تصریح به امامت امام جواد (ع) در لسان بزرگان
بیان علی بن جعفر (ع) درباره امامت امام جواد (ع)
علی بن جعفر الصادق علیهالسلام، معروف به عُریضی، آخرین فرزند امام جعفر صادق و برادر امام موسی کاظم علیه السلام بود. در سال 146 قمری، یعنی دو سال قبل از شهادت امام جعفر صادق علیه السلام در شهر مدینه دیده به جهان گشود و در دامان پدرش جعفر بن محمد (علیه السلام) و برادرش امام موسی کاظم علیه السلام پرورش یافت.
او میگوید من در چهار سفر عمره، برادرم موسی بن جعفر علیه السلام را همراهی کردم و ملازم آن حضرت بودم که در آن سفرها خاندان موسی بن جعفر علیه السلام نیز همراه امام بودند. سفر عمرهی اول 26 روز و سفر دوم 25 روز و سفر سوم 24 روز و سفر دیگر 21 روز از مکه تا مدینه راه پیمود.
علی بن جعفر عریضی پس از شهادت امام هفتم علیه السلام، ملازم و حامی امام رضا علیه السلام شد. او نقل میکند در زمانی که برادران و عموهای آن حضرت بر وی شوریدند و ستم روا داشتند (و دربارهی فرزندش حضرت جواد علیه السلام، تردید کرده و نسبت ناروا دادند و. . .) من به پا خواستم و دست ابو جعفر محمد بن علی علیه السلام، فرزند علیبنموسیالرضا را گرفتم و گفتم: اشهد انک امامی؛ گواهی میدهم که به یقین تو امام و پیشوای منای.
امام رضا با مشاهدهی این صحنه گریست و فرمود: عموجان! آیا از پدرم نشنیدی که میفرمود: رسول خدا فرمود: بأبی ابن خیره الاماء النوبه الطیبه؛ پدرم فدای پسر بهترین و پاکترین کنیز ثوبیه باد (اشاره به امام جواد علیه السلام ). . . گفتم: راست میگویی جانم فدایت باد.
وی پس از شهادت امام رضا علیه السلام، با این که خود در علم و فضل، تقوا و پارسایی و فضایل اخلاقی نزد همگان مشهور بود، از امام جواد علیه السلام که نوجوانی خردسال بود پیروی میکرد و اّن را برای خود افتخار میدانست.
نقل است که هر گاه امام جواد علیه السلام را میدید، برمیخواست و به پای آن حضرت میافتاد و دست امام را میبوسید و به هنگام رفتن حضرتش، کفش وی را جفت میکرد! این تواضع و خاکساری علی بن جعفر، باعث شد تا دیگران بر وی خرده گیرند. در جواب شخصی که با اعتراض گفت: تو با این سن و مقام، چگونه این کودک ( امام جواد علیه السلام ) را امام خود میدانی؟!
فرمود: خاموش باش! تو از شیاطین هستی! آن گاه محاسن سفید خود را به دست گرفت و گفت: خداوند این محاسن سفید را لایق ندانسته و آن کودک را شایستهی مقام امامت دانسته است. با این وجود، فضل او را منکر میشوی؟
به هر روی علی بن جعفر از محضر چهار معصوم علیه السلام بهرهها برد و احادیث فراوانی شنید و آنها را به آیندگان سپرد. گویند وی به درخواست مردم کوفه، مدتی به آن شهر رفت و اهل کوفه احادیث زیادی از وی شنیدند.
آن گاه بنا به تقاضای شیعیان قم به این شهر آمد. قمیها از محضر او و از علم سرشارش بهرهمند شدند. بنا به نقلی در همین شهر درگذشت و در مکانی که بعدها به گلزار علی بن جعفر شهرت یافت، دفن شد.
محمدتقی مجلسی، (پدر علامه محمدباقر مجلسی) این نظریه را پذیرفته است؛ ولی برخی دیگر از علما مدفن او را قریهی « عریض » در حوالی مدینه دانستهاند.
اکنون نیز در عریض مقبره و قبهای است که نزد مردم مدینه به مقبرهی علی بن جعفر الصادق علیه السلام مشهور است. برخی مقبرهی علی بن جعفر _که در شهر سمنان واقع است_ را منسوب به او می دانند که از نظر اهل تاریخ بسیار بعید می نماید.
تصریح امام رضا(ع) بر امامت امام جواد(ع)
ابو یحیی صفانی می گوید:در خدمت امام هشتم علیه السلام بودم که فرزند کوچکش، امام جواد علیه السلام، را نزد او آوردند. امام رضا فرمود:« این مولودی است که با برکت تر از او برای شیعیان ما به دنیا نیامده است.»
در خراسان یکی از اصحاب امام رضا از او پرسید:«اگر برای شما حادثه ای پیش آمد ما به چه کسی مراجعه کنیم؟»
حضرت رضا علیه السلام پاسخ داد:« به فرزندم.»
چون امام جواد علیه السلام در آن زمان سن کمی داشت، مرد تعجب کرد. امام رضا علیه السلام به او فرمود:« عیسی زمانی به پیامبری مبعوث شد که سناش از سن فرزندم کمتر بود.»
فرآوری : زهرا اجلال
بخش عترت و سیره تبیان
منابع:
سفینه البحار، ج 6، ص 416
قاموس الرجال، ج 7، ص 387
اعیان الشیعه، ج 7، ص 177
بحار الانوار، ج 50، ص 99، ح 12
همان، ص 85، ح 1
همان ، ص 34، ح 20