آرامگاه فضل بن شاذان
مقبره ی فضل بن شاذان نیشابوری، فقیه و محدث مشهور شیعی قرن سوم كه دارای ??? اثر بود. وی در سال ??? ه . ق درگذشت. آرامگاه وی در 5 كیلومتری جنوب شرق نیشابور، در روستای فضل قرار دارد. امروزه گورستانی که در جوار آرامگاه این دانشور بزرگ نیشابوری واقع شده است را «بهشت فضل» می نامند.
ابومحمد فضل بن شاذان
ابو محمد فضل بن شاذان بن خلیل ازدى، فقیه صاحب نظر، متكلم متفكر، مفسر حاذق، دانشمند شهیر عالم اسلام و مؤلف گرانقدر در علوم و فنون اسلامى.
... نجاشى او را از طایفه ازد از قبیلههاى معروف عرب و پدرش را از شاگردان یونس بن عبد الرحمان شمرده است .با توجه به روایاتى كه فضل از امام رضا علیه السلام دارد مىتوان تولد او را در حدود صدوهشتاد هجرى تخمین زد.
كشى مىنویسد: فضل در روستایى در حوالى بیهق بود كه خبر خروج خوارج به او رسید براى فرار از چنگ آنان بار سفر بست و از آنجا گریخت در اثر فشار و سختى سفر بیمار شد و در سال 260 هجرى درگذشت. بر قبر او در نیشابور گنبد و بارگاهى است و محل تردد و زیارت شیفتگان علم و ولایت است.
فضل در محفل پیشوایان معصوم
وى افتخار حضور و شاگردى چهار امام معصوم علیهم السلام را دارد. نجاشى مىگوید از امام جواد علیه السلام روایت دارد و شیخ طوسى نام او را در زمره یاران امام هادى و عسكرى علیمها السلام ذكر مىكند. اگر چه نجاشى در روایت فضل از امام رضا علیه السلام تردید كرده لیكن روایات او در عیون اخبار الرضا علیه السلام و من لا یحضره الفقیه در علل شرایع و احكام، با تصریح «فضل» درآخر روایتبه سماع وى از امام رضا علیه السلام جایى براى این تردید باقى نمىگذارد.
مقام فضل در نزد امامان معصوم
كتابى از فضل بن شاذان به دست امام حسن عسكرى علیه السلام رسید، امام با ورق زدن به مطالعه كتاب او پرداخته، فرمود: خدایش رحمت كند، اهل خراسان به منزلتش غبطه مىخوردند زمانى كه فضل بین ایشان زندگى مىكرد.
زمانى از فضل نزد امام عسكرى علیه السلام نامى برده شد، شایعه پراكنیهاى دشمن را پیرامون عقاید و شخصیت او براى امام مطرح كردند و از آن حضرت براى شفاى او دعا طلب كردند، امام علیه السلام فرمود: آرى بر فضل دروغ بستند، خداوند رحمتش كند، خداوند رحمتش كند. راوى مىگوید: هنگامى كه به خراسان رسیدم فهمیدم در همان زمانى كه در خدمت امام بودیم فضل از دنیا رفته بود.
پیامبران و پیشوایان معصوم براى هر كسى به اندازه عقل و فهم و دركش، از مطالب و معارف و حقایق پرده برمىدارند «انا معاشر الانبیاء نكلم الناس على قدر عقولهم» ، روایت صدوق از فضل بن شاذان در علل شرایع و احكام بیانگر قوت فهم و حذاقت اوست كه امام او را لایق دانسته و بسیارى از فلسفه احكام را در حدود بیست صفحه از سرتاسر فقه براى او گفته است.
منبع: «ابو محمد فضل بن شاذان»، سایت مرکز جهانی اطلاع رسانی آل البیت
بخش حریم رضوی