تبیان، دستیار زندگی
از مشارکت 64 درصدی مردم تا حضور خاتمی پای صندوق رای
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

انتخابات در سالی که گذشت


از مشارکت 64 درصدی مردم تا حضور خاتمی پای صندوق رای

به جرات می توان انتخابات نهمین دوره مجلس شورای اسلامی را مهمترین رویداد سیاسی سال 90 دانست؛ این انتخابات علاوه بر اینکه سی امین انتخابات برگزار شده در 33 سال گذشته پس از انقلاب بوده، اولین انتخابات بعد از وقایع و هزینه هایی بود که در پی انتخابات ریاست جمهوری دهم به کشور تحمیل شد.

انتخابات

پیش از برگزاری این دوره از انتخابات مجلس همواره این هشدار داده می شد که شاید برخی دشمنان خارجی و دوستان داخلی آنها به این انتخابات دلخوش کرده اند تا با ایجاد حوادثی مشابه آنچه پس از انتخابات 88 اتفاق افتاد، به زعم خود طومار حکومت اسلامی را در هم بپیچند اما این بار هم کشور از این گردنه صعب العبور به سلامت گذر کرد.

نقش جریانات سیاسی در انتخابات

از ماهها پیش از برگزاری انتخابات مجلس نهم، جریانات مختلف سیاسی عیار خود را برای ورود به این عرصه می سنجیدند. اصولگرایان که جناح فعال این دوره از انتخابات بودند، پس از ماهها رایزنی "وحدت" را استراتژی خود برای ورود به عرصه رقابت انتخاباتی عنوان کردند؛ موضوعی که البته در ادامه محقق نشد.

جبهه متحد اصولگرایان از ابتدا به عنوان گروهی با محوریت آیت الله مهدوی کنی و آیت الله یزدی، درصدد تعیین افراد فهرست انتخاباتی خود بود و به همین منظور جلسات منظمی متشکل از چهره های شاخص اصولگرا تشکیل می شد.

در همین زمان ها بود که جبهه پایداری انقلاب اسلامی وارد عرصه رقابت هاب انتخاباتی شد و برای ارائه فهرست مشترک به جبهه متحد پیش شرط هایی تعیین کرد. مهمترین نقطه افتراق این دو جبهه انتقاداتی بود که پایداری ها به حضور چهره های به اصطلاح آنها "ساکتین فتنه" در ترکیب جبهه متحد داشتند و اعتراضاتی که نسبت به سهم خواهی گروههای اصولگرا در این جریان داشتند.

نهایتا این دو گروه با یکدیگر به جمع بندی نرسیدند و تصمیم گرفتند فهرست های جداگانه ای منطبق با معیارهای خود ارائه کنند.

از ماهها پیش از برگزاری انتخابات مجلس نهم، جریانات مختلف سیاسی عیار خود را برای ورود به این عرصه می سنجیدند. اصولگرایان که جناح فعال این دوره از انتخابات بودند، پس از ماهها رایزنی "وحدت" را استراتژی خود برای ورود به عرصه رقابت انتخاباتی عنوان کردند؛ موضوعی که البته در ادامه محقق نشد

در تهران علاوه بر فهرست جبهه متحد اصولگرایان که با محوریت غلامعلی حدادعادل و حجت الاسلام ابوترابی منتشر شد، فهرست جبهه پایداری انقلاب اسلامی به سر لیستی حجت الاسلام آقا تهرانی و لیست جبهه ایستادگی با عدم احراز صلاحیت حجت الاسلام علوی با سر لیستی حجت الاسلام ابوترابی فرد معرفی شدند.

صدای ملت نیز عمدتا کسانی بودند که جبهه متحدی ها آنها را در فهرست خود نگنجانده بودند، لذا این جریان هم با محوریت علی مطهری فهرستی را برای انتخابات ارائه کرد.

جبهه بصیرت و بیداری اسلامی نیز که پیش از رد صلاحیت سید شهاب الدین صدر نایب رییس مجلس با سرلیستی وی معرفی شده بود بعد از این اتفاق عملا فعالیت جدی تبلیغاتی نداشت.

انتخابات

ائتلاف بزرگ اصولگرایان نیز حسن غفوری فرد را کاندیدای اول خود برای انتخابات دوره نهم معرفی کرد.

در این میان جهادگران ایران اسلامی، ، جنبش عدالت و مهرورزی، جبهه حامیان ولایت، جبهه دانشگاهیان انقلاب اسلامی، شورای هماهنگی نیروهای انقلاب اسلامی با عنوان "فهرست وحدت"، جبهه اتحاد ملی و انسجام اسلامی، ، حزب تمدن اسلامی، جبهه جوانان ایران امروز، حزب عدالت طلبان ایران اسلامی وائتلاف کاندیداهای مستقل سراسر کشور نیز فهرست های مختلفی را ارائه کردند که عمدتا شامل افراد شاخص گروههای اصلی اصولگرا بود.

در بین اصلاح طلبان اما این بار رقابت چندان پررنگ نبود کما اینکه شورای هماهنگی جبهه اصلاحات اعلام کرد فضا را برای ارائه فهرست انتخاباتی مساعد نمی داند و البته بر عدم تحریم انتخابات تاکید کرد.

با این وجود جبهه مردمی اصلاحات و جبهه مردم سالاری فهرست هایی را متشکل از برخی چهره های معتدل اصولگرا برای رقابت در عرصه انتخابات معرفی کردند.

جبهه بصیرت و بیداری اسلامی نیز که پیش از رد صلاحیت سید شهاب الدین صدر نایب رییس مجلس با سرلیستی وی معرفی شده بود بعد از این اتفاق عملا فعالیت جدی تبلیغاتی نداشت

سهم مردم در انتخابات چقدر بود

در حالی که از مدتها قبل از برگزاری انتخابات مجلس نهم رسانه های خارجی بر طبل هدم تمایل مردم به حضور در انتخابات می زدند و در روز انتخابات نیز سعی داشتند با انتشار برخی تصاویر مشارکت مردم را کمرنگ جلوه دهند، به گواه آمار ارائه شده از سوی وزیر کشور با رشد 11 درصدی مشاركت مردم در انتخابات مجلس نسبت به دور قبل انتخابات مجلس شورای اسلامی، میزان مشارکت مردم در انتخابات دور نهم مجلس به 64 درصد رسید.

همچنین بر اساس آمار رسمی استان كهگیلویه و بویر احمد با مشاركت 89 درصدی و استان ایلام با مشاركت 87 درصدی و استان چهارمحال و بختیاری با مشاركت 81 درصدی بیشترین آمار مشاركت را در استان‌های كشور داشته‌اند.

انتخابات مجلس نهم

راند دوم انتخابات در سال 90

البته در این دوره از انتخابات از مجموع 290 كرسی مجلس، 225 كرسی در مرحله‌ی اول تعیین تكلیف شد و رقابت 130 کاندیدا برای 65 كرسی باقی مانده به مرحله دوم کشیده شد تا پرونده انتخابات دوره نهم مجلس تا سال 91 مفتوح بماند.

رای دادن خاتمی؛ مهمترین رویداد انتخابات

در حالی که سید محمد خاتمی رهبر جریان اصلاحات تا ساعات میانی روز جمعه 12 اسفند برخلاف روال همیشگی اش برای رای دادن در حسینیه جماران حاضر نشده بود، خبرهای منتشره حکایت از رای دادن وی در حوزه انتخابیه دماوند داشت؛ موضوعی که حتی پس از انتخابات نیز بحث های بسیاری را به دنبال داشت و انعکاس وسیع آن، این خبر را به مهمترین اخبار انتخاباتی بدل کرد تا اعتقاد وی به اصلاح از دورن نظام را نشان دهد.

رای دادن خاتمی با استقبال همسویان معتدل وی و حتی چهره های شاخص جناح اصولگرا و انتقادات تند و تیز جریانات افراطی و تحریمی روبرو شد.

سید محمد خاتمی در یادداشت خود با تاکید بر «احترام خود به ناقدان و حتی مخالفان»، آورده است: اقدام من از منش و بینش سیاسی و فکری من و آن‌چه به آن باور دارم و پایبندم ریشه می‌گیرد. من از موضع اصلاحات و در جهت نگاه داشت روزنه‌های اصلاح‌طلبی که آن را مهم‌ترین و بلکه تنها راه سربلندی کشور و دستیابی به آرمان‌های اصیل انقلاب و تأمین حقوق مردم و مصالح ملت می‌دانم و نیز برای دفع مخاطرات و تهدیدهای درونی و بیرونی اقدام کرده‌ام.

در پایان به نظر می رسد علیرغم کشیده شدن انتخابات مجلس نهم به مرحله دوم -به دلیل کثرت و تنوع کاندیداها- این انتخابات سی امین برگ زرین در کارنامه نظام جمهوری اسلامی ایران بود تا بار دیگر نشان دهد مردم ایران همچنان به ادامه مسیر انقلاب امید دارند و خواستار رفع مشکلات خود در همین چارچوب هستند.

سارا کیان

بخش سیاست تبیان