حتما، خودتو کنترل کن!
پیشنهاد می شود مطلب هیجان طلبی تا مرز خطر را مطالعه فرمائید.
نارسایی خودکنترلی با مفهوم تکانشگری رابطه دارد و نشانگر ناتوانی از تفکر در مورد پیامد رفتار است. تفکر در مورد پیامد، ولی عمل بر اساس خشنودی آنی به رفتار بدون پیش بینی منجر می شود.
بخش قابل توجهی از آسیب شناسی روانی کودکان و بزرگسالان به نارسایی در خود کنترلی مربوط می شود. انتخاب اهداف کوچک، فوری به جای اهداف بلند مدت تاخیری، نشان دهنده انتخاب تکانشی است در حالی که در دیدگاه متضاد آن، کامرواسازی تاخیری شاخصی برای افزایش خودکنترلی است.
خودکنترلی را به عنوان تاخیر خشنودی و طول زمانی که فرد برای رسیدن به پیامد ارزشمندتر ولی دیر آیندتر منتظر می ماند توصیف کرده اند. ارتباط بین تکانشگری و هیجان طلبی، دلالت براین دارد که برخی از انحرافات شناختی با نقص تحمل تاخیر خشنودی و ناتوانی در نظر گرفتن پیامدهای رفتار مرتبط می باشد که ممکن است زمینه ای را برای عملکرد این دو خصیصه ایجاد نماید و منجر به برخی از مشکلات خودکنترلی گردد.
وقتی خودکنترلی را به شکل تاخیر انداختن خشنودی نگاه کنیم خواهیم دید که بسیاری از مشکلات ریشه در همین نارسایی دارند. برای مثال، در اعتیاد به مواد مخدر، خشنودی مصرف، با اهداف بلند مدت ترک مواد، میل به قماربازی و فواید دراز مدت آن برای خود فرد و خانواده تداخل می کند. اختلال های کنترل تکانه نیز برای رسیدن به خشنودی آنی انجام می شوند اما به زودی منجر به ایجاد پیامدهای منفی می شود. در کنار این اختلال ها می توان به بی اشتهایی روانی، فربهی و اختلال شخصیتی اشاره کرد که همگی به نارسایی خودکنترلی مربوط می شوند. تاخیر در خشنودی، فرایندی رشدی است که با افزایش سن، افزایش می یابد. صرف نظر از متغییر سن، خودکنترلی با مهارت هدایت توجه رابطه دارد.
احتمالا یکی از راه های مقاومت در برابر وسوسه، هدایت توجه و دوری از وسوسه است که برای رسیدن به آن می توان از راه های درونی استفاده کرد. از آنجا که توجه، مولفه اصلی در کنترل خود است، می توان نتیجه گرفت که کارکرد توجه و خودگردانی(کنترل خود)، تاثیر متقابل و موثری بر یکدیگر دارند. فرد برای افزایش تلاش ذهنی باید دارای توان افزایش مهارت های خودکنترلی باشد.
مایرو سالووی، خودکنترلی را تحت عنوان کاربرد صحیح هیجان ها معرفی می نمایند و اعتقاد دارند که قدرت تنظیم احساسات، موجب افزایش ظرفیت شخص برای تسکین دادن خود، دور کردن اضطراب ها، افسردگی ها یا بی حوصلگی های متداول می شود.
افرادی که به لحاظ خودکنترلی ضعیفند، دائما با احساس ناامیدی و افسردگی دست به گریبانند، در حالی که افراد با مهارت زیاد در این زمینه، با سرعت بیشتری می توانند ناملایمات را پشت سر گذاشته و میزان مشخصی از احساسات را با تفکر همراه نموده و مسیر درست اندیشه را بپیمایند
بازداری پاسخ ممکن است پیش نیازی برای سطوح بالاتر مهارت های کارکرد اجرایی باشد. بازداری پاسخ فعالیت حرکتی را به تاخیر می اندازد به این منظور که به فرد اجازه داده می شود تا از فرایندهای اجرایی متعدد استفاده کند. در حالی که سطح بالاتر کارکردهای اجرایی شامل رفتارهای خود جهت دهی (خود فرمانی) یا شناخت هایی که به خودتنظیمی، خودکنترلی و رفتار هدفمند نسبت داده می شود، می باشند. افراد ممکن است هنگام انجام تکالیفی از قبیل حل مسئله، سازماندهی رفتار، تولید پاسخ های جدید و تاخیرهای موقتی از کارکردهای اجرایی استفاده کنند.
برای درک بهتر خودکنترلی به توضیحی از کارکردهای اجرایی می پردازیم:
فواید خود کنترلی
* اعمال خودگردان* سازمان دهی رفتار در عرض زمان
* استفاده از گفتار، قواعد و برنامه های خودگردان
* خشنودی در طول زمان
* اعمال هدف مدار و معطوف به آینده هستند
بنابراین می توان گفت که کارکردهای اجرایی آن اعمالی هستند که ما برای خودمان انجام می دهیم تا با انجام خودکنترلی، رفتار هدف مدار و آینده ی خود را هدایت کنیم.
با توجه به لزوم داشتن این خصیصه در زندگی بهتر است از کودکی کنترل بر خود را به فرزندانمان آموزش دهیم و همچنین بر روی رفتار خودمان دقت کنیم تا بتوانیم در مواقع لزوم آن را کنترل کرده و بخار لذت های آنی ،آینده ی خود ا تباه نسازیم.
نسرین صفری
بخش خانواده ایرانی تبیان
مقالات مرتبط :
