تبیان، دستیار زندگی
حضرت على علیه السلام فرمود بگو دو عباس در پاسخ گفت : استحیى ان اقول باللسان الذى قلت واحدا، اقول اثنان ، من با آن زبانى كه یك گفته ام و به یكتایى خدا اقرار نموده ام شرم مى كنم كه بگویم : دو و از دایره یكتایى خدا خارج گردم
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

علم و معرفت حضرت ابوالفضل عباس علیه السلام در دوران كودكى

امام حسین (ع)

محقق دانشمند مرحوم سید عبدالرزاق مقرم در كتاب (العباس) مى نویسد: در روایتى كه از امامان معصوم علیه السلام به ما رسیده ، فرمودند:

ان العباس بن على زق العلم زقا

همانا عباس فرزند على علیه السلام علم را چون غذا در كودكى از پدرش  وارد جانش نموده است .(1)

سپس مى نویسد: "این تعبیر، تشبیه بسیار لطیفى است زیرا هرگاه كبوترى غذا را نرم و گوارا كند و به بچه اش بخوراند، به آن تعبیر به (زق ) مى شود، این بیان حاكى است كه حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام در دوران خردسالى ، از پستان مادرش علم و حكمت را چون شیر، شیره جانش ‍ نموده، و در دامان علم و حكمت، رشد و نمو نموده و داراى علم لدنى بوده است "(2)

و نیز در شان حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام گفته شده :

انه كان من فقها اولاد الائمه

حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام از عالمان فقیه فرزندان امامان علهیم السلام مى باشد. و دانشمندان و محدثان بزرگ در شانش گفته اند:

هو البحر من اى النواحى اتیته

فلجته المعروف و الجواد ساحله

حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام از هر كرانه كه به جانبش آیى ، دریایى است كه موج‌هایش نیكى ها است و كرانه آن سرشار از سخاوت و كرم است .(3) روزى على علیه السلام به ابوالفضل العباس علیه السلام كه در دوران كودكى به سر مى برد، فرمود: بگو"یك " عباس گفت : "یك " حضرت على علیه السلام فرمود بگو "دو" عباس در پاسخ گفت :

"استحیى ان اقول باللسان الذى قلت واحدا، اقول اثنان ، من با آن زبانى كه یك گفته ام و به یكتایى خدا اقرار نموده ام شرم مى كنم كه بگویم : دو و از دایره یكتایى خدا خارج گردم"

امام صادق علیه السلام در شان عباس علیه السلام فرمود: كان عمنا العباس نافذا البصیره ،عموى ما، عباس بصیرت نافذ (چشم تیز بین و عمق نگر) داشت

فقبل على عینیه حضرت على علیه السلام دو چشمان حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام را بوسید(4). طبق پاره اى از روایات، حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام در این هنگام پنج سال داشت. بر همین اساس، امام صادق علیه السلام در شان عباس علیه السلام فرمود:

كان عمنا العباس نافذا البصیره

عموى ما، عباس بصیرت نافذ (چشم تیز بین و عمق نگر) داشت.(5)

نیز بر همین اساس ، مرحوم علامه محمد باقر بیرجندى مى نویسد: ان العباس من اكابر الفقها و افاضل اهل البیت، بل انه عالم غیر متعلم و لیس فى ذلك منافاه لتعلم ابیه ایاه همانا عباس علیه السلام از فقهاى بزرگ و از برجستگان خاندان نبوت بود، بلكه او دانشمند درس نخوانده بود و این مطلب منافاتى با علم آموزى پدرش حضرت على علیه السلام به او ندارد.(6)

امام حسین (ع)

علامه مامقانى نیز مى نویسد:

و قد كان من فقها اولاد الائمه ، حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام از فقهاى فرزندان امامان علیهم السلام بود.(7) مسلم است كه حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام از اكابر و افاضل فقها و علماى اهل بیت علیهم السلام بوده و معلوم است كسى كه در پرتو آفتاب ولات و در مدرسه امامت حضرت على بن ابیطالب علیه السلام و حضرت امام حسن و حضرت امام حسین علیهاالسلام تربیت شده و كسب علم و نورانیت نموده است، درك مقام و مرتبه فضل او براى ما میسر نیست .

یك دهن خواهم به پهناى فلك

بگویم وصف آن رشك ملك

پی نوشت‌ها:

1. عین این تعبیر را یزید درباره امام سجاد علیه السلام نمود، آنگاه كه در مسجد جامع دمشق شام ، مردم به یزید اصرار كردند اجازه بدهد تا امام سجاد علیه السلام به بالاى منبر براى سخنرانى برود یزید اجازه نمى داد و علت آن را چنین گفت : (انه من اهل بیت قد زقوا العلم زقا) امام سجاد علیهم السلام از خاندانى است كه علم و كمال را (مانند پرنده اى كه دانه ها را به دهان جوجه اش مى گذارد) با تمام وجود از خاندان خود به كام خویش آورده است . (بحار، ج 45، ص 138)

2.اقتباس از فرسان الهیجاء: ج 1، ص 192

3. همان ص 191 و 189 بنابراین شخصیت حضرت علیه السلام صرفنظر از ماجراى كربلا نیز ممتاز بود و در مقیاس با فرزندان دیگر على علیهم السلام مثلا محمد حنفیه نیز برترى داشت .

4. مستدرك الوسائل : ج 2، ص 635، العباس عبدالرزاق مقرم ، ص 92

5.فرسان الهیجاء: ج 1، ص 191، تنقیح المقال : ج 2، ص 70

6.الكبریت الاحمر: ج 2، ص 45

7. تنقیح المقال : ج 2، ص 128

بخش سیره‌ و‌ عترت تبیان


منبع:

چهره درخشان قمر بنى هاشم ابوالفضل العباس (علیه‌السلام)؛ جلد دوم

على ربانى خلخالى

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.