یک فقره اعصاب فولادین نیازمندیم!

هر زمان که سخن از آلودگی به میان می‌آید، همه ما معمولاً آلودگی هوا یا در مواردی آب را در نظر می‌گیریم و یا افکارمان به سوی بهداشت فردی یا تغذیه معطوف می‌شود، در حالیکه تقریباً همه ما به عنوان ساکنین زندگی شهری، در آلودگی فراگیری به نام آلودگی صوتی گرفتار هستیم و آن قدر در آن غرق شده‌ایم که چیزی به عنوان آلودگی صوتی چندان برایمان آزار دهنده نیست و بخشی نامرئی از زندگی شبانه روزی ما شده است.

در اکثر موارد، کارخانه‌ها، موتور اتومبیل‌ها و ساخت و سازهای داخل شهری از عوامل مهم آلودگی صوتی به شمار می‌روند که از جمله آن می‌توان به برخی تخریب سازی‌هایی که به منظور احداث کانال‌ها و لوله کشی‌ها در سطح شهر صورت می‌گیرند، اشاره کرد و یا صدای سرسام آور ماشین آلاتی که برای کندن زمین به کار می‌روند.

ولی همه موارد فوق از موارد غیرقابل اجتناب در فضای شهری هستند و نمی‌توان ساخت و ساز را تنها به دلیل ممانعت از آزار ساکنان، متوقف ساخت و یا از تردد اتومبیل‌ها در خیابان‌ها، جلوگیری نمود. در این میان دسته دیگر از آلودگی‌های صوتی وجود دارند که ساخته و پرداخته خود افراد هستند و به نوعی نشانه بی احترامی به سایر افراد جامعه به شمار می‌روند. به عنوان مثال بوق‌های ممتد اتومبیل‌ها که نشان از بی توجهی رانندگان به سایر شهروندان دارد، یکی از آلودگی‌های صوتی قابل پیشگیری است که می‌بایست از سوی جامعه و فرهنگ شهری مورد توجه قرار گیرد.

بسیارند از این گونه اشتباهات و بی توجهی‌هایی که خود افراد جامعه مرتکب می‌شوند و خود نیز به نوعی قربانی آن‌ها می‌شوند. کافی است قدم به خیابان بگذارید و در حال حرکت، به آلودگی‌های صوتی اطرافتان توجه کنید. موارد بی شماری خواهید یافت که اگرچه ناهنجاری قلمداد می‌شوند، ولی کاملاً از سوی جامعه پذیرفته شده‌اند.

یکی از این صداها که اگرچه باعث آزارتان می‌شود، ولی در هر حال آن را جزء لاینفکی از زندگی شهری و مدرن می‌دانید، موسیقی در حال پخش از سیستم صوتی اتومبیل‌هاست که گویا نه فقط برای راننده، بلکه برای تمام رانندگان اطراف و اهالی محترم محل، ترتیب داده شده است. صدای موسیقی که از برخی اتومبیل‌ها شنیده می‌شود آن چنان بلند است که برای دیگران که خارج از اتومبیل هستند غیرقابل تحمل به نظر می‌رسد، ولی ظاهراً سرنشینان اتومبیل مزبور، هم اعصاب فولادین دارند و هم گویا در طولانی مدت، نیاز و تمایلی به سیستم شنوایی خود ندارند، چرا که تحقیقات نشان داده چنانچه افراد، طولانی مدت در معرض صداهای بلند قرار بگیرند، شنوایی آن‌ها دچار آسیب‌های جدی می‌شود و ناشنوایی‌های موقت و یا دائمی را به همراه خواهد داشت.

یا در پاساژهای مجلل و بزرگ، نه تنها در کل پاساژ، موسیقی با صدای بلند در حال پخش است، بلکه در تک تک فروشگاه های آن نیز موزیک‌های متفاوتی پخش می‌شود. البته شاید این روش برای مشتریانی که تنها برای مدت کوتاه و یا چند ساعت داخل پاساژ هستند، بسیار جذاب و فرح بخش باشد، ولی باید توجه شود که ضررهای زیادی متوجه فروشندگانی است که سیستم شنوایی آن‌ها- حداقل به مدت هشت ساعت در روز- در معرض موسیقی با صدای بلند قرار دارد. ادامه این روند می‌تواند روان و در نهایت جسم آن‌ها را دچار مشکل کند. ولی متأسفانه چون آسیب‌های ناشی از آلودگی صوتی کاملاً بارز و مشخص نیستند و در طولانی مدت، باعث بروز بیماری‌هایی می‌شوند که ارتباطشان با سیستم شنوایی چندان مشخص و قابل درک نیست، توجه شایانی نسبت به آن صورت نمی‌گیرد.

و مدت‌هاست که صدای دیگری هم به انواع آلودگی‌های صوتی شهری اضافه شده که یکی دیگر از افتخارات اتومبیل‌ها به شمار می‌رود و آلودگی را که اتومبیل‌ها برای شهرها در پی داشتند دو چندان کرده است. دزدگیرهای وفادار اتومبیل‌ها، متولیان متجدد آلودگی صوتی هستند که در صورت بروز خطر، صاحب محترم را با انواع فریادها و جیغ‌ها و بوق‌ها صدا می‌زنند و روان همسایگان و اهالی محترم را به شدت تحت آزار و شکنجه قرار می‌دهند. بسیار اتفاق می‌افتد که دزدگیر برخی اتومبیل‌ها در طول شب به صدا در می‌آید و در مواردی که صاحب اتومبیل در آن اطراف نیست، همسایگان برای مدت طولانی محکوم به شنیدن صدای گوش خراش و ممتد آن هستند و آرامش بسیاری از همسایگان، قربانی آرامش فردی می‌شود که به امید دزدگیر، برای استراحت، اتومبیل خود را ترک کرده است.

صدای ناشی از دزدگیرها یک معضل جدی شهری است که البته تنها محدود به اتومبیل‌ها نمی‌شود و برخی از ساختمان‌ها و یا مغازه‌ها را نیز شامل می‌شود. آنچنان که بیشتر افراد، روزی چندبار با صداهای ممتد و طولانی مدت دزدگیرها درگیر هستند و آن را جزئی از صدها صدای اطراف محسوب می‌کنند. .

آلودگی صوتی از جمله مشکلاتی است که کلید آن تا حد زیادی به دست خود افراد جامعه است و حل آن با کمک تک تک افراد جامعه میسر می‌شود. هیچ قانون و تبصره ای قادر نیست افراد را مجاب به رعایت موارد اخلاقی و یا مراقبت از سلامتی خویش و یا دیگران نماید، بلکه فقط و فقط وجدان فردی است که می‌تواند مانع بروز برخی ناهنجاری‌های اخلاقی در جامعه شود. فردی که به امید هشدار صوتی، اتومبیل خویش را ترک می‌کند، باید در قبال جامعه متعهد باشد و اگر می‌داند که قادر به شنیدن صدای آن نیست، سیستم دزدگیر صوتی را قطع کند و از روش‌های دیگر برای محافظت از دارایی خویش اقدام کند. خودداری از بوق زدن و یا بلند کردن موسیقی اتومبیل، به معنای احترام به خود و دیگران است و از عناصر استحکام زندگی اجتماعی به معنای تعامل سالم با دیگران به شمار می‌رود.

البته در مبارزه با آلودگی صوتی، قانون نیز نقش بسزایی دارد و با تصویب برخی قوانین در خصوص دور ساختن شغل‌ها و صنف‌هایی که منجر به آلودگی‌های صوتی می‌شوند، از فضاهای مسکونی، می‌تواند در کاهش آلودگی‌های زندگی شهری بکاهد. ولی متأسفانه باید گفت در کشور ما، قوانین محکم و قاطعی در خصوص آلودگی صوتی وجود ندارد و متأسفانه اقدامات موثری در رفع یا کاهش آن‌ها صورت نگرفته است.