مرور پروندههای قضایی
قالب مستند داستانی همان طور كه از اسمش پیداست تركیبی است از فیلم و روایتهای داستانی. یعنی بخشی از آدمها واقعیاند و بخشی بازیگر. بخشی از اتفاقات واقعیاند و بخشی تخیلی. اگر تا چند روز دیگر صبر كنید یك مجموعه تلویزیونی كه در قالب مستند داستانی ساخته شده به تلویزیون میآید.
مجموعه تلویزیونی «با من حرف بزن» به تهیهكنندگی و كارگردانی اصغر توسلی بر مبنای اتفاقات واقعی پروندههای قضایی ساخته شده است. حال و هوای این سریال شبیه صفحه حوادث روزنامه هاست. در این سریال هم گفتوگو با مجرم و متهم و شاكی و كلاهبردار را میبینید. البته از آنجا كه كارگردان میخواسته یك داستان را روایت كند، بعضا در واقعیت دخل و تصرفی هم داشته است. شما به عنوان یك بیننده احساس میكنید همه چیز مستند است؛ اما در واقع خیلی از صحنهها بازسازی شدهاند.
بررسی جزئیات قتل فجیع یك پیرزن
علیرضا محمودیایرانمهر، نویسنده فیلمنامه با من حرف بزن در گفتوگو با «جامجم» جزئیات كار را این گونه توضیح میدهد: تمامی مصاحبههایی كه در دادگاه انجام شدهاند كاملا مستند هستند. یعنی با متهم و مجرم و شاكی گفتوگوهایی صورت گرفته است، اما مصاحبههایی كه در آنها شخصیتهای داستان صحبت میكنند براساس متن فیلمنامه انجام شده است.از او میخواهم با ذكر یك مثال ماجرا را روشنتر كند. او میگوید: به عنوان مثال یكی از قسمتهای ما لامبورگینی نام دارد كه ماجرای قتل فجیع یك پیرزن را روایت میكند. این پیرزن فردی خیر و دوست داشتنی بوده است. هنگام حادثه هیچ قفلی شكسته نشده است. این سوال پیش میآید كه قاتلان چه انگیزهای داشتهاند. در پرونده قتل این پیرزن آمده است كه پسر برادر او كه نوجوانی 14 ساله است قاتل اصلی بوده. ما سراغ این نوجوان رفتیم و با او مصاحبه كردیم. سراغ همسایهها رفتیم و از آنها درباره خصوصیات اخلاقی پیرزن پرسیدیم. دنبال این مساله رفتیم كه پدر و مادر نوجوان قاتل چه كمكاری در تربیت او داشتهاند. متوجه شدیم كه دو مساله در بروز این فاجعه دخیل بودهاند، یكی تربیت بد والدین و دیگری آرزوهای خام پسر نوجوان. آن پسر آرزو داشت ماشین لامبورگینی داشته باشد و فكر میكرد با كشتن پیرزن میتواند به آرزویش برسد. محمودیایرانمهر ادامه میدهد: در همین قسمت لامبورگینی بعضی از آدمها واقعیاند و بعضی بازیگر. با بعضیها به دلایلی نتوانستیم صحبت كنیم، یا در زندان بودند یا اعدام شده بودند یا این كه حاضر نمیشدند جلوی دوربین بیایند. برخی شخصیتها را هم خودمان اضافه كردیم. مثلا شخصیت معلم این دانشآموز را وارد داستان كردیم تا برخی حرفها را از زبان او بشنویم.
میخواهیم یك واكاوی روانشناختی در خلال این روایتهای داستانی داشته باشیم. هدف اصلی این است كه بیننده حادثهای را ببیند و به فكر فرو برود. میخواهیم بیننده را ترغیب كنیم كه بفهمد دلایل وقوع این حوادث ناگوار چیست و چه مسائلی در خانواده و روابط اجتماعی فرد وجود داشته كه این اتفاقات رخ داده است.
وجدان عمومی نباید جریحهدار شود
در 26 قسمت سریال با من حرف بزن 26 داستان مختلف روایت میشود. در این سریال جرمها ،جنایتها و حوادث ناگواری كه در شهر تهران اتفاق میافتد به تصویر كشیده شده است.این نویسنده با بیان این كه قوه قضاییه همكاری خوبی با مجموعه ما داشت، میگوید: ما حدود 500 پرونده را بررسی كردیم كه هر كدامشان 300-200 صفحه حجم داشت. از هر كدامشان 20 صفحه متن داستانی در آوردیم. در كنار گروه نویسندگان، روانشناسانی هم بودند كه تحلیلها یی روانشناسی ارائه میكردند.
از محمودیایرانمهر میپرسم معیارتان برای انتخاب موضوعات قضایی چه بود؟ او پاسخ میدهد: همه مسائل قابلیت پخش ندارند. بعضی تصاویر، وجدان عمومی را جریحهدار میكنند. ما به دنبال داستانهایی بودیم كه متنبهكننده باشند و بیننده با دیدنش به این نتیجه برسد كه من نباید این كار را انجام دهم. نمیخواستیم بگوییم كه ببینید جامعه چقدر خشن است. نمیخواستیم كه با نمایش یك قتل، مردم را بترسانیم. میخواستیم از مسائلی حرف بزنیم كه به زندگی روزمره مردم مربوط میشود.
او ادامه میدهد: ما میخواهیم یك واكاوی روانشناختی در خلال این روایتهای داستانی داشته باشیم. هدف اصلی این است كه بیننده حادثهای را ببیند و به فكر فرو برود. میخواهیم بیننده را ترغیب كنیم كه بفهمد دلایل وقوع این حوادث ناگوار چیست و چه مسائلی در خانواده و روابط اجتماعی فرد وجود داشته كه این اتفاقات رخ داده است. این طور كه محمودی میگوید در این سریال درباره موضوعاتی چون طلاقهای توافقی، بچههای ناقصالخلقه، فقرهای ویرانگر و سرقت صحبت شده است.
نویسنده این مجموعه تلویزیونی درباره عنوان با من حرف بزن میگوید: ما مردم را دعوت به تفاهم میكنیم. این تفاهم از طریق ارتباط درست با دیگران به دست میآید.
نمایش نابهنجاریهای اجتماعی و ریشهیابی آن
اصغر توسلی، كارگردان و تهیهكننده سریال نیز در گفتوگو با «جامجم» از پخش این سریال در اوایل تیرماه خبر میدهد و بیان میكند: هدفم از ساخت این سریال نمایش نابهنجاریهای اجتماعی و ریشهیابی آن بود.
او با بیان این كه تصویربرداری كار آبان سال گذشته آغاز شده و فروردین امسال به پایان رسیده، میگوید: هماكنون مشغول تدوین قسمتهای پایانی سریال هستیم. سریال با من حرف بزن بزودی از شبكه تهران به صورت هفتگی پخش میشود. صحرا فتحی، میلاد رستمیان، سولماز حصاری، فریبا طالبی، مهرانه بهنهاد، زهره غلامی، مسعود خواجهوند، محسن بابایی و پرستو كرمی از جمله بازیگرانی هستند كه در این مجموعه تلویزیونی دیده خواهند شد.
بخش سینما و تلویزیون تبیان
منبع:احسان رحیمزاده / جام جم