دستگاه عصبی دوزیستان
به منظور بررسی دقیق تر دستگاه عصبی یک قورباغه را مورد بررسی قرار می دهیم:
دستگاه عصبی قورباغه ها از دو بخش دستگاه عصبی مرکزی و دستگاه عصبی محیطی تشکیل شده است.
دستگاه عصبی مرکزی شامل مغز Brin و نخاع شوکی با مغز تیره Spinal cord می باشد.
دستگاه عصبی محیطی از هز جفت رشته های عصبی مغزی و نخاعی همراه با دستگاه عصبیسمپاتیکی تشکیل شده است. مغز داخل جمجمه قرار دارد.
در رویه ی پشتی مغز بخش های زیر دیده می شود:
- - دو لپ بویایی Olfactory lobes که اعصاب بویایی را به انتهای بینی می فرستد.
- - دو نیم کره ی مغزی Gerebra hemispheres (مخ) که بعد از لپ های بویایی قرار دارد.
- - مغز میانجی Median diencephalon که در پشت نیم کره ی مغزی و متصل به آن است.
- زیر مغز میانجی چلیپای بینایی Optic chasma و در زیر آن مغز آویز یا هیپوفیز Hypophysison واقع شده است.
- - دو لپ بینایی Optic lobes کروی شکلند و مغز میانی در زیر آن ها قرار دارد و جلوی آن ها نیز اپی فیز Piceal body orepiphysis قرار گرفته است.
- - مخ چه یا مغز یچه Cerebellum کوچک و پهن است.
- - پیاز مغز تیره Medulla oblongata که روی مخ واقع شده در زیر پیاز تیره، نخاع شوکی قرار دارد.
- - نخاع شوکی در رویه ی پشتی و داخل لوله ای که از کمان های عصبی مهره ها به وجود آمده، قرار دارد. در بخش درون آن ماده ی خاکستری که بیشتر آن از یاخته های عصبی درست شده و بخش خارجی آن ماده متغیر است که از رشته های عصبی ساخته شده است.
- از نخاع شوکی عصب های نخاعی خارج می شود. رشته عصبی که از رویه ی پشتی نخاع خارج می شود حسی است و آنکه از رویه ی شکمی (داخلی) خارج می شود، حرکتی است. روی رشته عصب های حسی گره عصب حسی قرار دارد.
دو رشته حسی و حرکتی به هم مربوط می شوند و سپس به اندام ها ارتباط پیدا می کنند.
«عصب های حسی تحریکات رویی بدن را به مرکز می برد و عصب های حرکتی فرمان را از مرکز به اندام ها می رسانند»
عصب های جفت جمجمه ای که از مغز خارج شده اند به اندام های حسی و سایر اندام های مربوطه می روند.
کار مغز با تجربیاتی که روی قورباغه انجام شده است تا حدی مشخص گردیده، مثلا برداشتن بخشی از مغز یا تحریک بخش های مختلف مغز لپ بویایی برای احساس بویایی است. کار نیم کره های مغزی در جانوران عالی تر شناخته شده است مثلا حفظ خاطره ها، کارهای هوشی و کنترل کارهای ارادی و . . . 
ولی در قورباغه کارهای نیم کره ها کمتر شناخته شده است. اگر در قورباغه تمام مغز برداشته شود ولی پیاز مغز تیره باقی بماند قورباغه می تواند بجهد، شنا کند، غذا بخورد و به راحتی تنفس کند. اما اگر پیاز مغز تیره را بردارند قورباغه خیلی زود خواهد مرد.
دستگاه عصبی سمپاتیکی شامل دو رشته عصب نخ مانندی است که هر رشته عصب دارای 10 گره عصبی Ganglia می باشد و نیز رشته های عصبی که به مغز و نخاع شوکی و اندرونه و ... می رود. این دستگاه مقدار زیادی از کارهای غیر ارادی را بازبینی (کنترل) و اداره می کند، از جمله:
ضربان قلب، ترشح غددگوارشی، حرکت ماهیچه های دیواره ی معده و روده و ماهیچه های صاف دیواره ی رگ های خونی...
اندام های حسی
تحریکات خارجی بدن به وسیله ی اندم های حسی گرفته شده به مراکز مربوط می رود. هر یک از اندام های حسی یک اندام گیرنده دارند. که در مقابل محرک ویژه ای تحریک می شود و هم چنین دارای یک عصب حسی مرکز عصبی برای تشخیث می باشد. در قورباغه 5 اندام حسی وجود دارد.
حس بس آوایی
حس بس آوایی (لامسه) در قورباغه از گیرنده های بسیار کوچک میکروسکوپی که در زیر پوست آن ها قرار دارد تشکیل یافته است. که تماس، دما و مواد شیمیایی و ... روی آن ها اثر دارد.
حس چشایی
روی زبان آن ها پرزهای کوچکی وجود دارد که جوانه های چشایی روی آن ها قرار گرفته است.
حس بویایی
به وسیله ی یاخته هایی که در بینی آن ها وجود دارد انجام می شود.
حس شنوایی
اندام شنوایی قورباغه ها دارای دو پرده ی گوش است که در دو سوی سر آن ها قرار دارد. و صداها را از آب یا هوا دریافت می کند. زیر پرده ی گوش میله کلوما وجود دارد که پرده را به گوش داخلی مربوط می نماید. گوش داخلی آن ها بسیار ساده است و دارای حفره ای است پر از مایع لنفی که در پیرامون آن یاخته های شنوایی قرار دارد قورباغه بیشتر صدا ها را درک نمی کند.
حس بینایی
اندام بینایی شامل چشم است و کره ی چشم که در داخل کاسه چشم قرار دارد و دارای پلک متحرک است. 6 ماهیچه به بخش خارجی کره ی چشم متصل شده و باعث حرکت چشم در داخل کاسه چشم می شود. ساختمان چشم قورباغه ها شبیه یک دوربین عکاسی، دارای یک عدسی است که تصویر اشیاء را روی پرده حساس می اندازد. پوشش خارجی چشم از بافت هم بند سختی به نام صلبیه تشکیل شده و قرینه در بخش جلویی آن قرار دارد. پوشش درم مشیمیه و دارای رگ های خونی زیادی است. هم چنین رنگ دانه های سیاه رنگ زیادی دارد. پوشش سوم یا پوشش داخلی شبکیه Retina است که دارای یاخته های مخروطی و استوانه ای می باشد.
در پشت قرنیه Gornea عنبیه lris وجود دارد و مردمک Pupil در وسط آن واقع شده است. عدسی در پشت قرار دارد. مردمک می تواند با باز و بست شدن نور را کنترل نماید.
