موتورسواران، کابوس خیابان‌های شهر

امان از این موتورسیکلت سواران که نه تنها شهروندان، بلکه مسئولان راهنمایی و رانندگی را هم از این همه بی‌قانونی‌شان عاصی کرده‌اند.

رفتارهای مخاطره‌آمیز موتورسواران در شهر، تنها موجب ناامنی رفت وآمد در خیابان‌ها برای شهروندان نشده است، چراکه آمارها، بیانگر این واقعیت تلخ است که پیامدهای خطرناک آن هنگام بروز تصادفات و رویدادهای رانندگی مرگبار، دامنگیر خود موتورسواران نیز می‌شود، به گونه‌ای که بیش از 70 درصد کشته‌ها، مصدومان و مجروحان تصادفات روزانه موتورسواران هستند و افزون بر آن، در وقوع نیمی از تصادفات هم نقش دارند.

امان از این موتورسیکلت سواران که نه تنها شهروندان، بلکه مسئولان راهنمایی و رانندگی را هم از این همه بی‌قانونی‌شان عاصی کرده‌اند. موتورسواران پیاده‌روها را به سواره‌روها ترجیح می‌دهند، آن‌ها در پیاده‌روها، بالای پل‌های هوایی عابر پیاده، در کوچه پس‌کوچه‌های تنگ و باریک، مراکز تفریحی، حتی درون پارک‌ها و بوستان‌ها و هر جای دیگری که شما فکرش را هم نمی‌کنید، به راحتی رفت و آمد می‌کنند.

تنها 20 درصدشان قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی را رعایت می‌کنند و شاید به همین دلیل است که نزدیک 24 درصد تصادفات فوتی و 49 درصد از تصادفات جرحی پای موتورسواران در میان باشد.

همان‌هایی که دیگر همچون گذشته‌ها از توقیف موتورسیکلتشان ترسی ندارند، زیرا اگر غیر از این بود، هم‌اکنون چند ده هزار دستگاه موتورسیکلت توقیفی از سوی پلیس که سال‌هاست کسی از آن‌ها سراغی نگرفته، در پارکینگ‌های تهران خاک نمی‌خوردند.

اما رفتارهای مخاطره‌آمیز موتورسواران در شهر، تنها موجب ناامنی رفت و آمد در خیابان‌ها برای شهروندان نشده است، چراکه آمارها بیانگر این واقعیت تلخ است که پیامدهای خطرناک آن هنگام بروز تصادفات و حوادث رانندگی مرگبار، دامنگیر خود موتورسواران نیز می‌شود، به گونه‌ای که بیش از 70 درصد کشته‌ها، مصدومان و مجروحان تصادفات روزانه موتورسواران هستند و افزون بر آن در وقوع نیمی از تصادفات هم نقش دارند.

این آمار رئیس پلیس راهور تهران از وضعیت تردد موتورسواران در شهر است. سردار حسین رحیمی، چندی پیش در حاشیه نشست توجیهی برای موتورسواران که به منظور روشن کردن ابعاد اجرای قانون جدید جرایم رانندگی و نحوه برخورد با موتورسواران متخلف در این قانون برگزار شده بود، گفت: به طور مسلم، کار فرهنگی اثر بخش خواهد بود و به جای این‌که برخوردهای سلبی کنیم، باید برخوردهای ارشادی و ایجابی انجام دهیم؛ البته در کنار آن، برخورد قانونی را رها نکرده‌ایم.

رئیس پلیس راهور تهران افزود: بر پایه بررسی‌ها، بیش از 60 درصد از موتورسواران اکنون از کلاه ایمنی استفاده می‌کنند، در حالی که پیش از این، استفاده موتورسواران از کلاه ایمنی کمتر از 20 درصد بود.

با نگاهی به فهرست بلندبالای معضلات کلانشهرها و به ویژه پایتخت از ترافیک و آلودگی هوا گرفته تا آلودگی صوتی و... چه بخواهیم و چه نخواهیم، باید نام موتورسیکلت‌ها را نیز در این فهرست سیاه جای دهیم.

«موتورسیکلت‌ها عامل 25 درصد از آلودگی هوا و 50 درصد آلودگی صوتی در تهران هستند، اما متأسفانه به معاینه فنی آن‌ها توجه جدی نمی‌شود».

این سخن نماینده شهرداری تهران در کارگروه کاهش آلودگی هوای شهر تهران است که می‌گوید: به استاندار پیشنهاد داده‌ایم که موتورسیکلت‌ها نیز برای ورود به محدوده طرح ترافیک مجوز دریافت کنند، چون روزانه نزدیک 250 هزار موتورسیکلت وارد محدوده طرح ترافیک می‌شوند و اگر بخواهیم محدوده زوج و فرد را نیز مدنظر قرار دهیم، میزان موتورسیکلت‌هایی که در محدوده مرکزی شهر رفت و آمد دارند، به هشتصد هزار دستگاه نیز می‌رسد.

این آمار وقتی نگران‌کننده می‌شود که بدانیم هر موتورسیکلت به اندازه هشت خودرو آلودگی هوا تولید می‌کند.

روزانه نزدیک هفتصد تا هشتصد دستگاه موتورسیکلت متخلف آن هم فقط در تهران توقیف و روانه پارکینگ می‌شوند و این در حالی است که بهای ارزان موتورسیکلت‌ها موجب شده مالکان 70 درصد موتورسیکلت‌های توقیفی، اصلا برای ترخیص مراجعه نکنند.

اما نکته تلخ‌تر این‌که، به گفته رئیس پلیس راهور تهران، هم‌اکنون پنجاه هزار دستگاه موتورسیکلت در پارکینگ‌ها خاک می‌خورد، بدون این‌که کسی سراغی از آن‌ها بگیرد.

نکته: بیش از 70 درصد کشته‌ها، مصدومان و مجروحان تصادفات روزانه موتورسواران هستند و افزون بر آن در وقوع نیمی از تصادفات هم نقش دارند.

سردار رحیمی این را هم می‌گوید که 50 درصد تصادفات جرحی و 23 درصد موارد فوت مربوط به موتورسواران است که بیشتر کشته‌ها بین 18 تا 24 سال دارند. این در حالی است که نیمه نخست هر سال، بیشترین کشته‌های موتورسواران را دارد، چراکه به بهانه گرمای هوا، موتورسواران کمتر از کلاه ایمنی استفاده می‌کنند و همین موجب می‌شود، در صورت بروز حوادث آسیب‌پذیرتر شوند.

اگر موتورسیکلت چند دهه گذشته، وسیله‌ای برای تفریح بخشی از جوانان بود، بسیار زود تبدیل به وسیله اصلی رفت‌وآمد و حتی معاش شمار بسیاری در شهرمان شد، موتورسیکلت وسیله پرتحرک و بسیار ارزان و البته پرخطری است که می‌تواند رویای پرواز از ترافیک جهنمی را عملی کند. نزدیک هفت میلیون دستگاه خودرو و هفت میلیون دستگاه موتورسیکلت در سطح کشور تردد می‌کنند و این در حالی است که سالانه بیش از یک میلیون موتورسیکلت در کشور شماره‌گذاری می‌شود و جالب این که بیش از چهار میلیون دستگاه از مجموع موتورسیکلت‌های موجود در کشور در تهران رفت و آمد می‌کنند که در میان پایتخت‌های دنیا بی‌نظیر است.

موتورسیکلت‌های ارزان قیمت هر روز بیشتر به بازار عرضه می‌شوند، قیمت برخی از آن‌ها گاه به یک میلیون تومان هم نمی‌رسد و این در حالی است که شرایط و تسهیلات ویژه خرید موتورسیکلت، بازار تولیدکنندگان این وسیله نقلیه را هر روز داغ‌تر می‌کند.

در چنین شرایطی، اقشار کم‌درآمد و دهک‌های پایین جامعه که توان مالی خرید خودروی سواری را ندارند، به سمت خرید موتورسیکلت‌های ارزان‌قیمت و اقساطی می‌روند.

گویی در آینده نزدیک، دیگر جایی برای خودروها و عابران پیاده در خیابان‌ها و پیاده‌روهای شهر نخواهد بود و شهر به تدریج در محاصره موتورسیکلت‌ها قرار خواهد گرفت.

موتورسوارانی که اقدام به سرقت، کیف‌قاپی، سرقت به عنف و زورگیری می‌کنند، از آن دسته راکبان هستند که موتورهایشان پلاک ندارند. آمار نگران‌کننده‌ای در این زمینه وجود دارد که می‌گوید، بیش از دو میلیون موتورسیکلت بدون پلاک هست و نزدیک دو میلیون موتورسیکلت در پایتخت معاینه فنی نشده‌اند.

در چنین شرایطی، مسئولان راهنمایی و رانندگی بر آن شدند تا با اجرای طرح ملی پلاک موتورسیکلت‌ها به وضعیت این وسیله نقلیه در کشور سر و سامانی بدهند تا به این ترتیب با فراهم آوردن زمینه‌ای برای کنترل بهتر موتورسواران، از وقوع جرایم اینچنینی که برخی افراد سودجو با موتورسیکلت مرتکب می‌شوند، پیشگیری کنند.

هم‌اکنون صرفا ورود خودروها به محدوده طرح ترافیک و زوج و فرد ممنوع است، در حالی که چنین محدودیتی برای موتورسیکلت‌ها بی‌معناست و درواقع، قانونگذار تاکنون هیچ تصمیمی برای ایجاد محدودیت در تردد موتورسیکلت‌ها در این محدوده در نظر نگرفته بود.

در چنین شرایطی و با تداوم افزایش آلودگی هوا در کلانشهرها و به ویژه تهران، چندی پیش، معاون عمرانی استاندار تهران از اجرای طرحی خبر داد که بنا بر آن قرار است در آینده نزدیک ورود موتورسیکلت‌ها نیز مانند خودروها به محدوده طرح ترافیک و زوج و فرد ممنوع شود.

به گفته محمودی، این پیشنهاد در کارگروه آلودگی هوا مطرح شده و قرار است به زودی در این زمینه تصمیم‌گیری شود.

در ماده 20 قانون جدید جرایم رانندگی آمده است: تمامی قوانین و مقررات عمومی مربوط به حمل و نقل و عبور و مرور در خصوص موتورسیکلت‌ها هم لازم‌الاجراست.

حرکت در پیاده‌رو یا در جهت مخالف مسیر، ایجاد عمدی صدای ناهنجار، حمل بار غیرمتعارف، حرکات نمایشی مارپیچ، تک چرخ زدن، حمل یدک، استفاده نکردن از کلاه ایمنی و تردد در خطوط ویژه اتوبوسرانی با موتورسیکلت تخلف به شمار رفته و مأموران پلیس راهنمایی و رانندگی مکلف هستند، با صدور قبض جریمه نسبت به توقیف موتورسیکلت برابر با قانون اقدام کنند.

همچنین علاوه بر جریمه و توقیف موتورسیکلت، نمره منفی برای تخلفات موتورسواران نیز ثبت خواهد شد.

حال باید کمی صبر کرد و دید که با اجرای قانون جدید جرایم رانندگی در کشور و سختگیرانه‌تر شدن قوانین مربوط به برخورد با موتوسواران متخلف، آیا می‌توان به بهبود فرهنگ رانندگی در موتوسواران و رعایت بیشتر قوانین از سوی آن‌ها امیدوار بود؟

بخش اجتماعی تبیان

منبع: پوران محمدی ـ جام جم

لینک‌های مرتبط :

• تعطیلی در کار نیست! 

• آیا تکلیف کرایه تاکسی‌ها مشخص می‌شود؟

• پایتخت ، پارکینگ می‌شود!!

• شهر نشینی، پرستیژ یا فرهنگ؟