معلم را راهبر خود بدانید
معلم که سرمایه علمی خویش را بی هیچ منت و چشمداشتی در اختیار شاگردانش می گذارد و در پی آن است که شاگردان خود را تربیت کند و ریشه اخلاق ناپسند را از دل و جان آنها برکند و اخلاق نیکو را جایگزین آنها سازد این کار و کوشش معلم درباره دانش آموزانش، پاسخ مطلوب و لازم از طرف آنان را می طلبد و این دانش آموزان هستند که پاسخ و پاداش زحمات معلم را در رفتار می دهند. با امید به اینکه با رعایت موارد ارزشی و رفتار صحیح و ظهور و بروز و فرهنگ شدن آن، بتوانیم به شکل درست، عمیق و کامل قدردان معلمان خوب میهن مان باشیم.
● از مقام علم و دانش معلم تجلیل کنید
دانش آموزان عزیز، با دیده تکریم و احترام به معلم خود بنگرید و از عیوب احتمالی او چشم پوشی کنید.
یکی از علما نقل می کرد که: «آنگاه که روانه جلسه درس و محضر استاد می شدم می گفتم: خدایا عیب معلم و استادم را از نظرم مخفی نگاهدار و برکات علم و دانش او را از من برنگیر».
● در برابر معلم متواضع و فروتن باشید
بیشتر از آن مقداری که نسبت به دانشمندان و سایر مردم تواضع و فروتنی دارید در برابر معلم خود متواضع و فروتن باشید تا در سایه این فروتنی، به علم و معرفت دست یابید. بدانید که فروتنی در برابر معلم و استاد، نوعی عزت و سرفرازی است. خضوع شاگرد دربرابر استاد، برای او افتخار بزرگی است و موجب رفعت و بلندپایگی او می گردد. حفظ حرمت و شأن معلم و بزرگداشت مقام او، پاداش آفرین است. رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: «دانش را بیاموزید و در برابر کسی که دانش را از او می آموزید فروتنی و خاکساری کنید.»
● از معلم با احترام یاد کنید
خطاب و جوابتان به معلم و گفتار شما درباره وی چه در حضور و چه در غیاب او توأم با تجلیل و تکریم باشد. از معلم خود با الفاظ و اسامی و القاب نامناسب نام نبرید.
زمانی که معلم خود را مورد خطاب قرار می دهید و یا زمانی که نام وی را در غیاب او به زبان می آورید لازم است همراه با عناوینی باشد که نمایانگر تکریم و حفظ حرمت او است، مثلاً بگویید: آقای ... یا بگویید: استاد و ... و با اینگونه تعابیر احترام آمیز، از معلم خود در حضور و یا در غیاب او یاد کنید.
● قدردان و سپاسگزار معلم باشید
حرمت معلم را نگه داشته و او را راهبر خود بدانید و راه و رسم و رهنمودهای او را به خاطر سپرده و از آن پیروی کنید. از دعای خیر در حق معلم در طول زندگانی خود غافل نمانید. اعمال و رفتار او را، سرمشق خود قرار دهید و خود را به صفات حسنه معلم بیارایید.
از او سپاسگزار باشید که به خاطر مشاهده کمبودها، نقایص، کوتاهی ها، تنبلی ها و نارسایی های احتمالی تان، شما را مورد توبیخ قرار داده است. چون هشدار معلم و توبیخ و تنبیه او موجب ارشاد و راهنمایی است و صلاح و نیکبختی دانش آموزان را در پی دارد. آری جور استاد به ز مهر پدر.
بکوشید پیش از حضور معلم سر کلاس درس حاضر گردید و هیچ وقت با تأخیر سر کلاس درس حاضر نشوید.
● نظافت و آراستگی و نظم و ادب را رعایت کنید
سعی کنید همواره با ظاهری مرتب، تمیز، آراسته و مطلوب، وارد مدرسه و کلاس درس گردید و با چهره ای شاداب و قلبی سرشار از نشاط و ذهنی صاف و پاکیزه، با معلم خود روبه رو شوید و به فراگیری دانش و معرفت بپردازید.
کسالت، خستگی، چرت زدن و گرسنگی و... در کلاس درس مانع فراگیری کامل مطالب درسی می شود.
با اشتیاق و علاقه به سخنان معلم گوش فرا دهید.
هنگام صحبت و تدریس معلم با یکدیگر صحبت و به اصطلاح پچ پچ نکنید، سر کلاس درس بدون اینکه از شما پرسشی کنند و یا اینکه از معلم اجازه بگیرید صحبتی نکنید.
● زیبایی کلام را هنگام گفت وگو با معلم رعایت کنید
هنگام صحبت با معلم خود دارای لطافت بیان باشید و زیبا، پسندیده و باادب صحبت کنید.
مواظب صحبت کردن خود باشید و از به کار بردن تعابیر و اصطلاحاتی که نازیبا و نامفهوم بوده و متأسفانه گاهی مشاهده می شود که وارد گفت وگوهای روزمره و عامیانه شده، خودداری نمایید.
● لغزش زبان معلم را نادیده و ناشنیده بگیرید
اگر معلم به علت سـریع صحبت کردن و یا داشتن لهـجه و گــویشی خاص، واژه و عبــارتی را صحیح ادا نکـرد، نباید عکس العمل شما در برابر اینگونه لغزش زبانی معلم، خنده و استهزا باشد. هرگز این واژه ها را به عنوان دستاویز تمسخر، تکرار نکنید. توقع نداشته باشید معلم تان هرگز در هنگام صحبت و تدریس دچار اشتباه بیانی و لفظی نشود.
● برای توضیحات معلم ارزش قائل شوید
اگر معلم موضوع، مطلب سودمند و جالب، شعر و یا داستان و حکایتی را بازگو می نماید و چنانچه به این نکات و داستان و شعر، آشنایی قبلی دارید، خود را شنیدن اینگونه مطالب، بی نیاز نشان ندهید؛ بلکه با دقت تمام به گفته های معلم گوش فرادهید، آنچنان که گویی در طول زندگی خود تا به حال چنین موضوع و داستان و اشعاری به گوش تان نرسیده است.
یکی از بزرگان گفته است: «گاه چنین اتفاق می افتاد که از کسی سخن و حدیثی می شنیدم که خود من، آگاهی بیشتر و فزون تری از او درباره آن سخن داشتم؛ ولی قیافه ام در برابر او چنان بود که گویا به هیچوجه از آن سخن و حدیث آگاهی ندارم و چنین وانمود می کردم که هم اکنون برای نخستین بار آن را می شنوم.»
● سؤال های بیهوده و تلف کننده وقت را تکرار نکنید
درباره مطالبی که می دانید، سؤال و پرسش خود را تکرار نکنید و راجع به موضوعاتی که قبلاً آنها را آموخته اید از معلم، توضیح مکرر نخواهید زیرا این کار باعث اتلاف وقت و یا احیاناً، موجب دلسردی و رنجش خاطر معلم می شود.
ولی باید این نکته را یادآور شویم که اگر دانش آموزی علیرغم خوب گوش دادن و توجه کافی نتوانست مطلبی را خوب درک نماید، می تواند از معلم درخواست کند که آن مطلب را دوباره توضیح دهد.
● بموقع و در وقت مناسب سؤال بپرسید
بیجا و نابهنگام راجع به موضوعی از معلم سؤال نکنید، بلکه سعی نمایید بموقع و در جای خودش پرسش را مطرح سازید.
همچنین بهتر است که پرسش های خود را سر کلاس و در وقت مناسب مطرح کنید نه اینکه بعد از کلاس و در میان راه به طرح سؤال از معلم بپردازید.
سایت آفتاب
