روز نیمه رجب ،محبوب ترین زمان در نزد خداوند

مهمترین چیز در دعا كامل نمودن شرایط آن است و كمال شرایط به این است كه خداوند متعال را به طور اجمال و بگونه اى شناخته كه در خور دعاكننده باشد. و این شرط را حتما باید دارا باشد. و هنگام دعا او را حاضر ببیند بلكه دعاى خود را هم كه بر زبانش جارى شده است از ناحیه خدا بداند؛ به او خوش گمان بوده و به اجابت او در صورتیكه مضمون دعا بصلاح باشد امیدوار باشد.

یکی از بزرگترین روز های ماه رجب ، روز نیمه رجب می باشد که این روز به عبارتی آخرین روز اعتکاف معتکفین می باشد .

خواندن نماز سلمان رحمه الله

از كارهاى بسیار مهم در این روز خواندن ده ركعت از نماز سلمان محمدى (صلى الله علیه و آله و سلم ) است . كیفیت این نماز همانطور است كه در روز اول ماه خواند؛ ولى فرقش با روز اول این است كه بعد از سلام هر دو ركعت نماز، دستهاى خود را به دعا بلند كرده و بجاى دعایى كه در روز اول ماه گفتیم این دعا را مى خواند لا اله الا الله وحده لا شریك له ، له الملك و له الحمد یحیى و یمیت و هو حى لا یموت بیده الخیر و هو على كل شى ء قدیر الها واحدا اءحدا فردا صمدا لم یتخذ صاحبة و لا ولدا سپس دستهاى خود را به صورتش مى كشد.

در اقبال با استناد به ((ابن ابى عیاش )) روایت شده است كه : « حضرت آدم (علیه السلام ) عرضه داشت خداى من ! چه روزها و و اوقاتى را بیشتر دوست دارى ؟ خداوند متعال به او وحى كرد: اى آدم ! محبوبترین اوقات پیش من روز نیمه رجب است .

اى آدم ! در این روز با فرمانبردارى و میهمانى كردن ، روزه ، دعا، استغفار و گفتن ((لا اله الا الله )) به من به نزدیكى بجوى . اى آدم !

مشیت من بر این تعلق گرفته است كه یكى از فرزندان تو را - كه مهربان ، كریم ، دانا، بردبار و بزرگ بوده و از بداخلاقى ، خشونت و تندخویى بدور است - به پیامبرى برانگیخته و روز نیمه رجب را به او و امتش اختصاص دهم .

در این روز چیزى از من نمى خواهند مگر این كه به آنها عطا مى كنم و از من بخشش گناهان نمى خواهند مگر اینكه آنان را مى بخشم . روزى از من نمى خواهند مگر این كه آنها را روزى مى دهم . از من نمى خواهند جلو لغزششان را بگیرم مگر این كه این كار را انجام مى دهم .

از من بخشش نمى خواهند مگر این كه آنها را مى بخشم . اى آدم كسى كه روز نیمه رجب را روزه گرفته و ذاكر و خاشع بوده و از فرج خود محافظت نماید و از مال خود صدقه دهد، پاداشى جز بهشت نزد من ندارد. اى آدم به فرزندانت بگو خود را در رجب حفظ كنند زیرا گناه در آن بزرگ است .

سرمایه بزرگ را ازدست ندهیم !

بعد از اینكه عاقل فهمید این روز در نزد خدا چه ارزشى دارد، باید به خود رحم كرده و نگذارد این سرمایه بزرگ براى جبران حالتهاى سابق و كوتاهیها و تقصیرات گذشته ، از دستش برود. زیرا مى تواند در یك روز گذشته و آینده خود را اصلاح كند. و باید مانند دوستى دلسوز به خود بگوید: چرا در این اندرز و نصیحت الهى تأمل نمى كنى ! اندرزى كه اگر به آن عمل كنى ، تو را از آتش جهنم و شكنجه دردناك رها و از تاریكیها به نور مى برد.

متوجه باش خداى بزرگ تو را به مجلس رحمت و امان و بخشش پادشان و سلطان و عطاى خلعتها و هدایا و اسناد فضل و امتیاز فرا خوانده و تو را در مجلس دوستان خود حاضر كرده و تو را براى رفاقت دوستان صمیمى و برگزیدگان خود برگزیده و در وعده هاى خود تصریح كرده كه با استغفار تو را مى بخشد.

در استغفار کوتاهی نکنیم !

پس در استغفار كوتاهى نكن و بكوش در استغفارت صادق بوده و بپرهیز كه استغفار را تبدیل به استهزاء نمایى . براى دعاى تو وعده اجابت داده است . بنابراین به خواندن الفاظ و كلمات دعا بسنده نكرده و حال دعا را نیز در خود به وجود آور. زیرا گاهى انسان فقط الفاظ دعا را مى خواند و خیال مى كند واقعا دعا كرده است .

شناخت دعا در هنگام دعا را فراموش نکن!

مهمترین چیز در دعا شناخت خدایى كه به درگاه او دعا مى كنیم و امیدوارى به اجابت اوست . اغلب مردم در شناخت خداوند دچار تنزیه صرف مى شوند كه ملازم با انكار خداوند است .

عده اى نیز خیال مى كنند خداوند چیز توخالى است كه بر همه چیز احاطه داشته و در بالاى ستارگان قرار دارد و به همین جهت خدایى را كه در مكان بالایى قرار دارد مى خوانند یا گمان مى كنند كه خود و عالم بى نیاز و قائم به نفس هستند.

خلاصه این كه مهمترین چیز در دعا كامل نمودن شرایط آن است و كمال شرایط به این است كه خداوند متعال را به طور اجمال و بگونه اى شناخته كه در خور دعاكننده باشد. و این شرط را حتما باید دارا باشد. و هنگام دعا او را حاضر ببیند بلكه دعاى خود را هم كه بر زبانش جارى شده است از ناحیه خدا بداند؛ به او خوش گمان بوده و به اجابت او در صورتیكه مضمون دعا بصلاح باشد امیدوار باشد.

رعایت شرایط دعا

در اول دعاى خود تعدادى از اسامى جمالیه خدا یا آنچه با دعایش ‍ مناسب است را بگوید؛ مدح و ثناى الهى را بجا آورده و سپس هفت بار ((یا ارحم الراحمین )) گفته و به گناهان و عیوب خود و سزاوار نبودنش براى اذن در دعا و اجابت آن اقرار كند. سپس بر محمد و آل محمد (صلى الله علیه و آله و سلم ) صلوات بفرستد؛ به آنها متوسل شده و خداوند را در اجابت دعا به حق آنان قسم بدهد. و نیز مطلوب خود را جداگانه نگفته و آن را شرط یا قید یا صفتى براى صلوات آنان قرار دهد.

بهتر است مثلا بگوید: بر آنها صلوات بفرست صلواتى كه گناهان مرا بخاطر آن ببخشى . سپس دعایش را با صلوات و با گفتن ((ما شاء الله لا قوه الا بالله )) به پایان برساند. نیز هنگام دعا گریه كند گرچه اشك او به اندازه سر سوزنى باشد. و حتما تمام این مطالب را چهار بار تكرار كند. زیرا خدا گداى لجوج را دوست دارد. و براى دعا شرایط دیگرى نیز هست كه در جاى خود گفته شده .

سالك باید اعتقاد به راستى وعده هاى خداى متعال را در خود تقویت نماید. و در مورد این وعده ها و بزرگى این سعادت فكر كند. و متوجه این باشد كه این روز و این مقام محال است كه دو بار در سال بوجود بیاید. و هیچ اطمینان و گمانى نیست كه در سال آینده چنین روزى را درك كرده و بتواند تقصیرات خود در این روز را جبران نماید. و هنگامى كه این توجه را در خود بوجود آورد، نخواهد گذاشت این روز بدون بهره از دست برود. بخصوص كه شدت احتیاج خود را به مانند آن در بامداد فردا مى بیند هنگامى كه در پیشگاه پادشاه جبار براى حساب حاضر شود. روزى كه بزرگتر از آن ، نیست . و اگر توانست باید دعاى استفتاح را با شرایط آن بجا بیاورد و اگر نتوانست حتما دعاى تنها را بخواند و امام حسین (علیه السلام ) را زیارت كند.

بهتر است چهار ركعت نماز و دعاى پس از آن را كه امیرالمومنین خواند، بخواند. دعایى كه اول آن چنین است : ((یا مذل كل جبار!)) و سپس ‍ حاجات خود را بخواهد. و در طول روز بیاد داشته باشد كه این روز از امورى است كه مخصوص به این امت بوده و بخاطر این اختصاص و كسى كه به خاطر او این اختصاص بوجود آمده است ، خداى را شكر نماید و بر محمد (صلى الله علیه و آله و سلم ) و آل او بسیار صلوات فرستاده و دعاى زیادى به آنها بكند. و روز خود را با آنچه روزهاى شریف را با آن به پایان مى رساند و بارها گفته شد، به پایان برساند.

دعا را با تمام وجود انجام دهیم !

بدان كه به كمال اجابت و خیر دعا نمى رسى مگر اینكه باطن و روح و قلب تو نیز متصف به صفات دعا باشد و اتصاف به صفات دعا این است كه باطن و روح و قلب تو دعا كند مثلا وقتى مى گویى : ارجوك لكل خیر (امید به تمام خیرات از جانب تو دارم ) با باطن و روح و قلبت امیدوار به خدا باشى .

كسى كه امید در باطن و روح او بوجود آمده باشد گویا تمامى وجودش ‍ امید و زندگیش همراه با امید است . و كسى كه با قلبش امیدوار باشد اعمالى كه با اختیار و تصمیم انجام مى دهد به همراه امید خواهد بود. بنابراین بپرهیز از این كه امید در هیچ جنبه اى از جنبه هایت پیدا نشود.

فرمایش معصوم (علیه السلام ) را نشنیده اى كه فرمود: ((كسى كه امید به چیزى داشته باشد آن را طلب مى كند)) و واقعا چنین است زیرا اگر در حالات امیدواران اهل دنیا در امور دنیوى بنگرى ، مى بینى آنها اگر از شخص یا چیزى امید خیرى داشته باشند، به اندازه امیدشان آن را از آن شخص یا آن چیزى كه به آن امید دارند، طلب مى كنند. مثلا تاجرى كه تجارت كرده و كارگرى كه كار مى كند همه و همه به این جهت است كه خیر و خوبى را در تجارت و كار مى بینند. و همچنین هر گروهى خواسته هاى خود را از جایى كه امید دارند طلب مى كنند و تا رسیدن به آن از پاى نمى نشینند. ولى اكثر امیدواران بهشت و آخرت و فضل و كرامت خدا چنین نیستند و بهمین علت هیچگاه هم به آرزوى خود نمى رسند. زیرا اگر امید به این امور داشتند، طبق قانون فوق در پى آن مى رفتند. و بهر اندازه امید در انسان پیدا شود، به همان مقدار نیز اثر آن كه همان طلب است بوجود مى آید.

گروه دین تبیان

منبع :

مراقبات ماه رجب  ، مرحوم آیت الله حاج میرزا جواد ملكى تبریزى (ره )