"ساختمان پزشكان "ی که بیمار است

اگر صدا و سیما مدعی است که می‌تواند جذاب‌تر ، مؤثرتر و مفهومی تراز شبکه‌های ماهواره‌ای مثل "فارسی وان" عمل کند ، پس این تقلید خواسته یا ناخواسته از ترویج "آزادی در روابط  " برای چیست ؟ این رابطه‌ی دکتر افشار با همسر قبلی و مجادله‌ی همسر جدید با وی برای چیست ؟ این همه استفاده از الفاظ زشت و رکیک در سریال به خاطر چیست ؟  این جمله‌ی " چهار تا انگشتم را تو دهنت خرد می‌کنم " برای چیست ؟ می‌تواند علتی به غیر از عادی سازی فحش و ناسزاگویی و مسخره کردن مردم داشته باشد !! یا تنها بدین دلیل است که باید بچه‌های سه ساله تا جوان‌های سی ساله ، بدانند که باید ادب را از بی ادبان بیاموزند !

با اینکه قصد داریم امشب را با نگاهی انتقادی پای "ساختمان پزشکان"  بنشینیم ، ولی بهتر است در همین ابتدای مقاله بگوییم :

"باز هم گلی به گوشه‌ی جمال این سریال طنز شبانه که با تمام نواقص تکنیکی و محتوایی‌اش ، مردم را به "لبخند" دعوت می‌کند ؛ نه همچون "ستایش" هندی و اشک آلود ، که غصه‌ای مصنوعی وبی سرانجام به دلتنگی های عصر جمعه‌ی مردم می‌افزاید ."

رسالت "صدا و سیما" این روزها ، چیزی جز اندوه بی هدف و شادی ملال آور نیست . رسالت سیمای جمهوری اسلامی ایران این روزها ،همه چیز دارد جز "فرهنگ سازی" منطبق با تحقیقات اندیشمندان و اهالی فکر و عقیده . این روزها کمتر استاد دانشگاه و محققی یافت می‌شود که درد فرهنگ سازی‌اش ، التیام یابد با آنچه در رسانه‌ی ملی اعمال می‌شود .البته این حرف ما را مدیران محترم صدا و سیما قبول ندارند ؛ زیرا مدیر روابط عمومی شبکه سه سیما در بیانیه‌ای به حاشیه‌های ایجاد شده و مباحث پیرامون سریال طنز "ساختمان پزشکان می‌گوید :" آنچه در خصوص ضعف کیفی سریال در برخی خبرگزاری‌ها و روزنامه‌ها درج شده است، کم لطفی بزرگی در حق این سریال و دست اندرکاران آن است ؛ که به گواه کارنامه هنری پربارشان، از بهترین طنزپردازان هستند. " کاش اسناد " کارنامه‌ی هنری پربار " را  چیزهایی فراتر از این‌ها می‌دانستیم ! کاش کیفیت پرمحتوای یک اثر خوب ، بهتر از کمیت بی شمار و کلیشه‌ای آثار بود.

"ساختمان پزشكان " به کارگردانی سروش صحت ، تهیه‌کنندگی محسن چگینی و نویسندگی پیمان قاسم خانی و دیگر نویسندگان مطرح صداوسیما ،در 70 قسمت 45 دقیقه‌ای ،از شنبه‌ تا پنجشنبه‌ ،در ساعت 20 و 45 دقیقه از شبكه سوم سیما،مهمان سفره های با هم بودن شبانه ی ماست . داستان این سریال طنز ، درباره ی چند پزشك مختلف ، و مناسبات خانوادگی آنان است كه می‌كوشند در ورای تعریف داستان‌های گوناگون، لحظات خوشی را برای مخاطبان خود پدید آورند.

سروش صحت در جلسه‌ی نقد این سریال مدعی است  : " ما به دنبال یک نوع جدید در این سریال نبودیم، بلکه می‌خواستیم کارمان طوری باشد که ضمن ارتباط برقرار کردن با مخاطب عام، رضایت مخاطب خاص را هم جلب کنیم." قصد سازندگان این سریال ،جذب دو طیف متفاوت مخاطب می‌باشد ؛ یعنی هم مخاطبان خاص و هم مخاطبان عام. ولی آنچه در گزارشات و تعاریف آورده می‌شود ،متناسب با این هدف نیست :

گزارش تلویزیون از مردم عادی در سطح شهر ،حاکی از این بود که :" این سریال ،روان شناسی و مشاوره را به سخره گرفته است ."

دکتر مهدی حسن‌زاده، روان‌پزشک فرهنگی – اجتماعی ، با انتقاد از سریال «ساختمان پزشکان»، در گفت‌وگو با ایسنا گفت: این مجموعه تلویزیونی باعث تشدید نگرش منفی مردم به روان‌پزشکان می‌شود چرا که در«ساختمان پزشکان» ،به تخیلات نویسنده برای به تصویر کشیدن روان‌پزشک و بیماران نیازمند خدمات روان‌پزشکی، بسنده شده است. وی در ادامه افزود : متأسفانه مسؤولان سیما،به بازخوردهای روان‌پزشکان اهمیتی نمی‌دهند.سازندگان سریال‌ها،برای ساخت اثر خود از حضور مشاوران مذهبی و انتظامی بهره می‌برند،ولی تا به حال کمتر از مشاور سلامت روان برای تولید آثار تلویزیونی استفاده کرده‌اند . نتیجه‌ی این کار ارائ? تصویری نادرست از روان‌پزشکان و بیماران نیازمند خدمات سلامت روان در رسانه‌ی فراگیری مانند سیما است.

کارشناسان روان شناسی معتقدند که این سریال ، به جای انگ‌زدایی، انگ‌زایی می‌کند. «انگ» یا برچسب ،مهم‌ترین مانع ارائه‌ی خدمات سلامت روان است.اغلب مردم از ترس "انگ "به روان‌پزشک مراجعه نمی‌کنند و همین کار باعث تشدید اختلالات روانی این دسته از افراد می‌شود. در این شرایط ، صدا و سیما به جای کمک به انگ‌زدایی از روان‌پزشکی و اختلالات روانی ، دید جامعه را نسبت به این موضوع منفی‌تر و بدین ترتیب «انگ‌زایی» می‌کند.

شخصیت‌ها در این سریال در جای اصلی خود قرار ندارند.آقای روانشناس ، در مناسبات خانوادگی خود دچار مشکلات فراوانی است.او نمی‌تواند بین ارتباط با همسر و مادر خود تعادل ایجاد نماید. آقای روان شناس در مناسبات اجتماعی خود نیز سردرگم و ناتوان است ،چه برسد به اینکه بتواند راه حلی بیابد برای مراجعه کنندگان خود .

نقش والدین،نه تنها یک نقش محوری نیست، بلکه بسیار مشکل آفرین و در سطح بسیار نازل به تصویر کشیده شده است.رسانه‌ی ملی به جای تلاش برای برگرداندن اقتدار و محوریت والدین در خانواده ،سعی در کم‌رنگ تر کردن این اصل می‌نماید .احترام بین همسران در این مجموعه نادیده گرفته می‌شود .

این روزها آنچه دیگر بین روابط همسران محو شده است ، حرمتی است که می‌توانست در حل بسیاری از مشکلات و به عنوان مانعی در ایجاد اختلافات موثر واقع گردد.رد شدن از خط قرمزهایی که پدرها و پدربزرگ‌های ما سال‌ها تلاش کرده بودند تا آن را به خاطر بقای خانواده حفظ کنند ، کار سختی نیست .

البته ما موافق سنت‌های دست و پاگیر و سطحی نیستیم ، بلکه مخالف شکستن "حرمت" و آزادی بی قید و شرط در روابط هستیم ؛مخالف جمله‌ی " می‌زنم تو دهنت " همسر دکتر سهرابی به شوهرش هستیم . مخالف این همه جنگ و جدال بی سرانجام  هستیم .

موافق حفظ حجب و حیا و آرامش در خانه هستیم . موافق حفظ احترام و آبروی خانواده هستیم ؛ نه مثل این سریال که دعوای همسران از کانون خانه به کانون غریبه‌ها کشیده می‌شود و زن و مرد پیش چشم دیگران، به راحتی همدیگر را بی اعتبار می‌کنند!

آیا این سیر قهقرایی و روبه افول ، در نهایت به تنزل فرهنگی و رکود اندیشه نمی انجامد !! آیا خنداندن و سرگرم کردن مردم با کم‌رنگ کردن و له کردن ارزش‌ها و هنجارهای اخلاقی، بزرگ‌ترین خیانت به خانواده نیست؟

البته نکته‌ی مثبتی که این سریال بدان اشاره کرده است ، نقد عملکرد کلینیک‌ها و مشاوره‌هایی است که این روزها مثل قارچ روبه گسترش است و خانواده‌ها را به سوی خود جذب کرده است .شور و مشورت در اسلام بسیار سفارش شده است و استفاده از رهنمودهای روان شناسان و مشاوران ،کاری مفید و عقلانی محسوب می‌گردد،ولی توجه به این نکته که چه کسی را برای این کار انتخاب کنیم بسیار مهم و سرنوشت ساز می‌باشد .

اولین عامل این است که آیا خود این فرد در زندگی خانوادگی و اجتماعی خود فردی موفق بوده است ؟آیا این فرد توانایی مدیریت لحظات بحرانی و حساس زندگی خود را داشته است ؟ "ساختمان پزشکان" در کنار نواقص محتوایی و ساختاری خود ، توانسته عامل موثری گردد در راه انتخاب مشاورهای مجرب و کارآمد .

سرور حاجی سعید

بخش خانواده ایرانی تبیان