سرطان مغز؛ انواع، علل و علائم
انواع سرطان مغز
دو نوع سرطان مغز وجود دارد:
یکی سرطان اولیه مغز که از خود سلولهای مغز شروع میشود.
دیگری، سرطان متاستاتیک مغز که در نقطه ای دیگری از بدن مثل ریه شروع شده و به مغز می رسد.
تومورهای مغزی می توانند خوش خیم و بدون سلولهای سرطانی باشند و یا بدخیم و با سلولهای سرطانی باشند.
اگر این تومورها (چه بدخیم و چه خوش خیم) زیاد بزرگ شوند، منجر به افزایش فشار داخل جمجمه و یا آسیب عروقی و یا مانع جریان مایع مغزی نخاعی میشوند.
سرطان متاستاتیک مغز
سلولهای سرطانی در هر یک اندام های بدن مثل ریه، می توانند از طریق جریان خون و یا سیستم لنفاوی به دیگر اندام ها مثل مغز انتقال یابند.
سرطان متاستاتیک مغز شیوع بیشتری نسبت به سرطان اولیه مغز دارد.
این نوع سرطان معمولا با نام اندام و یا بافتی که سرطان از آنجا شروع شده، نامیده میشود؛ برای مثال سرطان متاستاتیک ریه و یا سینه در مغز، شایع ترین انواع سرطانهای متاستاتیک مغز می باشند.
هیچ مدرکی دال بر مسری بودن سرطان مغز و ایجاد آن در اثر ضربه به سر و یا استفاده از موبایل ثابت نشده است
علائم
- سردرد که غالبا در صبح ها بدتر میشود.
- تهوع و استفراغ
- تغییر در صحبت کردن، شنیدن و یا دیدن
- مشکلات در تعادل و راه رفتن
- مشکلات در تفکر و حافظه
- انقباض و حرکت شدید و کشش ماهیچه
- بی حسی و یا گزگز دست ها و پاها
- ضعف
- تشنج
- تاری دید
- تغییرات هوشیاری
- تغییر ظرفیت ذهنی، تکلم و شخصیت
- بی خوابی
- گیجی
- فشار مغز
- ورم مغز
هیچ کدام از این علائم و یا مجموعهای از این علائم نشاندهنده سرطان مغز نمیباشد و ممکن است در فردی که سرطان مغز هم ندارد، دیده شوند.
علل
هیچ کس علت دقیق سرطان مغز را نمی داند.
در برخی خانواده ها، سابقه ابتلا به سرطان مغز وجود دارد، اما هنوز وراثت به عنوان علت این سرطان شناخته نشده است.
برخی پزشکان، عفونتهای ویروسی مثل ویروس ایدز را علت سرطان مغز میدانند، اما هنوز این مسئله هم ثابت نشده است.
برخی، آسپارتام (یک شیرین کننده مصنوعی) را علت این سرطان می دانند، اما FDA (ادره غذا و داروی آمریکا) با این نظر مخالف است.
در مورد این سرطان، هیچ مدرکی دال بر مسری بودن آن، ایجاد آن در اثر ضربه به سر و یا استفاده از موبایل ثابت نشده است.
افراد در معرض خطر
- کارکنان پالایشگاه نفت
- عرضه کنندگان سوخت ها از قبیل: بنزین
- شیمیدانان و داروسازان
- کارگران صنایع لاستیک سازی
- افراد سیگاری
- قرار گرفتن در معرض اشعه
تشخیص
- بررسی وضعیت سلامتی فرد و معاینه بدنی او بسیار مهم است.
- یکی از آزمایشاتی که نشاندهنده سرطان مغز است، سی تی اسکن است. این آزمایش شبیه اشعه ایکس می باشد و دردناک نیست. در برخی مواقع، این آزمایش نیاز به تزریق ماده ای در رگ دارد تا تصویر بهتری از ساختار مغز را نشان دهد.
- یکی دیگر از آزمایشات، ام آر آی (MRI) می باشد. مشاهده ساختار مغز در MRI بهتر از سی تی اسکن می باشد.
- بیوپسی (نمونه بردای از بافت مغز)
- شمارش تعداد گلبول های سفید خون
- بررسی مایع مغزی نخاعی
- بررسی فشار داخل جمجمه
درمان
درمان این بیماری بستگی به نوع سرطان، منطقه درگیر سلولهای سرطانی، اندازه سلولهای سرطانی، سن بیمار و وضعیت سلامتی بیمار دارد.
- جراحی : تمام سلولهای سرطانی را از سلولهای سالم جدا کرده و برمی دارند.
- پرتودرمانی : با استفاده از اشعه با انرژی زیاد، سلولهای سرطانی را تخریب می کنند.
- شیمی درمانی : با استفاده از مواد شیمیایی (داروها)، سلولهای سرطانی تخریب میشوند.
در برخی مواقع نیز مجموعه ای از جراحی، پرتودرمانی و شیمی درمانی را به کار میبرند.
- برخی دیگر از درمانها شامل: گرمادرمانی، درمان با استفاده از سلولهای ایمنی و یا استروئید برای کاهش التهاب و ورم مغز می باشد.
درمانهای مکمل
- طب سوزنی
- هیپنوتیزم
- مدیتیشن
- درمان با موسیقی
- ورزشهایی برای شل کردن عضلات
پیشگیری
هیچ راهی برای پیشگیری از این سرطان وجود ندارد.
اما برخی تحقیقات نشان داده است افرادی که سیگار میکشند، یا در معرض گرما قرار دارند، یا عفونت ویروسی دارند و یا در معرض مواد سمی محیط زیست قرار دارند، بیشتر دچار سرطان مغز میشوند.