مرگ خاموش در انتظار زنان سیگاری

سیگار روزانه جان 200 ایرانی را می‌گیرد. با این همه هر روز بازهم 10 میلیون نفر، 4 میلیارد تومان را دود می‌كنند تا كشور هر روز به اندازه سقوط یك هواپیما تلفات بدهد اما آمارها می‌گویند كه مرگ خاموش این بار گریبان زنان ایرانی را گرفته است.

یافته‌های تحقیقات پژوهشگران نشان می‌دهد كه پای زنانی كه روزی لب به سیگار نمی‌زدند نیز به جرگه سیگاری‌ها باز شده است. زنانی هم هستند كه گاهگاهی برای تفریح قلیان می‌كشند.

به گفته وزیر بهداشت استعمال سیگار و قلیان در بین زنان و دختران ایرانی روندی رو به افزایش را در پیش گرفته است. مرضیه وحید دستجردی گفته است: «شمار زنان مصرف كننده مواد دخانی در سال 83 ، 8/0 درصد بود و هم‌اكنون بیش از یك درصد است. به این ترتیب و با این روند و قطعا در آینده تعداد زنان مصرف كننده مواد دخانی بیشتر می‌شود.» وزیر بهداشت عوارض قلیان را خطرناكتر از سیگار دانسته و از آن به عنوان پدیده شومی یاد كرده است: «اگر كسی یك بار قلیان مصرف كند، معادل 40 تا 80 نخ سیگار، دود استنشاق كرده و این در حالی است كه افراد در معرض دود قلیان هم معادل 4 تا 7 نخ سیگار دود وارد ریه‌هایشان شده است. از این پس چطور می‌توانیم از زنان مصرف كننده مواد دخانی انتظار داشته باشیم تا با استعمال دخانیات همسران و فرزندانشان مبارزه كنند.»

اگرچه آمارهای بین‌المللی می‌گویند كه دخانیات می‌تواند به مرگ یك میلیارد انسان در قرن حاضر منجر شود اما هر ساله اعداد و ارقام نشان از سیگاری شدن افراد بیشتری دارند. دستجردی با بیان اینكه در دنیا یك میلیارد نفر سیگار و تنباكو استفاده می‌كنند كه 20 درصد آنان زنان هستند، ‌مصرف سیگار و تنباكو برای زنان ایرانی را زنگ خطری بزرگ برای آینده دانسته و گفته است: «باید با مصرف دخانیات در دانشگاه‌ها هم مبارزه شود كه متاسفانه شاهد استعمال دخانیات در میان دانشجویان دختر هستیم.»

وزیر بهداشت سال گذشته نیز در آستانه هفته مبارزه با دخانیات نسبت به افزایش تعداد دانشجویان دختر كه به استعمال سیگار روی آورده‌اند، هشدار داده بود چرا كه بر اساس شیوه‌نامه انضباطی دانشجویان سیگاری از تحصیل محروم می‌شوند. او با بیان اینكه افراد سیگاری در وزارت بهداشت استخدام نمی‌شوند گفت: «دانشجویان پزشكی كه استعمال دخانیات داشته باشند از ادامه تحصیل محروم می‌شوند.»

آمارها واقعی نیستند

از هر 10 نفر سیگاری، 8 نفر در كشورهای در حال توسعه مانند ایران زندگی می‌كنند و در هر دو و نیم ثانیه یك مرگ خاموش به دلیل سیگار اتفاق می‌افتد. اما چند درصد این قربانیان را زنان تشكیل می‌دهند؟

دكتر محمدعلی زكریایی، جامعه‌شناس و كارشناس مسائل اجتماعی اما آمارهای اعلام شده در باره مصرف سیگار و تنباكو توسط زنان و دختران ایرانی را واقعی نمی‌داند. او در گفت و گو با تهران امروز می‌گوید: «یكی از مشكلاتی كه همیشه در زمینه ارائه آمار در مسائل اجتماعی داشتیم انتخاب روش و شیوه شناسی بوده است. به نظر می‌رسد در مواردی مانند مصرف سیگار و الكل، همچنین سوء مصرف مواد مخدر آمارها دقیق نیستند. حالا یا انتخاب نمونه‌ها به دقت انجام نمی‌شود، بنابراین نمی‌توان نتایج را به همه جامعه تعمیم داد یا به دلیل هنجارهای عرفی جامعه، سیگاری‌ها و به وی‍ژه زنان از اعلام سیگاری بودنشان اكراه دارند.»

این آسیب‌شناس معتقد است كه وقتی نام زنان در مسئله‌های اجتماعی به میان می‌آید جامعه حساس‌تر می‌شود. او ادامه می‌دهد:«مردم همیشه زنان را از اقشار كمتر آسیب پذیر تلقی می‌كنند و این حساسیت به همین دلیل است اما امروز زنان و دختران سیگاری خصوصا در طبقه متوسط اعم از شاغلان، دانشجویان و حتی زنان خانه دار دیده می‌شوند. این افراد میل به مصرف سیگار دارند و با هشدار و تشریح مضرات نمی‌توانیم جلوی آن‌ها را بگیریم. چنانكه هیچ‌كس به خوبی یك پزشك نمی‌داند كه مواد دخانی چه ضرری دارد اما تعداد پزشكان سیگاری كم نیست. باید پیش از این فرهنگ‌سازی انجام می‌شد. به نظر می‌رسد كه برای پیشگیری برنامه‌های مدونی وجود ندارد. دستگاه‌های مسئول باید در این زمینه به آسیب‌شناسی بپردازند و آن را كنترل كنند.»

دكتر زكریایی علل افزایش مواد دخانی در بین زنان را اینگونه تشریح می‌كند:«دلایل افراد برای سیگاری شدن می‌تواند درونی و فردی باشد اما علل سیگاری شدن زنان به محیط بستگی دارد. خیلی چیزها می‌تواند زیرمجموعه علت باشد. تغییرات شغلی، تحركات جغرافیایی، دوستان، دیدن فیلم و...»

او كلید گمشده این قفل را در دست مسئولان می‌بیند و می‌گوید:«باید بپذیریم كه در طبقه متوسط جامعه نگرش‌ها و تلقی‌ها تغییر كرده است. مسئولان باید بدانند كه فرهنگ‌سازی از طریق روش‌های قدیمی دیگر جواب نمی‌دهد. بهترین راه آموزش غیرمستقیم است كه متاسفانه در این زمینه خلأ بزرگی احساس می‌شود.»

زنان تحصیلكرده سه برابر زنان دیگر سیگار می‌كشند

پیش از این نیز عضو كمیته كشوری كنترل دخانیات با اشاره به تحقیقات انجام شده در كشور اعلام كرده بود كه شیوع استعمال سیگار در بین زنان تحصیلكرده، سه برابر جمعیت عمومی مصرف كننده دخانیات است.

دكتر حسن آذری پور به مهر گفته بود:«بر اساس آمارهای موجود میزان دانشجویان و پزشكان زن سیگاری 7/ 4 درصد است كه نسبت به نرم جامعه زیاد است.»

یافته‌های تحقیق دیگری كه جمعیت نمونه آماری آن را دانشجویان رشته‌های پزشكی و غیر پزشكی دانشگاه‌های شهر تهران تشكیل داده نیز نشان می‌دهد كه 5 درصد دانشجویان دختر سیگاری بوده‌اند اما دانشجویان مرد در مقایسه با تعداد پزشكان مرد سیگاری بیشتر و نزدیك به 25 درصد بوده‌اند.

هزینه 750میلیارد تومانی برای سیگار

ایرانی‌ها، سالانه یك هزار و750 میلیارد تومان مواد دخانی دود می‌كنند كه دو برابر این میزان معادل دو هزار و 540 میلیارد تومان صرف هزینه‌‌های درمانی عوارض و بیماری‌های ناشی از استعمال دخانیات می‌شود. مواد دخانی از مهم‌ترین علل مرگ ومیر در دنیاست و 80 درصد ابتلا به سرطان ریه، 30 درصد بیماری‌های قلبی و 50 درصد از بیماری‌های تنفسی به علت استعمال دخانیات است. اما روند افزایش سیگاری شدن زنان نشان می‌دهد كه از این پس زنان سیگاری نیز سهمی از ابتلا به این بیماری‌ها خواهند داشت.

شراره صدری نائینی پزشك متخصص زنان و زایمان درباره خطرات ناشی از استعمال مواد دخانی برای زنان به تهران امروز می‌گوید: «به دلیل وجود نیكوتین به عنوان یك ماده سمی در این مواد، احتمال ابتلا به انواع سرطان‌های مجاری تنفسی و گوارشی مانند سرطان حلق، سرطان حنجره،‌ سرطان نای و سرطان ریه در افراد سیگاری تا 10 برابر افزایش می‌یابد.»

دكتر صدری در ادامه با اشاره به توانایی باروری زنان و احتمال انتقال نیكوتین به جنین می‌گوید: «وجود نیكوتین در بدن مادر به عنوان یك ناهنجاری برای جنین محسوب می‌شود. این خطر حتی برای جنین مادرانی كه در معرض دود سیگار دیگران هم قرار دارند وجود دارد. استنشاق دود سیگار چه به طور مستقیم و چه غیر مستقیم سبب ناهنجاری‌های رفتاری در جنین، اختلال رشد جنین و اختلالات تكاملی می‌شود.»

این متخصص زنان و زایمان ادامه می‌دهد: «افزایش آمار بستری جنین در بدو تولد نیز به دلیل انواع ناهنجاری‌ها ناشی از عوارض سیگاری بودن مادر است. حتی ممكن است این ناهنجاری‌ها مرگ آور باشد.»

بخش اجتماعی تبیان

تابناک -مریم نظری

لینک های مرتبط :

ریشه خود فروشی های خیابانی 

چرا معتاد می شویم؟ 

یک مخدر جدید را بشناسید