شب پانزده شعبان، نورٌ عَلی نور
خداوند در شب نیمه شعبان به اندازه موی بزهای بنی کلب بندگانش را می‌بخشد. پس آن شب، شبِ تلاش برای قرب به خدا است. چون شبی است که خداوند قسم یاد کرده است، هیچ سائلی را محروم نگرداند. شب تعیین سرنوشت‌ها است.
عزیزان باید در یک کار پیگیر، موضوع تشیع و امامت و امام زمان را دنبال کنند، فقط در حدّ پانزده شعبان مسئله متوقف نشود. آری؛ شب پانزده شعبان شب بسیار مهمی است، هم به اعتبار خودش که شب پانزدهم شعبان است و هم به اعتبار تولد وجود مقدس حضرت ولیّ عصر.
تولد امام زمان، و نیمه شعبان دو چیز است که با هم ترکیب شده است، مثل شب بیست و یکم ماه مبارک رمضان. آن شب در عین این که یکی از شب‌های قدر است، شبِ شهادت امیرالمؤمنین علی علیه السلام هم هست، لذا قبل از این که امیرالمؤمنین شهید شوند، باز شب بیست و یکم ماه رمضان شب قدر بود. بله شب پانزده شعبان یکی از شب‌های مبارکی است که قبل از تولد حضرت صاحب‌الزمان مورد بحث بوده است، پس باید کاری کرد که شب پانزده شعبان از دست نرود.
همان‌طور که نزول قرآن، شب قدر و روز قدر را مبارک می‌کند، نزول ثقل دیگر از ثقلین یعنی قرآن ناطق، در شب پانزده شعبان، شب و روز نیمه شعبان را مبارک می‌گرداند و آن شب بستر فوران غفران الهی می‌گردد. چنانچه رسول‌الله فرمود: «یَغْفِرُاللهُ لَیْلَةَ النِّصفِ مِنَ الشَّعبان مِنْ خَلْقِهِ به قدر شَعْر مِغْرِی بنی کلب»[1] یعنی؛ خداوند در شب نیمة شعبان به اندازه موی بزهای بنی کلب بندگانش را می‌بخشد. پس آن شب، شبِ تلاش برای قرب به خدا است. چون شبی است که خداوند قسم یاد کرده است، هیچ سائلی را محروم نگرداند. شب تعیین سرنوشت‌ها است، « ... فِیهَا یَکتُبُ آجال وَ فیها تَقْسِمُ الْاَرْزاق ... وَ یُنَزِّلُ اللهُ عَزَّوَجَلَّ مَلائِکةَ اِلَی السَّماءِ الدُّنْیا وَ اِلَی الْاَرْضِ بِمَکة».[2]
کمیل می‌گوید: به اتفاق جمعی در مسجد بصره خدمت علی نشسته بودیم. شخصی پرسید: منظور آیه «فیها فرق کلّ امرٍ حکیم»[3] که در آن شب، هر امر حکیمی گشایش می‌یابد، چه شبی است؟ حضرت فرمودند: شب نیمه شعبان، قسم به کسی که جان علی در دست اوست، کسی نیست مگر این که آنچه تا آخر سال از خیر و شرّ بر او جاری می‌شود در این شب رقم می‌خورد. بنده‌ای نیست که آن را زنده نگهدارد و دعای خضر را در آن بخواند، مگر آن که به اجابت می‌رسد.
کمیل می‌گوید: سپس من به خانه حضرت رفتم و تقاضای آموختن دعای خضر را کردم. فرمود: بنشین، وقتی این دعا را حفظ کردی، در هر شب جمعه، یا یک بار در ماه، یا سالی یک بار، یا در عمرت یک بار بخوان که از جانب خدا یاری خواهی شد و خدا رزقت را خواهد رساند و مشمول مغفرت او خواهی شد.[4]
خدا إن‌شاءالله کمیل را رحمت کند که، علت ورود این دعا از طریق حضرت امیرالمؤمنین به ما شد. پس اولاً؛ ارزش شب نیمه شعبان از زمان امیرالمؤمنین هم مورد بحث بوده است و باید آن شب را تجلیل کرد. و بعد هم چنانچه ملاحظه می‌کنید، می‌فرماید این شب شبی است که خصوصیات خاص خود را دارد. ثانیاً؛ با تولد وجود مقدس حضرت ولی عصر نورٌ علی نور شده و با نظر به مقام قدسی حضرت امام زمان زمینه ارتباط با خدا شدیدتر گشته است و عملاً می‌توان از برکات شب پانزده شعبان استفادة بیشتری کرد.
نکتة دیگری در رابطه با اعمال شب پانزدهم شعبان در مفاتیح هست و آن زیارت حضرت اباعبدالله است. اگر دقت بفرمایید عموماً یکی از اعمال شب‌های قدر زیارت حضرت اباعبدالله است، تا در بهترین زمان‌ها و در بهترین شرایط ارتباط با خدا -که آن کنار حرم حضرت اباعبدالله بودن است- واقع شویم و یا به عشق حضور در حرم مطهر آن حضرت، در هر جا که هستیم، آن زیارت را بخوانیم. در رابطه با زیارت آن حضرت در این شب، دو روایت خیلی عجیب ذکر شده است؛ یک روایت می‌فرماید: هر که می‌خواهد با او، روح صدوبیست‌وچهارهزار پیامبر مصافحه کند، حضرت اباعبدالله را زیارت کند، در واقع این شب آن‌قدر ظرفیت دارد که اگر کسی حضرت اباعبدالله را زیارت کند، روحش آماده می‌شود تا با روح صدوبیست‌و چهارهزار پیامبر تماس داشته باشد.
و در روایت دیگری هست که زیارت آن حضرت، موجب آمرزش گناهان می‌شود، و در واقع این دو روایت هماهنگی دارند، چون وقتی گناهان انسان آمرزیده شد و به روح اهل عصمت نزدیک شد، آماده تماس با پیامبران خدا خواهد گشت.
اعمال دیگری هم از طریق وارد شده که مرحوم شیخ عباس قمی«رحمة‌الله‌علیه» در مفاتیح جمع‌آوری ائمه معصومین کرده است، در حدّ امکان از انجام آن خود را محروم نکنید.
دعای رسول خدا در شب نیمه شعبان
سید بن طاوس در «اقبال» در أعمال شب نیمه شعبان روایت کرده رسول خدا در آن شب چنین دعا می‌کرد«اللَّهُمَّ اقْسِمْ لَنَا مِنْ خَشْیَتِک مَا یَحُولُ بَیْنَنَا وَ بَیْنَ مَعْصِیَتِک وَ مِنْ طَاعَتِک مَا تُبْلِغُنَا بِهِ مِنْ رِضْوَانِک وَ مِنَ الْیَقِینِ مَا یُهَوِّنُ عَلَیْنَا بِهِ مُصِیبَاتِ الدُّنْیَا اللَّهُمَّ أَمْتِعْنَا بِأَسْمَاعِنَا وَ أَبْصَارِنَا وَ قُوَّتِنَا مَا أَحْیَیْتَنَا وَ اجْعَلْهُ الْوَارِثَ مِنَّا وَ اجْعَلْ ثَارَنَا عَلَى مَنْ ظَلَمَنَا وَ انْصُرْنَا عَلَى مَنْ عَادَانَا وَ لَا تَجْعَلْ مُصِیبَتَنَا فِی دِینِنَا وَ لَا تَجْعَلِ الدُّنْیَا أَکبَرَ هَمِّنَا وَ لَا مَبْلَغَ عِلْمِنَا وَ لَا تُسَلِّطْ عَلَیْنَا مَنْ لَا یَرْحَمُنَا بِرَحْمَتِک یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ[5]؛ خدایا خشیت و خوفت را، به قدری در دلم قرار ده که مانع از معصیت و نافرمانیم بشود هم چنین به اطاعت و فرمانبرداریت، به اندازهاى مرا موفق دار که موجب رضایت و خشنودى تو گردد، و از یقین به قدری به من موهبت نما که با داشتن آن تمام مصیبتهاى دنیا به رایم آسان شود. خدایا!! تا زندهایم ما را از چشم و گوش و توانائى که به ما بخشیدهاى بهرهور ساز، و آنها را وارث ما قرار ده، و خون ما را از آن کس که بر ما ستم مىکند بگیر، و بر دشمنان ما را نصرت و یارى ده- خدایا- بلا و مصیبتمان را در دینمان قرار مده. و دنیا را بزرگ‌ترین هم و غم، و منت‌های دانش ما مگردان، و کسى را که رحم نمی‌کند بر ما مسلط مساز، به رحمتتی مهربانترین مهربانان».
پی نوشت ها :
[1] - بحار‌الانوار، ج94، ص 86.
[2] - بحار‌الانوار، ج 94، ص 89.
[3] - سوره دخان، آیه 4.
[4] - اقبال الاعمال، ص 220، فی بعض ادعیة النّصف مِنْ شعبان.
[5] - مستدرکالوسائل ج 6 ص 285
بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
منبع : سایت لب المیزان
