

7- از فین کردن و دستکاری بینی خودداری نمایید.

در این شرایط به پزشک مراجعه نمایید:

- بروز تهوع یا استفراغ پس از خونریزی بینی

- بروز تب 3/38 درجه سانتیگراد یا بالاتر پس از گذاشتن گاز درون بینی به طور فشرده

جلوگیری از خون دماغ شدن

- از تخلیه بینی تا 12 ساعت پس از توقف خونریزی خودداری کنید، زیرا ممکن است باعث کنده شدن لخته خون شده و خونریزی عود نماید.

- از بلعیدن خون خودداری کنید، زیرا این کار ممکن است باعث عق زدن و ورود خون به داخل ریه‌ها گردد.

- برای چرب کردن بینی، از پماد ویتامین A استفاده کنید. به این ترتیب که بدون استفاده از دست، نوک پماد را در دهانه بینی گذاشته و با فشار ته تیوپ، مقداری از پماد را وارد بینی می‌کنید.

- برای مرطوب نگه داشتن داخل بینی، مقداری آب را به آرامی وارد بینی کرده و از بینی خارج کنید.

- هیچگاه آب وارد شده از بینی را نباید از دهان خارج کرد، چرا که فشار زیاد به مجرای بینی لطمه وارد کرده و گاهی منجر به خونریزی آن می‌شود.

- گاهی اوقات در اثر آلرژی یا انحراف بینی، مخاط بینی بیش از حد ترشح می‌شود کف برای درمان و کنترل آن باید از آنتی‌هیستامین استفاده شود. ولی اگر مقدار مصرف دارو بیش از اندازه باشد، باعث خشکی و خونریزی بینی می‌شود.

فرآوری: مریم سجادپور

بخش سلامت تبیان

سایت پزشکان ایران

پارسی طب - دکتر ایرج خسرونیا، رئیس جامعه پزشکان متخصص داخلی

ویستا

سلامت نیوز

سایت alef