طبیعت مظلوم در گذار زمان
توجه به مقوله محیط زیست و اهمیت آن در زندگی امروز نسل بشر امری است که نمی توان از آن به سادگی گذشت. اهمیت فرهنگ سازی در این مقوله در ایران وظیفه ای است که باید به جد به آن پرداخت. در غیر این صورت در آینده ای نه چندان دور محیط زیستی در ایران باقی نخواهد ماند که از آن حفاظت شود
همه محیط هایی که در آنها زندگی جریان دارد محیط زیست نامیده میشود. به عنوان مثال جنگل ، شهر ، اقیانوس و کویر همگی انواعی از محیط زیست به حساب میآیند .محیط زیست طبیعی عبارت است از مجموعه عوامل زیستی و غیر زیستی ( فیزیکی و شیمیایی) که بر زندگی یک فرد یا گونه تاثیر می گذارند و از آن تاثیر می پذیرند . امروزه این تعریف غالبا به انسان و فعالیت های او مرتبط می شود و می توان محیط زیست را مجموعه ای از عوامل طبیعی کره زمین ، همچون هوا، آب ، اتمسفر ، صخره ، گیاهان و غیره که انسان را احاطه می کنند خلاصه کرد.
تفاوت محیط زیست با طبیعت در این است که تعریف طبیعت شامل مجموعه عوامل طبیعی ، زیستی و غیر زیستی می شود که منحصرا در نظر گرفته می شوند، درحالی که عبارت محیط زیست با توجه به برهم کنش های میان انسان و طبیعت و از دیدگاه وی توصیف شده است که این ارتباط برای بقای محیط زیست بسیار ضروری است .
واژه توسعه پایدار اولین بار بطور رسمی توسط برانت لند در سال 1366،1987 شمسی مطرح گردید. واژه توسعه پایدار به مفهوم گسترده آن شامل« اداره و بهره برداری صحیح و کارا از منابع پایه، منابع طبیعی ، منابع مالی و نیروی انسانی برای نیل به الگوی مصرف مطلوب همراه با بکارگیری امکانات فنی و ساختار و تشکیلات مناسب برای رفع نیاز نسل های امروز و آینده بطور مستمر می شود . توجه به مسائل زیست محیطی در سطح جهان پس از تشدید فعالیت های آلوده کننده در دهه های 1950 و 1960 میلادی آغاز گردید. در سال1968میلادی مجمع عمومی سازمان ملل متحد تصمیم به برگزاری کنفرانس بین المللی محیط زیست گرفت و در نتیجه اولین کنفرانس جهانی در ژوئن 1972در استکهلم برگزار شد . حاصل کار کنفرانس بیانیه محیط زیست انسانی و برنامه عمل شامل 106توصیه نامه بود که وابستگی انسان به محیط زیست و شکل دهندگی آن را بیان نموده و استفاده منطقی از منابع ، کاهش آلودگی ها ، آموزش همگانی محیط زیست ، تحقیقات زیست محیطی و ایجاد سازمان های بین المللی زیست محیطی را به کشور ها توصیه نمود.
میزان آلودگی برخی آبها و روند افزایش آن در بسیاری از نقاط کره? زمین بسیار نگرانکننده میباشد. آبهای سفرههای زیرزمینی و رودها و دریاچهها منابع مهم تأمین آب شیرین هستند که مستقیماً در معرض آلودگی توسط فعالیت های انسان قرار دارند. آلودگی دریاها نیز علاوه بر دخالت مستقیم انسان، تحت تأثیر آلودگی آب های شیرین و چرخه? آب می باشد.
هم چنین پیمان کیوتو که به منظور کاهش صدور گازهای گلخانهای، که عامل اصلی گرم شدن زمین در دهههای اخیر محسوب میشود ، در چارچوب سازمان ملل متّحد شکل گرفت. زیرا با افزایش گازهای گلخانهای نظیر متان، دی اکسید کربن، بخار آب و اکسید نیتروژن در جو زمین، دمای کره زمین افزایش یافت که این امر تغییراتی ناخوشایند در محیط زیست را باعث شد. از این رو در سال 1997 طی پیمانی معروف به کیوتو کشورهای صنعتی متعهد شدند که ظرف ده سال آینده میزان انتشار گازهای گلخانهای خود را 5% کاهش دهند و به کشورهای در حال توسعه کمک های مالی برای افزایش ضریب نفوذ استفاده از انرژیهای تجدید پذیر نظیر انرژی خورشیدی و بادی اعطا نمایند.
بر طبق سازمان همکاری اقتصادی و توسعه، مهمترین تأثیرات فعالیتهای انسان بر روی آبها در سه مورد خلاصه میشود: مصرف بیش از حد آب و از بین رفتن منابع آب، و آلودگی آبهای سطحی و زیرزمینی.
امروزه تأمین آب شیرین برای بعضی کشورها یک بحران جدی محسوب میشود. گرم شدن زمین نیز در از بین رفتن منابع آب به خصوص در مناطقی چون آسیای مرکزی، آفریقای شمالی و دشتهای بزرگ ایالات متحده نقش مهمی دارد.
کیفیت آبها نیز بحران دیگری است که برخی کشورها در پیش رو دارند. میزان آلودگی برخی آبها و روند افزایش آن در بسیاری از نقاط کره زمین بسیار نگرانکننده میباشد. آبهای سفرههای زیرزمینی و رودها و دریاچهها منابع مهم تأمین آب شیرین هستند که مستقیماً در معرض آلودگی توسط فعالیت های انسان قرار دارند. آلودگی دریاها نیز علاوه بر دخالت مستقیم انسان، تحت تأثیر آلودگی آب های شیرین و چرخه آب می باشد.
برای مثال مصرف آب برای خنک کردن دستگاههای صنعتی که موجب افزایش دمای آب و در نهایت از بین رفتن برخی گونههای گیاهی یا جانوری میشود و مصرف مواد شیمیایی ضد آفت در کشاورزی از علل مهم آلودگی آبهای زیرزمینی یا سطحی است که مستقیماً موجب مرگ بسیاری از گونهها میشود . همچنین، مصرف کودهای نیتراتدار و فسفاتدار موجب افزایش این عناصر در آبها میشود. در نتیجه، باکتریها و جلبکهای سطح آب که از این مواد تغذیه میکنند به سرعت رشد میکنند و زیاد میشوند و موجب کمبود اکسیژن محلول در آب و در نتیجه مرگ اغلب ماهیان و گونههای ساکن زیر آب میشوند و در نهایت این آلودگی توسط فلزات سنگین چون جیوه، آرسنیک، سرب و روی نیز که حاصل از فعالیت کارخانه هاست طی زنجیرههای غذایی انباشته میشود و جان بسیاری از جانوران و نیز انسان را تهدید میکند.
به این ترتیب در پی فعالیت های صنعتی و شیمیایی کارخانه ها و کشاورزان و هم چنین قطع درختان جنگلی که از منابع مهم اکسیژن بر روی زمین هستند غیر از آن که نوعی آسیب به محیط زیست زنده است از علل مهم آلودگی هوا و ایجاد اثرات نا مطلوب بر سلامتی انسان و محیط زیست محسوب می شود .
ترتیب در پی فعالیت های صنعتی و شیمیایی کارخانه ها و کشاورزان و هم چنین قطع درختان جنگلی که از منابع مهم اکسیژن بر روی زمین هستند غیر از آن که نوعی آسیب به محیط زیست زنده است از علل مهم آلودگی هوا و ایجاد اثرات نا مطلوب بر سلامتی انسان و محیط زیست محسوب می شود .
به گفته فعالان محیط زیست آلودگی ناشی از پسماندهای صنعتی، شکار، آتش سوزی های تعمدی و غیر تعمدی در جنگل ها، سدسازی، اجرای برنامه های توسعه بدون در نظر گرفتن ملاحظات محیط زیستی، تداوم ورود آلاینده های شیمایی به آب، هوا و خاک در مناطق مختلف کشور، بی توجهی به تدوین قوانین حافظ محیط زیست در کنار برخی ملاحظات سیاسی و اقتصادی، عدم تدوین قوانین مورد نیاز برای حفاظت از محیط زیست و عدم اجرای قوانین موجود و نقش کمرنگ سازمان حفاظت محیط زیست مجموعه ای از عواملی است که بر دامنه و گسترش آلودگی محیط زیست افزود.
همه بشریت می بایست نسبت به شناخت زمین و احترام به توازن زیبای آن واقف باشند؛ توازن میان حضور جانوران بر زمین، ماهیان در دریا، پرندگان در هوا، و نوع بشر در همه جا. نکته ی مهم این است که انسان باید پیوسته با هوشیاری مراقب باشد که این توازن ظریف به هم نریزد ، زیرا ما همه اعضای خانواده انسانی هستیم و سیاره زمین را با تمامی غنای آن به ارث برده ایم. هر انسان حق یکسانی نسبت به زمین، مواد معدنی و مواد خام دارد، و هیچ کاری نباید در جهت از بین بردن فرصت های یکسان برای انسان های حاضر و آینده، انجام شود. هماهنگی با طبیعت، و هم دلی با نزدیکان و دیگر انسان ها، آرمان کسانی است که در اندیشه زمین پاک و محیط زیست سالم هستند.
فرآوری:فاطمه برادران
بخش اجتماعی تبیان
منابع:رشد/ ویکی پدیا
لینک های مرتبط :