سینمای دینی ساختار می‌خواهد نه مضمون
سینمای دینی باید از بطن مردم و زندگی عادی، عشق‌ها، رفت و آمد‌ها و... بیرون بیاید و ساختار دینی باشد نه اینکه همه‌اش به دنبال مضامین باشیم.
احمدرضا معتمدی از جمله کارگردانان اندیشه محور و متفکر سینمای ایران است که تحصیلات فلسفی دارد. وی سازنده آثاری چون زشت و زیبا، هبوط، دیوانه‌ای از قفس پرید، قاعده بازی، آلزایمر و... است. فیلم آخر وی یعنی آلزایمر در جشنواره سال گذشته مورد توجه منتقدان و مخاطبان سینما قرار گرفت به گونه‌ای که به گفته معتمدی تا یک روز مانده به پایان رأی‌گیری برنامه هفت در سایت این برنامه رتبه نخست را داشت و ناگهان پس از یک روز وقفه از گردونه رقابت مردمی خارج شد. معتمدی هرچند که یکی از اندیشه‌محور‌ترین کارگردانان کشورمان است و فیلم‌هایش حامل مفاهیم فلسفی و حکمی هستند اما در عین حال نشان داده که توانایی بالایی در جذب مخاطب نیز دارد. به بهانه فیلم آلزایمر و وضعیت سینمای دینی با این کارگردان به گفت‌و‌گو نشسته‌ایم:
آقای معتمدی وضعیت اکران آلزایمر به کجا رسید؟
آخرین خبری که من دارم این است که بعد از فیلم آقا یوسف و همزمان با عید فطر قرار است اکران شود و با توجه به فرهنگی بودن فیلم زمان پائیز زمان بدی نیست.ماجرای رأی‌گیری و نظرسنجی سایت برنامه هفت چه بود؟
تا آخرین لحظه فیلم آلزایمر در برنامه 7 منتخب بینندگان بود اما یک وقفه 24 ساعته در سایت به وجود آمد و پس از آن آلزایمر از گردونه رقابت حذف و نتیجه جدیدی اعلام شد، این درحالی بود که در زمان جشنواره ما رصد می‌کردیم و می‌دیدم که اکثریت مردم رأی خوبی به آلزایمر می‌دادند. در فیلم تلاش شده بود که هم با قشر عوام و هم خواص ارتباط برقرار کنیم که هر دو وجه مدنظر قرار گرفت.آلزایمر قصه‌ای سر راست و روان دارد و در عین اینکه با مخاطب عام ارتباط برقرار می‌کند و شخصیت‌های کاملاً ملموسی دارد وجه فرهنگی و فلسفی آن نیز کاملاً حفظ و رعایت شده و از این نظر هم مورد توجه مخاطبان خاص قرار گرفت.
چه ویژگی بارزی را می‌توانید از آلزایمر نام ببرید؟ خیلی‌ها می‌گویند شما برای مخاطب خاص فیلم می‌سازید.
خیر این گونه نیست. آلزایمر قصه‌ای سر راست و روان دارد و در عین اینکه با مخاطب عام ارتباط برقرار می‌کند و شخصیت‌های کاملاً ملموسی دارد وجه فرهنگی و فلسفی آن نیز کاملاً حفظ و رعایت شده و از این نظر هم مورد توجه مخاطبان خاص قرار گرفت. فیلم آلزایمر بهترین فیلم بخش بین‌الملل شد و منتقدین هم اظهارنظرهای مثبتی نسبت به فیلم داشتند.شما را در سینما به عنوان کارگردانی متفکر می‌شناسند، با توجه به خلأ تفکر و ساخت آثار اندیشه محورانه در سینمای امروز کشورمان به نظر شما چگونه می‌توان رویکرد تفکر محور را در سینمایمان به وجود آورد؟
مجموعه مسائلی در حوزه فرهنگ هست که حکم فرمایشی نمی‌گیرد و با دستور‌العمل نمی‌توان به سینمای اندیشه‌ورز برسیم در کنار این مسئله در دوره‌های مختلف فرهنگ کشورمان شاهد تعریف‌های غلطی از فرهنگ هستیم، باید دید آیا مدیران فرهنگی ما در این سال‌ها به درون‌زا کردن تفکر می‌اندیشیدند یا فرمایشی کردن آن. به عنوان نمونه درباره سینمای دینی گرایش مدیران فرهنگی همیشه به سمت مضامین بوده است، شما ببینید هالیوود هم فیلم‌های سلیمان و ملکه سبا، حضرت موسی(ع)، یوسف پیامبر و... را ساخته است اما واقعاً می‌توان گفت آن سینما نیز سینمای دینی است! خیر آن سینما هیچگاه دینی نیست زیرا مضمون‌ها نمی‌توانند پیام‌ها را منتقل کنند بلکه برای به وجود آمدن سینمای دینی باید ساختارها دینی شود. سینمای دینی باید از بطن مردم و زندگی عادی، عشق‌ها، رفت و آمد‌ها و... بیرون بیاید و ساختار دینی باشد نه اینکه همه‌اش به دنبال مضامین باشیم. از لابه?لای زندگی مردم مفاهیم عمیق دینی و عرفانی بیرون می‌آید، این وضعیت ماست و تا زمانی که به دنبال مضامین هستیم و ساختار را مورد توجه قرار نداده‌ایم از لحاظ فرهنگی نمی‌توانیم تأثیرگذاری داشته باشیم.
در حال حاضر مشغول چه کاری هستید؟
به دلیل اشتغالات زیادم هنوز نرسیدم که کار جدیدی را آغاز کنم مشغول رفع عقب‌ماندگی‌های تدریسم در دانشگاه هستم. چون مجبور بودم برای کار کردن آلزایمر مرخصی بگیرم، نمرات را که رد کنم و مقالات علمی پژوهشی که موظف هستم را تحویل بدهم تقریباً یک ترم دیگر گرفتاری دارم و به دلیل موفقیت‌های آلزایمر طرح‌های زیادی دارم که برای آنها دست به کار خواهم شد.سینما و تلویزیون تبیان
علی بهرامی / شبکه ایران
