صالح پیامبر و قوم ثمود
در سرزمین قوم عاد تا دویست سال کسی زندگی نمی کرد. بعدها طایفه ای دیگر که پیشوایی به نام «ثمود» داشتند. از گرمای صحراهای خشک به کوهستان آن سرزمین پناه بردند و قرار گرفتند و از چشمه کوهستانی آن استفاده کردند و آنجا را آباد کردند.
قوم ثمود روز به روز زیاد می شدند ولی با سختی و بدبختی زندگی می کردند. یاران ثمود همه آب ها و زمین ها را تصرف کرده بودند و دیگران مانند برده و بنده سنگ می تراشیدند و خانه می ساختند و بت می تراشیدند و تا جان داشتند کار می کردند و دلشان به این خوش بود که در پای بت ها از بدبختی و بینوایی خود بنالند و از ایشان حاجت طلب کنند.
ثمود هم خیلی بدجنس بود. بت خانه ها را زینت می کرد و خودش هم گاهی مانند دیگران به زیارت بت خانه می رفت و برای اینکه مردم را در نادانی نگاه دارد هر وقت می خواست کار خوبی هم بکند می گفت: « بت ها دستور داده اند.»
بت های بزرگی ساخته بود و نام آن ها را خدای آب، خدای باد، خدای خاک، خدای آتش و چیزهای دیگر گذاشته بود و چند نفر آدم زبان باز و حیله گر را هم اجیر کرده بود و بت خانه ها را به ایشان سپرده بود تا مطابق میل او از قول بت ها حرف بسازند.
یک روز می گفتند: «خدای آتش دستور داده به شهر همسایه حمله کنیم و هر کس همراهی نکند به غضب خدای آتش گرفتار می شود.» و اگر کسی همراهی نمی کرد پنهانی خانه و زندگیش را آتش می زدند و می گفتند خدای آتش بر او غضب کرد.
اگر مدتی باران نمی آمد می گفتند: «خدای آب غضب کرده و قربانی می خواهد.» آن وقت مخالفان ثمود را نشان می کرند، آن ها را می گرفتند و در پای بت قربانی می کردند و بعد که باران می آمد می گفتند: « حالا خدای آب بر سر لطف و مرحمت آمده است.»
با این حیله ها ثمودیان بر دیگران ظلم می کردند و خون ها ریخته می شد و فشارها هر روز بیشتر می شد.
و هنگامی رسید که حضرت صالح به پیغمبری برگزیده شد و به راهنمایی قوم ثمود کمر بست. خانواده صالح در میان مردم به نیکی و خوبی معروف بود ولی وقتی صالح ماموریت خود را آشکار کرد مردم از او فاصله گرفتند.
مردم ساده از ثمود می ترسیدند، اطرافیان ثمود هم می گفتند: « حرف های تازه صالح بوی فتنه و آشوب می دهد. او می خواهد آرامش شهر را به هم بزند و بردگان را به شورش وادارد تا خودش به نوایی برسد.»
شیطان هم گمراهان را بیشتر وسوسه می کرد و می گفت: « خیلی عجیب است. این مرد تا دیروز مثل یک چوپان در میان ما زندگی می کرد و حالا ناگهان حرف های وحشتناک می زند... می گوید همه مردم باید دور او جمع شوند و همه از او اطاعت کنند تا او زندگی بهتر برای مردم بسازند. اما با چه چیز؟ معلوم نیست... می گوید ما همه گمراهیم و او یکی راهنمای ماست... مگر او چه کاری می تواند بکند که دیگران از آن عاجز باشند؟»
گروه کمی به صالح ایمان پیدا کردند ولی گروه بیشتری با او دشمن شدند. اما صالح دست بردار نبود. اینجا و آنجا با مردم سخن می گفت و باطل بودن راه و روش ثمودیان را ثابت می کرد. و ثمود احوال قوم عاد را شنیده بود و می ترسید. یک روز به اطرافیان گفت: « این صالح دارد مردم را فریب می دهد و می خواهد آسایش ما را از میان ببرد و من نمی دانم حرف حسابش چیست، باید چاره ای کرد.» صالح را به مجلس گفت و گو دعوت کردند و گفتند: «تو این حرف های تازه را از کجا آورده ای و خدای نادیده چگونه تو را مأمور کرده؟ با حرف و ادعا که نمی شود چیزی را ثابت کرد. اگر راست می گویی باید کاری بکنی که هیچ کس نتواند بکند.» صالح گفت: « هر چه من می گویم به خواست خدا می گویم و اگر خدا بخواهد هر کاری که شما تصور کنید و هر نشانی که بخواهید ظاهر می شود.»
شتر صالح
اطرافیان ثمود فکر کردند باید از صالح یک معجزه عجیب و غریب بخواهیم تا نتواند آن کار را بکند و رسوا شود. به صالح گفتند: «اگر معجزه ای دارد ما می خواهیم از میان سنگ کوه یک شتر زنده بیرون بیاوری که جز آب هیچ چیز نخورد.»
صالح گفت: «خدا به همه چیز قادر است، اما اگر چنین معجزه ای لازم باشد شرطش این است که یک روز آب چشمه ای که از کوه می آید مال شتر باشد و یک روز مال شما.» چون آب چشمه را ثمودیان در تصرف داشتند و به همه مردم نمی رسید، صالح می خواست پس از اینکه ثمودیان این شرط را قبول کردند سهم آب شتر را بین مردم بینوا تقسیم کند.
صالح گفت: «فراموش نکنید که دارید با من عهده و پیمان می بندید و اگر فردا آسیبی به شتر برسانید و عهد خود را بشکنید عذاب نازل می شود.»
گفتند: « قبول داریم، تو شتر را از سنگ در آورد ما او را آزاد می گذاریم که هر کاری می خواهد بکند و اگر تخلف کردیم عذاب را هم قبول داریم.»
حضرت صالح دعا کرد و دعایش مستجاب شد و از شکاف کوه یک شتر عظیم بیرون آمد. بعد گفت: «حالا باید به عهد خود وفا کنید، یک روز آب چشمه مال شتر است و یک روز مال شماست. اگر هم کسی به شتر آزاری برساند باید در انتظار عذاب باشد.»
بعد از ظهور این معجزه گروهی از مردم به صالح ایمان آوردند ولی کسانی که منافع خود را از دست داده بودند خیلی ناراحت شدند. هم می ترسیدند به شتر آسیبی برسانند و هم دلشان با صالح یکی نشد.
ثمودیان دور هم جمع شدند و گفتند: « بیا! این هم معجزه، این هم شتر صالح! درست است که این شتر از سنگ در آمده ولی این شتر برای ما ضرر دارد. باغ ثمود دارد خشک می شود، حوض ثمود بی آب می ماند، درخت ثمود پژمرده می شود و آن وقت صالح آب چشمه را یک روز در میان به بردگان و بندگان بی سر و پا می بخشد تا تن خودشان را بشویند و بچه های سیاه و بدترکیبشان با آب بازی کنند و هر روز هم صالح پیش مردم عزیزتر می شود و به زودی کسی در اطراف ثمود باقی نمی ماند.» یک روز خدمتگزاران بت خانه ها را جمع کردند تا راه چاره ای پیدا کنند. شیطان هم حاضر شد و گفت: «من یک پیشنهاد دارم: باید هم صالح را گول زد هم مردم را، و همه چیز با حیله درست می شود.»
ثمودیان گفتند: «بارک الله! بگو ببینم چه باید کرد؟»
شیطان گفت: « علاجش آسان است. یکی را گول می زنیم و می فرستیم شتر را بکشد. یک نفر دیگر را هم پنهانی مامور می کنیم قاتل شتر را بکشد. بعد خودمان به صالح پیغام می دهیم که ما از این پیشامد خیلی متاسفیم و قائل شتر هم که آدم بدی بود به سزایش رسید. از طرف دیگر میان مردم هو می اندازیم که قاتل شتر دیوانه بوده ولی صالح عصبانی شده و قائل شتر را کشته و صالح گفته هزار نفر را به جای شتر خواهد کشت و دارد آشوب درست می کند. به این طریق هم آب چشمه را نجات می دهیم، هم شتر را از میان برمی داریم، هم مردم را از صالح می ترسانیم و هم برای اذیت کردن او بهانه پیدا می کنیم.»
ثمودیان گفتند: «آفرین بر این هوش! این است و جز این نیست که این همه عقل از برکت خدمت بت خانه است!» جوانی را پیدا کردند و با وعده مال و منال و زن و چیزهایی که آرزو داشت او را به کشتن شتر واداشتند. یک مرد دیگر را هم پیدا کردند و گفتند: « شخصی در صدد قتل شتر است و می خواهد فتنه درست کند، تو همیشه مواظب باش و اگر کسی به شتر قصد بدی کرد او را به سزایش برسان تا فتنه بخوابد و بیا جایزه بگیر.»
از طرف دیگر هو انداختند که خدای آب بر شتر صالح غضب کرده و به زودی شتر را از میان می برد.
همه این حیله ها را به کار بردند: جوان فریب خورده با تیر قلم شتر را شکست و رفت که کارش را تمام کند، مرد محافظ سر رسید و آن جوان را کشت، و ثمودیان به صالح پیغام دادند که ما از این پیشامد خیلی متأسف شدیم و می خواستیم قاتل شتر را محاکمه کنیم ولی او هم به سزای عمل بدش رسیده.» دیگران هم به مردم گفتند که «مواظب خودتان باشید صالح گفته هزار نفر را به خون شتر خواهد کشت.» و آنقدر دروغ سر هم کردند که حقیقت را هیچ کس نفهمید.
از همان روز آب چشمه را هم بر روی مردم بستند و گفتند: « تجربه نشان داد که شتر صالح زندگی مردم را به هم ریخته بود و خدایان بر او غضب کردند، حالا هم اگر کسی بخواهد خدای صالح را بپرسند مانعی ندارد ولی آب چشمه مال صاحبان چشمه است.»
بسیاری از کسانی که با صالح همراه شده بودند از او برگشتند و گفتند: « حالا که شتر رفت دیگر آب به ما نمی رسد، پس حق با ثمود است که چشمه را در اختیار دارد.»
پس از اینکه این جسارت از دشمنان دین ظاهر شد ابری سیاه آسمان را گرفت. ثمودیان به صالح گفتند: «دیدی که ما تقصیری نداریم اینک آسمان ابری است و باران هم خواهد آمد.»
صالح گفت: «خداوند همه چیز را می داند، خودتان بر خودتان ظلم کردید و عهد خود را شکستید و خداوند به عهد شکنان وعده عذاب داده است. این ابر هم ابری است که به جای باران بر شما عذاب فرو خواهد ریخت مگر اینکه توبه کنید و به خدای بزرگ ایمان بیاورید. اولین نشان توبه هم خراب کردن بت خانه ها به دست خودتان است و سه روز بیشتر مهلت نیست و گرنه من از میان شما می روم و شما نابود خواهید شد.»
کافران با صالح در افتادند و گفتند: «این حرف ها بیهوده است، همان طور که می گویی یارانت را بردار و از این شهر برود. ما ابر سیاه زیاد دیده ایم و باد و طوفان هم همیشه بوده، این حرف ها را به کسی بزن که خانه اش از سنگ نباشد.»
ابر آسمان پیوسته تیره تر می شد و شبی که صالح با پیروان خود از شهر ثمودیان کوچ کرده بود دشمنان نقشه می کشیدند که بر سر صالح و یارانش بریزند و آن ها را از میان ببرند. اما عذاب آسمانی ایشان را مهلت نداد و در حالی که صالح و یارانش از آنجا دور می شدند مهلت سه روزه به پایان رسید و در کوهی که محل زندگی قوم ثمود بود صاعقه و آتشفشان پیدا شد و در یک لحظه کافران را هلاک کرد و خانه سنگی ایشان از آتش و سنگ داغ و خاکستر پر شد و دیگر هرگز سرزمین قوم ثمود آباد نشد.
بخش کودک ونوجوان تبیان
منبع:نوجوان بشری
نوشته زنده یاد: مهدی آذریزدی
مطالب مرتبط:
