تبیان، دستیار زندگی
هارون در سال 186ه.ق همراه فرزندانش، امین، مامون و موتمن، عازم حج شد. در آن جا ، عهدنامه ای را در حضور شخصیتها و رجال سیاسی، قضائی، نظامی ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
زندگانی سیاسی امام رضا(ع) امام رضا (ع) در عصر امامت خویش با خلفایی چند از عباسیان معاصر بود.هر چند، تنها در زمان زمامداری مامون، شرایط دشواری پدید آمد كه امام (ع) را به موضعگیری وا داشت. مدت ده سال از امامت هشتمین امام (ع) با دوران خلافت هارون مقارن بود. در آن دوره 10 ساله، هارون به دلیل بحرانهایی كه حكومت با آن رو به رو بود، هیچ گاه خود را رویاروی امام (ع) قرار نداد. هارون، نگران آینده هارون در سالهای پایانی عمر خود، به حكومت عباسیان و آینده آن می اندیشید. به همین منظور در سال 175 ه.ق فرزندش محمد امین را كه هنوز بیش از 5 سال از عمرش نگذشته بود، برای جانشینی پس از خود معرفی كرد. 7 سال بعد یعنی در سال 182ه.ق با معرفی عبدالله مامون به جانشینی امین در تثبیت حكومت عباسی كوشید. هارون در سال 186ه.ق همراه فرزندانش، امین، مامون و موتمن، عازم حج شد. در آن جا ، عهدنامه ای را در حضور شخصیتها و رجال سیاسی، قضائی، نظامی و .... به امضای دو فرزندش امین و مامون رساند و نسخه ای از آن را درون كعبه به دیوار آویخت. در این قرارداد، ضمن معرفی فرزندانش برای اداره دستگاه خلافت، یكی پس از دیگری از آنان پیمان گرفت كه نقض عهد نكنند. آنگاه هارون دستور داد تا متن آن را برای حاضران در موسم حج بخوانند تا پس از بازگشت حاجیان، موضوع جانشینی امین و مامون نیان همه مردم منتشر شود. مرگ هارون و پیامدهای آن سرانجام هارون در سال 193ه.ق در توس درگذشت.دیری نپایید كه میان دو برادر بر سر قدرت نزاع در گرفت. پدر كه بارها شعار ((الملك عقیم)) را سر داده بود، اینك پسران او نیز همان منطق سیاسی را دنبال میكردند. اختلاف 2 برادر، كه با دستهای پشت پرده هدایت می شد، سر انجام به جنگ میان آن دو كشیده شد و امین به دست فرستادگان مامون كشته شد. زمامداری مامون مامون در پانزدهم ربیع الاول سال 170 ه.ق در یاسریه متولد شد. مادرش یكی از كنیزان هارون به نام مراجل از اهالی بادقیس بود. او در دوران خلافت برادرش امین بر بخش شرقی خطه اسلامی حكومت میكرد ولی پس از كشته شدن برادرش امین، زمامداری گسترده او در سال 198 ه.ق آغاز شد. بدین سان اگر دوران سلطه او بر شرق بلاد اسلامی آن روز را نیز به شمار آوردیم، مامون متجاوز از بیست سال بر مسند خلافت تكیه زده است. مامون و دشواریهای خلافت مامون نتوانست بیعت مردم بغداد و كوفه را به دست آورد، همچنان كه از جلب نظر اهل مدینه ، مكه و بصره نیز محروم ماند، زیرا اهل بلاد اسلامی، اگر از شیعیان و علویان بودند، اصولا با خاندان عباسی سازگار نبودند و اگر هم از عباسیان بودند، قتل امین را جرم دانسته، آن را قابل توجیه نمی شمردند. دومین مشكلی كه مامون با آن روبه رو بود، نا آرامی های موجود، در گوشه و كنار مملكت اسلامی بود،به ویژه برخی قیامها كه نفوذ و گستردگی خاصی داشت. سومین مشكل بزرگی كه همواره مامون را نگران میداشت، شخصیت برجسته و ممتاز و مورد توجه مردم یعنی علی بن موسی الرضا (ع) بود. از این رو مامون به فكر افتاد تا با طرحی نو همه مشكلات خود را یكباره حل كند. طرح و برنامه مامون، بسیار پیچیده بود، به طوری كه بسیاری از ناظران سیاسی- دوستانو دشمنان او- را به شك و تردید انداخته بود. طرح او این بود كه امام علی بن موسی را از مركز توجه عالم اسلام یعنی ((مدینه الرسول )) دور سازد و به دنبال آن برنامه های مختلفی را به مرحله اجرا درآورد. منبع: کتاب امام علی ابن موسی الرضا(ع) امام رافت و معرفت بخش حریم رضوی