تبیان، دستیار زندگی
یستی نگاهی به نمایش "دشمن مردم" آلبوم تصاویر دشمن مردم‌, در صدر پرفروش های تئاترشهر "دشمن مردم" یکی از نمایش‌های خوش‌ساخت و قصه‌گو در تاریخ ادبیات کلاسیک است و در قالبی مدرن و اپیک ارائه می‌شود تا به قول کارگردان، نوعی اکسپر...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

اجرایی مدرن از روایتی رئالیستی

نگاهی به نمایش "دشمن مردم"


آلبوم تصاویر

دشمن مردم‌, در صدر پرفروش های تئاترشهر

"دشمن مردم" یکی از نمایش‌های خوش‌ساخت و قصه‌گو در تاریخ ادبیات کلاسیک است و در قالبی مدرن و اپیک ارائه می‌شود تا به قول کارگردان، نوعی اکسپرسیون صحنه‌ای در بازی و فرم اجرای آن به وجود آید.

نمایش "دشمن مردم" نوشته هنریک ایبسن، نمایشنامه نویس نروژی به کارگردانی اکبر زنجانپور در سالن اصلی تئاتر شهر در حال اجرا است و در آن اکبر زنجانپور، کاظم هژیر آزاد، سیامک صفری، فرنوش آل احمد، رضا مولایی، سینا رازانی، ماه گل مهر و غیره بازی می کنند.

مهمترین مساله ای که در اغلب آثار زنجانپور به عنوان کارگردان وجود دارد، توجه به یک اسلوب ساختارمند و اصولی است که مابین تئاتر رئالیسم و اپیک دور می زند. این علاقه به آثار خوش ساخت و قصه گو در انتخاب هایی که زنجانپور از اجرای نمایش ها می کند، نشان از تسلط و تمرکز وی بر اینگونه آثاردارد.

زنجانپور سعی دارد با بهره گیری از تئاتر اپیک و رئالیسم، نوعی اجرای نمایشی و مدرن از متن داشته باشد. این فرم اجرا را در طراحی صحنه و شیوه بازی بازیگران می توان دید.

چرا که میزانسن ها به صورت گردشی طراحی شده و عمل بازیگران در اجرای حرکات باز است. بازی ها به سمت تیپ شدن گرایش دارد و در عین حال با زیرکی به آن نزدیک نمی شود.

به طور مثال از بازی سیامک صفری در نقش تامسون می توان مثال زد که ضمن بهره گیری از نوعی بازی رئالیستی در نقش دلقک، شخصیت بانفوذ و معروف خود را حفظ می کند و کمتر به ورطه سطحی شدن می افتد. همچنین باید از بازی کاظم هژیر آزاد هم یاد کرد که به خوبی از اجرای نقش شهردار برآمده و در آنجاهایی که باید از بی تفاوتی خود می کاهد و در نقش یک انسان منفور ظهور می کند.

شاید اجرای "مرگ دستفروش" زنجانپور هنوز هم در یاد بسیاری از طرفداران او مانده باشد. ولی اجراهای دیگر او بر پایه همان اسلوب و فرم ساختار نمایشی گذشته شکل گرفته و چه بسا بهتر و کامل تر هم شده است. هرچند اجرای چهار ساعته مرگ دستفروش لطمه ای بر ریتم و اجرای نمایش وارد نمی کرد و مخاطبان خودش را تا انتها حفظ می کرد، باید دید این نمایش با دوساعت و نیم اجرا چقدر مخاطب را به سالن های تئاتر می کشاند و آنها را تا انتها نگاه می دارد!؟

اکبر زنجانپور درباره انتخاب و نحوه اجرای این متن گفت : " اینکه بعضی ها می گویند کارگردان نباید در کار خودش بازی کند، به نظرم درست نیست. چون در تمام دنیا این شیوه متداول است و اکثر کسانی که تجربه زیادی دارند، آن را انجام داده اند. مثلا استانیسلاوسکی در تمام کارهایش بازی هم می کرد و یا همینطور اورسن ولز و پاچینو."

"سنت دلقک از تکنیک های نمایشی است که در آثار کلاسیک دیده می شود که برگرفته از تخیل هنری ای است که در بستر جامعه رواج دارد.

وی ادامه داد : "من در کارگردانی کاملا مستقل عمل می کنم و سعی دارم تا با نوع بازی ام شیوه اجرایی آن را منسجم انجام دهم. نمایش از یک نوع بازی اولیه یا "پریمیتیو" تبعیت می کند و بازی ها در آن شکل واقعی ندارند. ما سعی کردیم یک نوع اکسپرسیون صحنه ای بر نمایش حاکم باشد تا در بازی بازیگران هم تاثیر بگذارد."

زنجانپور درباره دراماتورژی نمایش گفت : " من خیلی از مونولوگ هایی که دکتر استوکمان از خود شیفتگی اش می گوید را حذف کرده ام . برای اینکه فکر می کنم اینجای نمایش به رمان نزدیک می شود و جنبه دراماتیکی ندارد. این حذف کردن ها را تا آنجا ادامه دادم که دیگر جایی برای حذف کردن نداشت. شما حتما می دانید که این نمایشنامه اگر بی کم کاست اجرا شود، اجرایی حداقل 5 ساعته را دارد. بنابراین من فکر می کنم که اجرا آداپته ای را روی صحنه برده ام."

در ادامه نیز ، سیامک صفری، بازیگر نقش تامسون درباره تجربه بازی در این اجرا به گفت : "تصور می کنم این نمایش به هیچ وجه رئالیستی اجرا نمی شود. آنچه اتفاق می افتد نوعی بازی کردن رویداد نمایش است. من در این نمایش آنگونه که مرسوم است و می گویند زندگی در صحنه، بازی نکرده ام و در مقابل سعی داشتم تا بر وجه نمایشی- بازیگری آن وفادار باشم."

بازیگر " دشمن مردم " ادامه داد : " سنت دلقک از تکنیک های نمایشی است که در آثار کلاسیک دیده می شود که برگرفته از تخیل هنری ای است که در بستر جامعه رواج دارد. من در اینجا سعی کردم تا دلقک صرف نباشم ، ولی در اجرای نقش به آن نزدیک شوم."

صفری در باره تجربه کار با اکبر زنجانپور گفت : " برای من جالب بود که کارگردانی مثل زنجانپور چگونه از متن عبور می کند و مراحلی که از بازخوانی تا اجرا طی می کند، چقدر متفاوت با کارگردان هایی بوده که من با آنها کار کرده ام. من جزء بازیگرانی هستم که نظرم را در کار اعمال می کنم و نظر کارگردان را پایه کارم قرار می دهم."

این بازیگز تئاتر در ادامه افزود : "من همیشه سعی کردم تا مولف بازی هایم خودم باشم . بازیگری که سعی دارد با نوع بازی اش در صحنه نظر دهد. در انتها هم این تماشاگران هستند که به درست یا نادرستی آن واکنش نشان می دهند."