نیم نگاهی به جریان فیلمسازی

كیانوش عیاری در موزه هنرهای معاصر

به بهانه ی مرور فیلم های كیانوش عیاری

از "تنوره دیو" تا "بیدار شو آرزو"، به دنبال سینمایی با بیانی واقعی و زبانی غیرمستقیم

كیانوش‌ عیاری فیلم‌نامه‌نویس، كارگردان، تدوینگر و تهیه‌كننده سینمای ایران شروع فعالیت در سینما را با نوشتن فیلمنامه و كارگردانی «تنوره دیو» در سال 64 آغاز كرد. او كه دهه پنجاه عمر خود را سپری می‌كند، بیش از ده فیلم سینمایی ساخته و چندین مجموعه تلویزیونی كارگردانی و تعدادی فیلم نیز تهیه كرده است.

به بهانه مروری بر زندگی و آثار این فیلمساز در برنامه « یك فیلم‌ساز ، یك نگاه » در موزه هنرهای معاصر نیم نگاهی به جریان فیلمسازی او خواهیم داشت.

این كارگردان و تهیه‌كننده تاثیرگذار اجتماعی، پس از ساخت «تنوره دیو» در سال 64 ،سال بعد دو فیلم « آن سوی آتش» و « شبح كژدم» را جلوی دوربین ‌برد كه فیلم «آن سوی آتش»، جوایز بزرگ بین‌المللی همچون جشنواره بلژیك و جایزه بزرگ فیلم های تلویزیونی توكیو را از آن خود کرد.

وی برای فیلم اولش «تنوره دیو» نیز جایزه بهترین كارگردانی جشنواره فیلم فجر را گرفت و برای فیلم بعدی نیز همچنین این جایزه را دریافت كرد.

عیاری كه كمتر اهل گفتگو مصاحبه است طی صحبتی چند سال قبل مطرح كرده بود:حتی یك فیلم فانتزی با روایت متخیل هم اگر چه یك اثر مستقیم اجتماعی نیست، اما نشانه‌های فراوانی از تاثیرات جامعه را در درون خود دارد. فیلم اجتماعی را نباید فقط در كوچه و خیابان دید در یك آپارتمان با در و پنجره بسته كه تلفن هم نداشته باشد می‌توان اثرات جامعه را دید.

وی این سخنان را سالها قبل در جشنواره فیلم اجتماعی آبادان بیان كرده بود.

عیاری همچنین در صحبتهای دیگری كه همزمان با جشنواره فیلم فجر دو سال گذشته انجام داد، گفته بود: برای هیچ اثر هنری نمی‌توان فضای بدون مخاطب تصور كرد. هر فیلم سینمایی آبشخور مجدد جامعه‌ای است كه از آن نشات گرفته است و نمی‌توان اثری كاملا مستقل و در خلاء انسانی آفرید.

وی تاكید كرده بود: سینمای سفارشی چندان تاثیرگذار نیست، اگر چه سفارش دولتی را نمی‌توان با نفی ارزش‌های یك اثر مساوی دانست اما معمولا زبان غیر مستقیم و واقع‌گرا می‌تواند یك مفهوم ملی را نهادینه كند.

براساس همین گزارش، عیاری چهارمین ساخته سینمایی‌اش را در سال 67 به نام « روزه با شكوه» می‌سازد و تا سال 70 فیلم سینمایی دیگری را جلوی دوربین نبرد و سرانجام در آن سال « دو نیمه سیب» را کارگردانی کرد.

سال بعد نیز «آبادانی‌ها» را كار كرد و سه سال بعد «شاخ گاو» را ، وی در سال 76 « بودن یا نبودن» را جلوی دوربین برد. و سال 80 «سفره ایرانی» و سرانجام سال 82 «بیدارشو آرزو» را كار كرد.

او كه بعد از سالها هنوز دو فیلم اخیرش، نتوانسته بر پرده سینما به نمایش عمومی درآید، كمتر درباره این موضوع گفتگویی كرده و یا حتی اعتراض و انتقادی داشته است.

«بیدار شو آرزو» كه یكی از فیلم های تاثیرگذاری بود كه در جشنواره فجر دو سال قبل به نمایش درآمد.توانست برای این كارگردان سیمرغ بهترین دستاوردهای فنی و هنری را به ارمغان بیاورد.

عیاری پس از ساخت « بیدار شو آرزو» درباره دلایل ساخت این فیلم گفته بود:

تجربه‌ای از زلزله طبس در سال 57 داشتم كه به آن جا رفتم و به پیرمردی برای پیدا كردن جنازه پسرش كمك می‌كردم، همیشه دوست داشتم این جستجو را به تصویر بكشم. در زمان زلزله رودبار تردیدی باعث شد كه به رفتن آنجا فكر نكنم، اما زلزله بم را نمی‌خواستم از دست بدهم و با توجه به دودلی بزرگی كه داشتم به سراغ این موضوع رفتم.

وی هم اكنون مشغول ساخت سریال تلویزیونی «روزگار قریب» است و پیش از آن « خانه به خانه» و «هزاران چشم» را برای مخاطب تلویزیون ساخته است. به گزارش ایسنا،‌در برنامه « یك فیلم‌ساز یك نگاه» تاكنون سه فیلم «تنوره دیو» « آن سوی آتش»، «شبح كژدم» به نمایش درآمده است و از تاریخ 31 فروردین تا 21 اردیبهشت ماه هر هفته، دو فیلم از فیلم های دیگر این كارگردان به نمایش درخواهد آمد.

لینک ها:

حسین پناهی،مردی كه از جهنم، بهشت می ساخت

برندگان سیمرغ بلورین بیست و سومین جشنواره فیلم فجر

فیلم جدید کیانوش عیاری در لندن

تصویربرداری مجموعه کیانوش عیاری ادامه دارد