تبیان، دستیار زندگی
بی خوابی، بد خوابی، نگرانی و اضطراب، سوء هضم، یبوست مزاج، پرخوری، به جای نظم در غذا، خوردن مواد مختلف به فاصله های کم، زیاد خوردن ماست ترش و دوغ، خوردن زیاد مقدار پنیر، سیب ترش، مقدار زیادی گشنیز هر کدام به طریقی فعالیت های فکری را دشوار یا حافظه و سرعت ا
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

تقویت حافظه در کنکوری ها

تغذیه در دوران کنکور (2)

پرسش: برای تقویت حافظه و جلوگیری از فراموشی و تمركز حواس در کنکور چه چیزی مصرف كنم؟

پاسخ:

بی خوابی، بد خوابی، نگرانی و اضطراب، سوء هضم، یبوست مزاج، پرخوری به جای نظم در غذا، خوردن مواد مختلف به فاصله های کم، زیاد خوردن ماست ترش و دوغ، خوردن زیاد مقدار پنیر، سیب ترش، مقدار زیادی گشنیز هر کدام به طریقی فعالیت های فکری را دشوار یا حافظه و سرعت انتقال را موقتا کند می کند.

بر عکس خواب مناسب، استراحت، اطمینان خاطر، تغذیه مناسب و منظم، مزاج مرتب، مطالعه در زمان مناسب ( نه بلافاصله بعد از صرف غذا ) خوردن مقدار مناسبی از خرما یا کشمش، عسل و گردو به همراه پنیر، آجیل به مقدار کم، تنفس عمیق در هوای سالم و ورزش صبحگاهی، استفاده از شیر یا شیر کاکائو در صورت امکان، استراحت نیم ساعته در نزدیکی ظهر، بیدار ماندن بعد از نماز صبح یا بعد از طلوع آفتاب، خودداری از خواب نزدیک غروب آفتاب موجب نشاط و فعالیت مغز و افزایش حافظه و آمادگی برای کارهای فکری می شود.

خوردن صبحانه در ساعات اولیه بامداد (صبح نسبتا زود) به این مقصود کمک می کند. استفاده از مقدار کمی زنجبیل در غذاها ( به جای ادویه دیگر یا همراه آنها ) نیز مفید است.

برای تقویت حافظه، مصرف آنتی ‌‌اكسیدان‌ ها (مثل میوه‌ و سبزی ها) كه از سلول‌های بدن دفاع و آنها را تغذیه می‌كند، پیشنهاد شده است. آنتی‌اكسیدان‌ها همچنین از رسوب‌كردن چربی در رگ‌های خونی جلوگیری می‌كنند و باعث می‌شوند كه خون به راحتی جریان پیدا كند و به مغز برسد.

مطالعاتی كه در دانشگاه پزشكی هاروارد انجام شده، نشان داده است افرادی كه مقدار زیادی سبزیجات تازه استفاده می‌كنند، كمتر دچار فراموشی و تضعیف حافظه می‌شوند.

میوه و سبزیجات

مغز برای انجام فعالیت های طبیعی خود به استیل كولین نیاز دارد كه منشأ آن از لسیتین می باشد. وقتی لسیتین ازطریق غذا دریافت می شود طی مراحل جذب و هضم به كبد وارد شده ، شكسته و كولین كه جزئی از ساختمان لسیتین است از آن جدا می شود كه از این كولین آزاد شده بسیاری از مواد حیاتی و ضروری بدن ساخته خواهد شد. یكی از نقش های مهم كولین در ساختن استیل كولین است. استیل كولین اهمیت بسیاری برای فعالیت مغز و مركز حافظه دارد و با بودن استیل كولین، مغز و مركز حافظه توانایی ضبط و نگهداری صحبت ها، نوشته ها و دیده ها را خواهند داشت و تا زمانی كه این ماده حیاتی یعنی استیل كولین ساخته شده از لسیتین به اندازه كافی به مغز برسد ما دچار فراموشی نمی شویم و بر عكس در اثر كاهش مقدار استیل كولین به دنبال كمبود لسیتین، حتی به مدت كوتاه، قدرت حافظه كاهش یافته و فرد قدرت حفظ طولانی صحبت ها و دیده ها را از دست خواهد داد و یا مطالب و مسائل جدید را به سختی به خاطر می سپارد.

منابع غذایی لسیتین

لسیتین در عدس، ذرت، شیر، زرده تخم مرغ، تخم آفتابگردان، جوانه گندم، بادام زمینی، آرد جو و سر، كبد (جگر) گوساله و... وجود دارد ولی از همه بیشتر در لوبیای سویا یافت می شود. مقدار لسیتین موجود در لوبیای سویا بسیار بالاتر از لسیتین سایر مواد ذكر شده می باشد و به همین علت در سازمان بهداشت جهانی(WHO) سویا را، سلطان لسیتین معرفی كرده اند. به عبارتی كیفیت لسیتین گرفته شده از سویا از سایر تركیبات بهتر و بالاتر می باشد.

این روزها نبرد بین كربوهیدرات و پروتئین بسیار زیاد است، به خصوص اینکه رژیم‌های پُر پروتئین و كم كربوهیدارت اثرات مطلوبی در كاهش وزن و افزایش هوشیاری از خود نشان داده‌اند. البته نه قندها و نه پروتئین‌ها، نقش مستقیمی در افزایش توانایی فرد برای تمركز ایفا نمی کنند و به عنوان منبع قدرت مغزی به حساب نمی‌آیند. اما نباید كل تاثیرات را نادیده گرفت.

در بدن، كربوهیدرات‌ها (قندها) به گلوكز تبدیل می‌شوند. این كار حداقل 2 تا 4 ساعت طول می‌كشد، در حالی كه تجزیه پروتئین‌ها حداقل به 4 ساعت زمان نیاز دارد. بنابراین نمی توان گفت یك ماده غذایی اثرات معجزه آسایی بر حافظه داشته باشد.

متخصصان تغذیه معتقدند تركیبی از غذاها مثل میوه‌جات، سبزیجات، غلات و دیگر مواد غذایی در كل باعث بهبود سلامت جسم و ذهن می‌شوند و اگر فردی رژیم غذایی سالمی داشته باشد، كل فعالیت‌های جسمی و ذهنی او در حد مطلوب و مورد نظر قرار می‌گیرند.

عامل دیگری كه ممكن است با تمركز ذهن افراد رابطه داشته باشد، پُرخوری یا كم خوری است.

اگر فردی قبل از انجام یك كار مهم، پُرخوری كند، احساس خواب آلودگی می‌كند، زیرا گردش خون از مغز به سمت معده منحرف می‌شود تا عمل هضم غذا به بهترین نحو صورت گیرد. از سوی دیگر افرادی كه كالری كافی دریافت نمی كنند و از وعده غذایی خود صرف نظر می‌كنند یا تحت رژیم ‌های سخت غذایی قرار دارند، نمی توانند تمركز خوبی داشته باشند و حواس آنها به راحتی پرت می‌شود.

به علاوه تحقیقات نشان داده است كودكانی كه صبحانه میل می‌كنند، حافظه كوتاه مدت بهتری نسبت به همكلاسی‌های خود كه صبحانه نمی‌خورند، دارند. در ضمن كودكانی كه صبحانه‌های پُر كالری می‌خورند (مثل كیك، شكلات، شیرینی و...) تمركز خوبی ندارند.

داوطلبان قبل از حضور در جلسه کنکور از یک عدد میوه تازه، مقداری آب میوه طبیعی، چند عدد بیسکویت یا خرما می ‌توانند استفاده کنند. همچنین خوردن بیش از حد مواد قندی توصیه نمی ‌شود.

رژیم‌های غذایی پُر چرب نیز روی آگاهی و تمركز، اثرات منفی دارد، طوری كه حافظه و یادگیری تضعیف می‌شود، پس نمی‌توان از افرادی كه غذاهای پُرچرب می‌خورند، انتظار هوش آنچنانی داشت.

قفسه‌های مغازه‌ها یا داروخانه‌ها پر از قرص‌ها، شربت‌ها و مكمل‌های ویتامین، املاح و مواد گیاهی است كه روی همه آنها قید شده كه از نظر جسمی و ذهنی باعث تقویت شما می‌شوند. تعداد این مواد آنقدر زیاد است كه قابل شمارش نیست، اما مطمئن باشید این مواد آن طور هم كه درباره آنها تبلیغ شده، سودمند نیستند و اگر یك امتحان یا مصاحبه بزرگی در پیش دارید، بهتر است برای تقویت حافظه و تمركز خود، بر روی این مواد حساب باز نكنید.

گزارش‌هایی وجود دارد كه می‌گوید ویتامین‌های E,C,B و بتاكاروتن و منیزیم می تواند قدرت مغز را تقویت كنند. اما هیچ كس ثابت نكرده كه قرص های حاوی این مواد بتوانند باعث تقویت حافظه و تمركز شوند. در ضمن وقتی مقدار زیادی از این مواد در غذاهای طبیعی وجود دارند، چرا به سراغ قرص های آنها برویم؟

ویتامین C را به راحتی در مركبات می‌توان یافت. بتاكاروتن در هویج ، اسفناج و دیگر سبزیجات برگ دار سبز وجود دارد.

آب پرتقال

قرص های ویتامینی و مكمل موارد مصرف خاصی دارند و هیچ وقت نمی‌توانند جای مواد غذایی را بگیرند.

به تازگی نظریه‌هایی مطرح شده كه قابل توجه است. مثل مواد غذایی حاوی اسید‌های چرب امگا3 (مثل ماهی)، وین پوستین (كه در یك گیاه وجود دارد) یا كولین (ماده مغذی اصلی موجود در لسیتین) دارای اثرات خاصی هستند و بر سلامت ذهن، تاثیرات مثبتی دارند و محققان در تلاشند تركیبی از این مواد را در اختیار افراد بگذارند تا قدرت حافظه آنها تقویت شود.

فكر نكنید اگر غذای خاصی مصرف كنید، تمركز و حافظه شما قدرت فوق العاده‌ای پیدا می‌ كند.

اگر کنکور، امتحان یا مصاحبه‌ای در پیش دارید و دوست دارید حافظه و تمركز شما قدرت خوبی داشته باشند، نكات زیر را به خاطر بسپارید:

-  كارهای لازم را برای آمادگی خود، از قبل انجام دهید، سر فرصت و بدون عجله.

- شب قبل، خوب بخوابید.

-  ورزش را در برنامه زندگی خود به طور منظم در نظر بگیرید.

- یك رژیم غذایی متعادل و حاوی تمامی گروه های غذایی مصرف كنید. به هیچ وجه از ماده غذایی خاصی به منظور تقویت حافظه استفاده نكنید؛ چون ممكن است وضعیت شما را بدتر كند. از غذاهای طبیعی و سالم در حد معقول استفاده كنید تا ذهن شما برای هر كاری آماده باشد.

شیر خرما عسل

عسل، خرما و پنیر، صبحانه ای مناسب برای روز کنکور

عسل، خرما و پنیر مواد غذایی بسیار خوبی هستند که داوطلبان می توانند در صبح آزمون کنکور استفاده کنند.

بهتر است تغذیه روزانه به جای3 وعده در روز به 5 وعده افزایش یابد، افزود: توصیه می شود داوطلبان آب زیاد بنوشند، زیرا مصرف آب سبب کاهش افسردگی و خستگی آنان می شود.

افزایش وعده های غذایی سبب کاهش کلسترول خون و سبب می شود قند خون در سطح مناسبی قرار بگیرد.

خواب و لباس راحت عواملی هستند که سبب کاهش نگرانی و استرس داوطلبان می شوند.

در روز آزمون با خود تعدادی خرما همراه داشته باشند، زیرا قند موجود در خرما گلوکز مورد نیاز مغز را تأمین می کند.

دوش آب ملایم سبب کاهش استرس می شود. 

 میوه هایی همچون سیب و موز را در رژیم غذایی خود قرار دهید.

در روایات:

پیغمبر اکرم صلی الله علیه وآله فرمودند:

«ثلاثٌ یزدن فی الحفظ و یذهبن السّقم: اللّبان و السّواک و قرائة القران(22)؛

سه چیز قوّه ی حافظه را افزایش داده و بیماری را از بین می برند: شیر، مسواک و قرائت قرآن.»

تنظیم و فرآوری: مرکز مشاوره