من، نوجوانی و اعتیاد
هر انسانی در زندگی دوران های مختلفی را تجربه می کند. در میان تمامی مراحل زندگی برای هر فردی نوجوانی زیباترین اوقات عمر تلقی می شود.نوجوانی دورانی سرشار از شور،هیجان و لذت است و ماندگارترین خاطرات روزهای دلنشین عمر هر فردی را تشکیل می دهد.
نوجوانی یعنی طی کردن روزهایی حساس و سرنوشت ساز که موجبات شکل گیری شخصیت و آینده فرد است. بنابراین نوع برخورد والدین با فرزندان در این سنین بسیار مهم است. این دوران را می توان موقعیتی مملو از فرصت و خطر نامید.دوره ای که باید با بیشترین توجه و نظارت پدر و مادر و مربیان مدرسه،همراه باشد.
نکته مهم اینجاست که توجه والدین و مربیان نسبت به شرایط رشد و تربیت باید به گونه ای پیوسته و برنامه ریزی شده صورت گیرد. یک پدر و مادر موفق کسانی هستند که از بدو تولد یک نوزاد برای تربیت دراز مدت فرزندشان،برنامه ریزی دارند. کودک معصوم و بی گناهی که در یک خانواده متولد می شود،همچون لوحی سفید است که هر نقشی را به خود می گیرد.پس آنانکه مسئولیت ایجاد نقوش مختلف را بر روح و جان کودکان بر عهده دارند،باید با چشمانی باز نسبت به ایجاد مناسب ترین شرایط برای رشد تربیت کودکان،اقدام کنند.
آنچه مشخص است اینکه همیشه در پس یک حادثه تلخ و ناگوار ، علت و دلایلی وجود دارد. آیا بهتر نیست قبل از وقوع یک حادثه به فکر پیشگیری از آن باشیم؟ چه چیز موجب شده تا امروز شاهد نشر اخباری باشیم مبنی بر اینکه سن اعتیاد در کشور ما به دوران نوجوانی رسیده است.
** خبری که در تاریخ 12خرداد ماه در سایت تابناک منتشر شد به این صورت که:
"عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی گفت: متاسفانه نبود کارهای زیربنایی در خصوص اعتیاد باعث شده که سن گرایش به مواد مخدر در کشور ما پایین آمده و حتی تا مدارس راهنمایی نیز پیش رود.
نظری مهر با اشاره به لزوم انجام کارهای زیر بنایی گفت: در خصوص بحث مواد مخدر و جلوگیری از پیشرفت اعتیاد قوانین بسیاری داریم اما اجرا و عمل به این قوانین متاسفانه ضعیف است."
این روزها از این دست خبرها زیاد شنیده می شود و به نظر می رسد به تدریج گوش هایمان به شنیدن چنین فجایع غم انگیزی عادت کرده است. گویا تنها اقدامی که به سرعت اجرا می شود اعلام همین اخبار به همراه آمارها و ارقامی است که لرزه بر بدن خانواده هایی می اندازد که نوجوانی در منزل دارند.
اما به راستی چه باید کرد؟آیا نباید اقدامی عملی صورت گیرد؟مشکل کار ما کجاست و چه چیز موجب وقوع چنین مسائلی در جامعه ما شده است؟
داشتن یک زندگی خوب و ارائه تربیتی صحیح و مناسب برای فرزندان،عملی خطیر و حساس است اما هرگز غیرممکن نیست بلکه تلاشی مجدانه و دقیق می طلبد که شاید عده زیادی از افراد حوصله و طاقت انرا نداشته باشند
اولین نکته ای که در این رابطه باید گفت بازمی گردد به شرایط زندگی در جامعه ما. انگار اوضاع جامعه ما به گونه ای شده که برای بسیاری از نوجوانان ما استفاده از مواد مخدر و مشروبات الکلی،عمل قبیحی محسوب نمی شود و چنانچه با نیت تفریح و سرگرمی باشد که دلیلی توجیه پذیر محسوب می شود. یک دلیل شایع برای وقوع چنین رفتارهایی می تواند گسترش گرایش به شبکه های ماهواره،اینترنت و فیلم های سینمایی باشد. در معرض قرار گرفتن نوجوانها به واسطه این دلایل،می تواند حداقل احساس کنجکاوی نسبت به استفاده از این مواد را در آنها ایجاد کند و همین کافیست برای ورود به دنیایی که مصیبتهای متعددی را برای انها به ارمغان بیاورد.
اما یک سوال مهم در این شرایط وجود دارد و آن این است که وقتی نوجوانی با قرار گرفتن در معرض یک فیلم و یا هر وسیله دیگری،با پدیده هایی همچون اعتیاد،مصرف مشروبات الکلی و...مواجه می شود،این دلیل به تنهایی نمی تواند موجبات دست بردن یک نوجوان به مصرف چنین موادی را فراهم کند.مسلما شرایط خانوادگی وتربیت این نوجوان با کاستی ها و بحرانهایی مواجه است که همین مشکلات بستری مناسب فراهم می کند تا به محض ورود عنصری جدید،یک نوجوان برای پر کردن خلاء موجود،به سمت آن عناصر متمایل شود.
پس وقتی از زاویه ای منطقی و به دور از توهمات به این موضوع بنگریم متوجه خواهیم شد که این نگرش درستی نیست که افزایش اعتیاد نوجوانانمان را به ماهواره و اینترنت نسبت دهیم. ما ساکنان زمین در قرن 21 هستیم.باید بپذیریم که زندگی در عصر مدرن مختصات و ویژگیهایی دارد که با برخی از آنها مجبوریم خود را منطبق کنیم. تجربه بارها و بارها نشان داده که مبارزه با ورود عناصر تکنولوژیک مربوط به عصر حاضر،هرگز راه حل مناسبی نبوده و نخواهد بود.زندگی روزمره ما با اینترنت و فیلم و ماهواره گره خورده است. هر چقدر هم که سعی کنیم چشمان فرزندانمان را به روی این عناصر و ابزار ببندیم، نمی توانیم مانع فهم و عدم کنجکاوی و گرایش انها نسبت به تولیدات قرن حاضر شویم.پس این مرحله بسیار مهم است که ابتدا بپذیریم که دوران زندگی ما دورانی سرشاز از مخاطرات و فرصتهایی است که می توان به نحو مفید و شایسته ای از ان بهره برد.
پر واضح است که داشتن یک زندگی خوب و ارائه تربیتی صحیح و مناسب برای فرزندان،عملی خطیر و حساس است اما هرگز غیرممکن نیست بلکه تلاشی مجدانه و دقیق می طلبد که شاید عده زیادی از افراد حوصله و طاقت انرا نداشته باشند.بنابراین می توان اینطور بیان کرد که ما با مسئله ای روشن و واضح مواجهیم.بهتر است با خودمان روراست باشیم و به دنبال یافتن مقصر نباشیم. همه ما می دانیم که گذران زندگی در شرایط کنونی برای اغلب اقشار جامعه با سختی های متعددی روبروست و هر کس به نوعی به دنبال دست و پنجه نرم کردن با مشکلات است.آنچه مهم است اینکه با وجود سختی های موجود به سمت بهترین ها حرکت کنیم.این یک شعار نیست،بلکه یک راهکار است برای داشتن زندگی بهتر همراه با آرامش و رضایت.
اوضاع جامعه ما به گونه ای شده که برای بسیاری از نوجوانان استفاده از مواد مخدر و مشروبات الکلی،عمل قبیحی محسوب نمی شود و چنانچه با نیت تفریح و سرگرمی باشد که دلیلی توجیه پذیر محسوب می شود. یک دلیل شایع برای وقوع چنین رفتارهایی می تواند گسترش گرایش به شبکه های ماهواره،اینترنت و فیلم های سینمایی باشد
اگر آینده نگر باشیم به این موضوع معترف خواهیم بود که نظارت همه جانبه و دقیق و صرف هزینه مادی و معنوی برای نوجوانمان اگر امروز صورت گیرد،به مراتب بهتر از آن است که مجبور به سپری کردن زندگی با فرزندی باشیم که در بهترین دوران زندگی اش با کثیف ترین مسائل مواجه بوده و قرار است در بزرگسالی نیز به این روند ادامه دهد و آسیب ها و بحران های عظیم تری را برای خود و خانواده اش رقم زند. پس بیاییم تا دیر نشده خود به فکر آینده خودمان و فرزندانمان باشیم قبل از اینکه منتظر باشیم جامعه و سایر افراد، فکری به حال مشکلاتمان کنند.
البته مقصود این نیست که نقش جامعه را در این زمینه نادیده بگیریم که این مسئله ای مهم است. چرا که خانواده و جامعه در ارتباطی متقابل با یکدیگر قرار دارند و جامعه سالم جامعه ای است که افرادی سالم را در دردون خویش جای داده باشد.
فاطمه ناظم زاده
بخش خانواده ایرانی تبیان
مقالات مرتبط :
