مواد آرایشی ناخن، مفید یا مضر؟
ناخن از اپیدرم که منشا مو و لایه خارجی پوست است، سرچشمه میگیرد. به همین دلیل بعضی از بیماریهای ناخن و پوست، مشترک هستند. استفاده از مواد آرایشی مخصوص ناخنها معمولا همراه با صدمههای قابل توجه به ناخن، بافت های اطراف ناخن و حتی صدمه به پوست نواحی دورتر است.
قسمت اصلی ناخن، صفحه ناخن است که نقش حفاظت از بند انتهایی انگشتان را به عهده دارد.
چینهای ناخن در طرفین و ابتدای آن توسط کوتیکول به ناخن چسبیدهاند. در صورت از بین رفتن آن ها زمینه عفونت ریشه ناخن فراهم میشود. ریشه ناخن یا ماتریکس قسمت تولیدکننده ناخن محسوب میشود و صدمه به آن باعث تغییر شکل دایمی ناخن میشود.
بستر ناخن که صفحه ناخن به آن چسبیده است، قسمت نازکشده پوست است؛ سرشار از عروق خونی و فاقد چربی زیرجلدی. نکته مهم این است که استفاده از مواد آرایشی مخصوص ناخنها معمولا همراه با صدمههای قابل توجه به ناخن، بافت های اطراف ناخن و حتی صدمه به پوست نواحی دورتر است که اطلاعات زیر می تواند مفید باشد.
مواد تشکیلدهنده لاک
اصطلاح لاک ناخن معمولا شامل ملغم ها و پوششهای زیر و روی آن است که به صورت جداگانه یا با هم در یک محصول استفاده میشود. لایه زیرین برای چسبیدن ملغم به ناخن و لایه سطحی برای جلا دادن و افزایش مقاومت ملغم در مقابل سایش به کار می رود. پولیش های (لاک های) ناخن متشکل از 30 درصد مواد جامد و 70 درصد مواد حلال است.
عمدتا مواد تشکیلدهنده آن ها عبارتند از نیتروسلولز، رزینهایی مانند تولوئن، سولفونامیدها، مواد پلاستیکی، حلال هایی مانند تولوئن، بوتیل و مواد رنگی.
رنگ های لاک
رنگ های استفاده شده ممکن است در داخل لاک حل شود یا سوسپانسیون باشد. برای حصول جلای شفاف پایدار، رنگ های محلول در الکل استفاده میشود، مانند کارموسین ، نارنجی روغنی و ... . روش خوب برای تهیه محلول های غلیظ از رنگ های گوناگون این است که در داخل جلاهای مناسب تهیه گردد. چون درجه انحلال پذیری متغیر است، ارزش آن را دارد که بدانیم چه حلالی برای هر رنگ بهترین نوع است.
اگر تهیه محلول های غلیظ امکان پذیر باشد، ساده ترین راه این است که پایه بیرنگی همراه با آن محلول رنگی غلیظ که مقدار اندکی از آن شدت رنگ مناسب ایجاد می کند، تهیه شود. رنگ های قرمز به خاطر نامحلول بودنشان می توانند مستقیما به پایه بی رنگ افزوده شوند. تقریبا 3 درصد رنگ کافی است، ولی باید خرد و الک شده باشد و با کمی از پایه بی رنگ مخلوط شود و بقیه پایه بیرنگ به تدریج اضافه گردد.
عوارض استفاده از لاک ناخن
واکنشهای حساسیتی مانند درماتیت آلرژیک به وفور در اطراف ناخن یا نواحی ای که با ناخن تماس داشته اند (مانند پلک ها، صورت، طرفین گردن و نواحی فوقانی سینه) دیده می شود. این درماتیت به صورت قرمزی، خارش، تورم و ضخیم شدگی و تیرگی پوست، خود را نشان می دهد. معمولا با برداشتن پولیش ناخن، علایم فوق سریعا از بین می روند ولی چرمی شدن پوست (ضخیم شدگی) و عفونت ثانویه محل ممکن است تداوم یابد.
همچنین تغییر رنگ صفحه ناخن بعد از استفاده از پولیش ها معمولا به صورت زرد- پرتقالی خواهد بود که به تدریج تیره تر خواهند شد.
پاک کننده لاک ناخن
پاک کننده لاک ناخن، حلال هایی هستند که قشر نازک به جا مانده از لاک ناخن را حل می کنند. این حلال ها به طور عمده مرکب هستند از استون یا اتیل استات یا هردو که به آن ها مقادیر اندکی بوتیل استیارت و دی اتیلن گلیکول و مونو متیل اتر افزوده شده است تا اثر خشک کنندگی حلال را کاهش دهد.
هم لاک ناخن و هم پاک کنندههای لاک ناخن بسیار آتش گیرند و باید مراقبت های لازم به عمل آید تا هرگز این مواد در مجاور شعله باز یا سیگار روشن مصرف نشوند.
مهم ترین حلالی که برای پاک کردن لاک ناخن به کار می رود، استون است که گاهی اوقات باعث خشکی زیاد صفحه ناخن و التهاب پوست اطراف ناخن می شود.
توصیه می شود که: با در نظر گرفتن جوانب احتیاء ناخن را در محلول گرم حلال (استون)، غوطه ور کنید. این کار باعث جدا شدن راحت تر لاک ناخن و صدمه کمتر به صفحه ناخن ها می شود.
اخیرا با اضافه کردن موادی مانند پروپیلن گلیکول به استون، شدت خشک کنندگی آن را روی ناخن کاهش داده اند ولی همچنان پاک کننده اصلی پولیش ناخن، استون است.
انواع محصولات تقویتکننده ناخن
محلول استحکامبخش نوک ناخنهای شکننده
این محصول نوک ناخنها را محکم کرده و از شکستن آن ها جلوگیری میکند و مانع از لایهلایه شدن نوک ناخن ها شده و موجب میشود ناخن ها به صورت طبیعی رشد کنند.
محلول محرک رشد ناخنها
حاوی روغن های جوانه گندم، بادام شیرین و زیتون است که با نفوذ به ریشه ناخن موجب تغذیه و تسریع رشد آن می شود.
محلول تقویتکننده ناخنهای نرم و شکننده
یک پوشش دو لایه است که موجب تقویت و افزایش استحکام ناخنها می شود.
نرم کننده های پوست اطراف ناخن ها
نرم کننده بشره یا روپوست، به طور عمده عامل های مرطوب کننده و مواد قلیایی هستند که برای نرم کردن پوست اطراف ناخن ها به کار می روند. بنابراین پوست اطراف ناخن ها را می توان به شکل مطلوب در آورد. استفاده از مواد قلیایی برای نرم کردن و متورم کردن پروتئین، به خوبی شناخته شده است.
بهبوددهنده رنگ ناخن
بهترین راه حل برای ناخنهایی است که زرد شدهاند. این محلول ظاهر و رنگ ناخنها را سالم، طبیعی و درخشان می کند و رنگ ملایم و زیبایی به ناخن می دهد. اما بهترین راه برای از بین بردن رنگ زرد ناخن، عدم استفاده از لاک می باشد.
محلول جلوگیری از خوردن و جویدن ناخن
مایع بدون خطری است که به دلیل طعم تلخ موجب انصراف از بردن ناخنها به داخل دهان می شود.
کرم ترمیم کننده و زیبایی بخش پوست اطراف ناخن
برای نرم شدن پوست اطراف ناخن و جلوگیری از خشکی و ترک کوتیکول ها استفاده میشود.
محلول از بین برنده پوستهای زاید اطراف ناخن
پوستهای کوچک و نامطلوب دور ناخن را نرم کرده و کنار میزند. به این ترتیب اطراف ناخن تمیز و زیبا شده و از پوست نازک دور ناخن مراقبت می شود.
محلول تقویت کننده و محافظ ناخن
پوشش دولایه ای را ایجاد میکند که موجب تقویت و افزایش استحکام ناخنها می شود.
کرم مرطوبکننده ناخنهای حساس
شامل آمینواسیدهای ضروری، لیپیدها و گلیسیرین، کلسیم، کلاژن و ویتامین های C ،A و E است که خشکی سطح ناخن را برطرف کرده و به صافی و انعطاف پذیری آن کمک میکند.
فرآوری: معصومه آیت اللهی
بخش تغذیه و سلامت تبیان
منابع:
دکتر مجتبی امیری متخصص پوست و موعضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله
دانشنامه ی رشد
سلامتیران