اسد انتخابات آزاد را می‌پذیرد؟
اعلام انتخابات آزاد با فرصت مشخص می‌تواند راه حلی برای پایان دادن به خشونت‌ها در سوریه باشد و اسد نیز می‌تواند به عنوان یکی از کاندیدها در آن شرکت داشته باشد.
آغاز گفتگوهای ملی، برکناری برخی از استانداران و شخصیت‌های سیاسی، وعده‌ی اصلاح قانون اساسی آخرین تلاش‌های بشار اسد، رییس جمهور سوریه برای پایان دادن به وضعیت آشفته کشورش است. با این حال بسیاری بر این اعتقادند که اقدامات اسد کافی نیست و او باید بیش از این‌ها در نزد شهروندانش اعتمادسازی کند.
نظر برخی از دیپلمات‌ها و کارشناسان خاورمیانه را در خصوص آینده اصلاحات در سوریه در ذیل می‌خوانید:
حسین رویوران(کارشناس خاورمیانه)- تغییر برخی از شخصیت‌های سیاسی از جمله استاندار شهر حماء شاید نتواند راه حلی برای پایان خشونت‌ها در سوریه باشد اما راهکارهای مهم‌تری برای حل بحران سوریه وجود دارد و آن گفتگوی ملی با مخالفین سوری است که از روز یکشنبه آغاز شده و بخش وسیعی از معارضین نیز در آن شرکت داشته‌اند.
این اقدام مهمی است که نظام با مخالفین وارد گفتگو شده و همین مسئله می‌تواند گامی در پایان دادن به درگیری‌ها باشد. این بدان معناست که نظام خود را با معارضین رو در رو کرده تا خواسته‌های آن‌ها را بشنود و راه حلی برای آن بیابد.
برخی بر این باورند که میزان بالای خشونت‌های صورت گرفته و آمار کشته شدگان امکان هر نوع مصالحه میان معارضین و نظام را از میان برداشته است. اما چنین نگاهی بیانگر همه‌ی واقعیات در بحران سوریه نیست. واقعیت آنست که بحران سوریه با سایر حوزه‌های بیداری در جهان عرب تفاوت دارد. وجود تضادهای متعدد در این کشورها از مهم‌ترین مسائلی است که باید بدان توجه داشت. مخالفت مردم با استبداد، اعتراض آن‌ها به ائتلاف دولت‌ها و حکومت‌ها با آمریکا و اسراییل، فساد در دستگاه حکومتی و .. از مه‌ترین دلایل انقلاب در این کشورها بوده است.
در سوریه مردم نسبت به ساختاری سیاسی، انحصارطلبی حزب بعث، آزادی بیان و احزاب اعتراض دارند. مطالبات مردم در سوریه این‌هاست. بشار اسد نیز در واکنش به این خواسته‌ی مردم اعلام کرده است که قانون اساسی را تغییر می‌دهد، راه را برای مشارکت سایر احزاب سیاسی باز می‌کند، آزادی بیان بیشتری را در کشور ایجاد می‌کند.
اما در سوریه مردم نسبت به ساختاری سیاسی، انحصارطلبی حزب بعث، آزادی بیان و احزاب اعتراض دارند. مطالبات مردم در سوریه این‌هاست. بشار اسد نیز در واکنش به این خواسته‌ی مردم اعلام کرده است که قانون اساسی را تغییر می‌دهد، راه را برای مشارکت سایر احزاب سیاسی باز می‌کند، آزادی بیان بیشتری را در کشور ایجاد می‌کند. وعده‌ی اصلاحات بشار اسد گویای آنست که حوزه‌های اشتراکی زیادی میان مردم و نظام ایجاد شده است.
و مسئله دیگر اینکه نباید تصور کرد که تنها از جبهه‌ی معارضین در جریان ناآرامی‌ها کشته شده‌اند.نزدیک به 20 درصد از کشته شدگان نیز از نیروهای نظامی و دولتی بوده‌اند و طبیعی است که در یک جنگ از هر دو جناح قربانی خشونت می‌شوند.اما در حال حاضر تنها راه حل بحران اینست که میان دو طرف اعتماد وجود داشته باشد.اعتماد به نظام تا حدی ایجاد شده است و امید می‌رود با تحقق گفتگوی ملی، معارضین و نظام به توافق سازنده‌ای برای حل بحران دست یابند.
محمد جواد حق شناس(کارشناس خاورمیانه)- بحران سوریه همان‌گونه که طی 4 ماه اخیر در تحولات منطقه‌ای شاهد آن بودیم به نوعی متفاوت از سایر کشورهای عربی بود. هرچند منطقه خاورمیانه را باید واحدی یکپارچه در نظر گرفت و خصوصاً مطالبات دمکراسی خواهانه و خواست مردم برای رسیدن به شاخص‌های دمکراسی خواست اصلی مردم در این کشورها بود اما در هر حال وجود تعارضاتی در این مجموعه شکل دیگری به تحولات سوریه داده است.
مهم‌ترین این شاخصه‌ها عبارتند از:
اول آنکه در سوریه یک حزب یکپارچه و منسجم که تلفیقی جدی با ارتش و سازمان‌های اطلاعاتی منطقه دارد روی کار است. همین مسئله وضعیت سوریه را منحصر به فرد کرده و از سوی دیگر تداوم 60 سال حضور حاکمیت خاندان اسد اعم از پدر و پسر زمینه را برای هر گونه اعتراض و رشد و بالندگی نیروهای اپوزیسیون و ایجاد یک جریان منسجم قوی برای معارضین و مخالفین با محدودیت‌های جدی روبرو ساخته است.
دوم اینکه سوریه از معدود کشورهایی بود که به نظر می‌رسید هیچ کدام از قدرت‌های تأثیرگذار در منطقه خواهان ایجاد تغییر در آن نبودند.حتی آمریکا،اسراییل، اتحادیه‌ی اروپا، ایران و ترکیه نیز به رغم وجود برخی از اختلاف نظرها با دولت مردان سوریه در عدم ایجاد تغییرات سیاسی و جدی در سوریه با یکدیگر هم عقیده بودند.
با گذشت بیش از 4 ماه از ناآرامی‌های سوریه، حاکمیت در سوریه همچنان در دست حزب بعث است و بشار اسد برخلاف پدرش شخصیت، پیچیدگی سیاسی، کارکشتگی و زیرکی او را ندارد. این در حالیست که همه‌ی این ویژگی‌های حافظ اسد در حوزه‌ی سیاست خارجی وی را به روباه عرب شهره کرده بود.بشار اسد ویژگی‌های حافظ اسد را نداشت. او به عنوان فارغ‌التحصیل رشته‌ی چشم پزشکی اصولاً قرار نبود وارد عرصه‌ی سیاسی شود، اما بعد از فوت برادرش این سمت را پذیرفت. در ابتدای کار به نظر می‌رسید که وی شخصیتی اصلاح طلب دارد و از این رو فاز جدیدی از اصلاحات را با روی کار آمدنش آغاز کرد اما با مخالفت‌ها و سنگ اندازیهای حزب بعث به ناچار مجبور به عقب نشینی شد.
اما در جریان تحولات اخیر بشار اسد دچار تعارض شد. در وهله‌ی اول اصلاحات را در پیش گرفت، اما از سوی دیگر مخالفین با سرکوب نیروهای نظامی روبرو شدند.
او همواره در سخنرانی‌های خود اعلام کرده که در میان شهروندان از محبوبیت مردمی برخوردار است. لذا در صورت صحت این ادعا نباید واهمه‌ای از انتخابات آزاد داشته باشد و چه بسا مجدداً رییس جمهوری کشورش شود.
همین مسئله پارادوکسی را در برخورد بشار اسد با جریان ناآرامی‌ها ایجاد کرد.در همین مدت نیز شاهد تغییراتی در سیاست منطقه‌ای بوده ایم.ترکیه، آمریکا و اروپا از آن نظرات خود عدول کردند که شاخص ترین آن‌ها برگزاری نشست معارضین در ترکیه بود. لذا به نظر می‌رسد جریان اصلاح طلب و تحول خواه در سوریه هم اکنون از قدرت بالاتری برخوردار شده‌اند و با توجه به وعده اصلاح قانون اساسی و پایان دادن به قدرت مطلقه حزب بعث و عزل برخی از شخصیت‌های سیاسی فضای ایجاد شده زمینه‌ی بیشتری برای گفتگو و تغییر آرام را فراهم کرده است. هرچند این رویه ممکن است با مخالفت‌هایی نیز روبرو شود اما در آینده شاهد سوریه‌ی جدیدی خواهیم بود که در آن باز شدن تدریجی فضا و احقاق خواست مردمی متصور است.
محمد ایرانی(سفیر اسبق ایران در اردن)- به نظر می‌رسد که اقدامات بشار اسد برای برون رفت از بحران کنونی باید جدی تر از اقدامات فعلی وی باشد تا بتواند جلوی حرکتهای مردمی را بگیرد.
اعلام انتخابات آزاد با فرصت مشخص می‌تواند راه حلی برای پایان دادن به خشونت‌ها در سوریه باشد. شخص بشار اسد نیز می‌تواند به عنوان یکی از کاندیدها در آن شرکت داشته باشد. او همواره در سخنرانی‌های خود اعلام کرده که در میان شهروندان از محبوبیت مردمی برخوردار است. لذا در صورت صحت این ادعا نباید واهمه‌ای از انتخابات آزاد داشته باشد و چه بسا مجدداً رییس جمهوری کشورش شود.
در چنین شرایطی یعنی زمینه سازی برای برگزاری انتخابات دیگر راهی برای مداخله خارجی- که همواره بشار اسد بر آن تأکید دارد- نیز وجود نخواهد داشت.
بخش سیاست تبیان
منبع: خبر آنلاین
