علل و عواقب تنبلی در نماز

نماز، راز و نیاز با ذات احدیتِ پروردگار است و ایستادن در بین دستهای حق عزّوجلّ و رجوع و برگشتن و بازگشت بسوی اوست و نماز رابطه بین بنده و معبودش یعنی پروردگار است. پرهیز كن از تنبلی در نماز، بترس كه مبادا رابطه میان خویش و آن خالقی كه تو را به وجود آورده است قطع كنی و از دست بدهی.

خداوند متعال در کلام وحی، قرآن کریم فرمود:

«فَوَیْلٌ لِّلْمُصَلِّینَ * الَّذِینَ هُمْ عَن صَلَاتهِِمْ سَاهُونَ * الَّذِینَ هُمْ یُرَاءُونَ» (الماعون – 4 تا 6)

ترجمه: پس واى بر آن نمازگزاران * که دل از یاد خدا غافل دارند * همانان که (اگر طاعتى کنند) به ریا و خود نمایی کنند.

و اهل عصمت (ع) مکرر تأکید و تصریح نموده‌اند که شفاعت ما به کسانی که نماز را سبک بشمارند نمی‌رسد. همین معنا یعنی از دست دادن خیر‌ها و موفقیت‌های دنیا و آخرت. بدیهی است کسی که نماز را سبک بشمارد یا در اقامه‌ی آن تنبلی کند، از بسیاری از برکات و فوایدی که برای نماز شمرده شده است و از جمله «نگهداری از فساد و فحشاء و فقر و ...» است محروم می‌ماند.

به طور قطع از عوامل اصلی تنبلی در نماز، ضعف در معرفت و ایمان و عشق به الله جل جلاله است و باید دقت نمود که هر چقدر بندگی و عشق به الله ضعیف شود، مازاد آن در خلاء نمی‌ماند، بلکه جایش را به غیر الله می‌دهد. و به همین دلیل محبت و دلبستگی و وابستگی به دنیا و زخارف آن سبب می‌شود که انسان حوصله نکند از محبوب جدا شده و به سوی خدا رود و به کارهای دیگر مشغول‌تر و راضی‌تر می‌باشد.

«وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَتَّخِذُ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَنْداداً یُحِبُّونَهُمْ کحُبِّ اللَّهِ وَ الَّذینَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِلَّه‏ ...» (البقره – 165)

؛  و بعضى از مردم کسانى هستند که بجاى خدا شریک‏هایی می‌گیرند و آنها را مانند خدا دوست میدارند و کسانى که بخدا ایمان آورده‏اند شدت محبت‌شان به الله است.

عشق و محبت، ریشه، اساس و علت هر حرکتی است. لذا انسان مایل است به دیدار معشوق برسد و وقت خود را با او بگذراند. صحبت با غیر و یا مشغولیت‌های دیگر او را خسته می‌کند، مگر آن که در راه او برای او باشد. مثل این که اگر کسی برود تا برای معشوق گلی تهیه کند، در این راه خسته نمی‌شود و از زحمت اینکار لذت هم می‌برد. پس، اگر محبوب و معشوق کسی پول یا لذت‌های نفسانی یا سرگرمی‌های دیگر شد، رقبت و شوقی برای ترک آنها و حضور در محضر الله و راز و نیاز با او پیدا نمی‌کند، اما اگر کسی [أَشَدُّ حُبًّا لِلَّه] شد، یعنی شدت محبتش خاص الله گردید و هر شخص یا چیز یا کار دیگری را در راستای محبت او دوست داشت، مایل می‌شود که هر چه سریع‌تر از امور دیگر فارق شود و معشوق به او اجازه و اذن ورود (اذان) دهد، تا او به دیدار رفته و گفتگو و راز و نیاز بنشیند.

پس بهترین راه زدودن این تنبلی، تقویت معرفت [شناخت] و عشق آن محبوب و معشوق و کنار زدن «إله‌»های کاذب دیگر است. یعنی عمل به «لا إاله الا الله». و البته برای تحقق این معنا، تمرین، ممارست و استقامت لازم است. یعنی با خود عهد کنم که می‌خواهم با شیطان مبارزه کنم و در این مبارزه بینی او را به خاک بمالم و می‌خواهم هوای نفس را در اختیار و کنترل خود داشته باشم، نه این که من در اختیار او باشم. لذا تصمیم می‌گیرم که حتماً چند روزی هم که شده، نماز را اول وقت بخوانم. به یقین، پس از چند روز، انس و دوستی انسان با نماز نیز برقرار می‌شود و مؤمن خود در پی فرصت می‌گردد که به نماز بایستد.

نماز، راز و نیاز با ذات احدیتِ پروردگار است و ایستادن در بین دستهای حق عزّوجلّ و رجوع و برگشتن و بازگشت بسوی اوست و نماز رابطه بین بنده و معبودش یعنی پروردگار است. پرهیز كن از تنبلی در نماز، بترس كه مبادا رابطه میان خویش و آن خالقی كه تو را به وجود آورده است قطع كنی و از دست بدهی.

حذر كن از اینكه از ذكر خداوند عزّوجلّ روی گردان شوی. سوره طه آیه 124«و مَنْ اعرضَ عنْ ذكری فاِنَّ لَهُ معیشه ضنكا » خداوند می فرماید : (هر كس از یاد من روی بگرداند زندگی تنگ خواهد داشت). مبادا نماز خواندنت مانند نماز غافلان باشد، دنیا را پشت سرت قرار بده، هنگامی كه تكبیر قیام نماز را میگوئی(الله اكبر) مترس از وسوسه های شیطان. به مردم حقد و حسد نبند و انتقام از آن را دوست مدار و كارهای آنان و انتقامشان را به خدا واگذار نما.

کسانی بوده اند که در تمام مدت عمرشان نماز نخوانده بودن و بدنبال ناراحتی ها و سرگردانی های روحی به نماز رو آورده اند معلوم  است که در بدو امر کاری بی نتیجه به نظر می رسد اما باید به روح زنگار گرفته این فرصت را داد تا با عطر نماز آشنا شود و شوق نماز در دل خانه کند آنگاه است که ترک نماز برایش می شود عذاب الیم نماز خود جاذبه ای ایجاد می کند که شخص را از جا کنده و به گفتگوی با معشوق می کشاند.

و در این مسیر مطالعه در این زمینه و گوش دادن به موعظه بزرگان در مورد نماز نقش و آثار پر اهمیت آن تأثیر خیلی زیادی بر مراقبت ما از نماز دارد.

و این تذکر و تنبه را برای خود آنقدر تکرار کنیم تا ملکه ذهن شود ،وقتی آموختیم که نماز چه آثاری دارد سعی کنیم به هر ترتیبی هست از فیض آن بهره ببریم با آموختن صحیح نماز  و عمل به شرایط آن پیش برویم بعد طوری می شود که تنبلی را کنار گذاشته و سراپا شوق می شویم برای نماز ،ولی یک شرط دارد آن که بهانه را کنار بگذاریم این که نه این کارها فایده ای ندارد و صد بار امتحان کرده ام نتیجه نداده و ... اینها همه وسوسه شیطان است.

می دانم وقتی این مقاله را می خوانید مثل خود بنده که دارم مینویسم، شوقی وافر وجود ما را گرفته و داریم با خود عهد می بندیم و قول و قرار می گذاریم که از فردا کمر همت بسته و از پای ننشینیم.

اما می بینیم همین که صدای اذان بلند شد به دنبال بهانه ای و کاری می گردیم که آرام و بی صدا دور نماز را خط کشیده و خود را وارهانیم  و این همان برنامه ایست که در تمام مدت عمرمان پیاده کرده ایم اما تا کنون از این فرار چه نتیجه ای گرفته ایم؟

منبع : سایت شبهه (مرکز پاسخگویی به شبهات)،وبلاگ گلستان آشنایی