تبیان، دستیار زندگی
وقتی همه پای حرف های پدربزرگ ها و مادربزرگ هایمان می نشینیم، همه آنها از روزگارانی حرف می زنند كه احترام به بزرگ تر یك اصل اساسی بوده و رعایت نكردن احترام به آنها، گناه بزرگی محسوب می شد كه بعدها فرد می بایست تاوان آن را پس بدهد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

ارزشی که کمرنگ شده
احترام


 وقتی همه پای حرف های پدربزرگ ها و مادربزرگ هایمان می نشینیم، همه آنها از روزگارانی حرف می زنند كه احترام به بزرگ تر یك اصل اساسی بوده و رعایت نكردن احترام به آنها، گناه بزرگی محسوب می شد كه بعدها فرد می بایست تاوان آن را پس بدهد.  به همین خاطر والدین تلاش زیادی برای تربیت صحیح فرزندان خود كرده و آنها را مطابق با الگوها و معیارهای تربیتی خود پرورش می دادند. اما با گسترده تر شدن روابط اجتماعی، وضعیت تربیتی كودكان تغییری اساسی كرد.

نتایج آخرین نظر سنجی ها نشان می دهد که جامعه نسبت به کمرنگ شدن حرمت ها و احترام به بزرگترها نگران است و به شکلهای گوناگون نگرانی خود را نشان می دهد.

مردم مشغله زیاد ، تغییر فرهنگ ، مشکلات اقتصادی و تغییر شیوه زندگی را مهم ترین عوامل ایجاد این مشکل می دانند و خواهان آموزش همگانی و همچنین ورود بیشتر رسانه ها و دستگاههای فرهنگی برای توجه به این نگرانی هستند . و البته بر اساس همین نظر سنجی مردم معتقدند خانواده اصلی ترین عامل انتقال این موضوع است .

تكریم نسبت‏به‏سالخوردگان، اگر در عمل و رفتار ما تجلى یابد، فرزندان ما نیز، این‏فرهنگ را مى‏آموزند و با همین آداب و سنن بار مى‏آیند. كسى كه انتظارادب و معرفت و حق‏شناسى از فرزندانش دارد، باید همین حالت رانسبت‏به پدر و مادر و بزرگترها نشان دهد، تا كوچكترها هم از اوبیاموزند

پژوهشگران هم معتقدند از عمده‏ترین راههاى انتقال یك فرهنگ به نسلهاى آینده، رفتارپدر و مادر و مربیان است. كودكان، آنچه را در رفتار بزرگترها ببینند، ازآن الگو مى‏گیرند. كودكان عصر جدید جامعه ما تنها در اعیاد یا مراسم خاص از طریق برنامه های تلویزیونی توصیه می شوند تا با پدربزرگ و مادربزرگ و سایر بزرگ ترهایشان دیدار داشته باشند. گذشته از آن، تولیدات كارتونی و تلویزیونی مختص كودكان نیز اندك بوده و بیشتر ما از محصولات تلویزیونی سایر فرهنگ ها استفاده می كنیم.

احترام

این محصولات تلویزیونی و بویژه كارتون ها نیز موضوعاتی تخیلی و خارج از مباحث رفتاری و اجتماعی خاص فرهنگ ما داشته و از این رو معیارهای اخلاقی و رفتار اجتماعی مورد حساسیت جامعه ما را رواج نمی دهد.. احترام به بزرگترها و رعایت ادب و تكریم نسبت‏به‏سالخوردگان، اگر در عمل و رفتار ما تجلى یابد، فرزندان ما نیز، این‏فرهنگ را مى‏آموزند و با همین آداب و سنن بار مى‏آیند. كسى كه انتظارادب و معرفت و حق‏شناسى از فرزندانش دارد، باید همین حالت رانسبت‏به پدر و مادر و بزرگترها نشان دهد، تا كوچكترها هم از اوبیاموزند.

این یك سنت تاریخى و تاثیر و تاثر از اعمال و رفتار است. خانواده مقدس‌ترین نهاد و اساس رشد و حیات جامعه است و اسلام برای آن اهمیت بسیاری قائل شده، آن را كانون اخلاقی جامعه و زیر بنای اصلی حیات اجتماعی می‌داند. و بر همین اساس در اسلام رمز استحكام و ماندگاری خانواده توجه به ارزش‌های متعالی دینی و رعایت ارزش‌های انسانی شناخته شده است و برای هر یك از افراد در خانواده مسئولیت و وظایفی قرار داده و همه اعضای خانواده را موظف به رعایت این اصول كرده است. در این صورت است كه محیط خانواده محیطی پربار و سالم خواهد بود.

هر یادگیری اگر اصل و ریشه نداشته باشد، سطحی و ظاهری خواهد بود. بنابراین والدین از همان اوان كودكی می بایست قصه های متعددی درباره پهلوانان و الگوهای مذهبی ایران برای كودكان شان بازگو كنند كه او نیز تنها با این سرنخ احترام به بزرگ ترها را پیشه خود قرار می دهد

چرا باید به بزرگ ترها احترام گذاشت؟

طرح این پرسش در ابتدا سطحی و خالی از بار اطلاعاتی جدید به نظر می رسد اما نكته اینجاست كه والدین چرا با وجود پرمعنا بودن مفهوم احترام به بزرگ ترها در تربیت كودكان ناموفق هستند.

هر كودكی برای این كه تربیت مناسبی پیدا كند، نیاز به یك هویت تربیتی دارد؛ یعنی كودك باید بداند كه احترام به بزرگ ترها چیست و چرا این قدر والدین اصرار بر آن دارند؟ و این هویت شكل نمی گیرد مگر آن كه والدین ریشه و اصل این احترام را به كودكان شان توضیح دهند.   هر یادگیری اگر اصل و ریشه نداشته باشد، سطحی و ظاهری خواهد بود. بنابراین والدین از همان اوان كودكی می بایست قصه های متعددی درباره پهلوانان و الگوهای مذهبی ایران برای كودكان شان بازگو كنند كه او نیز تنها با این سرنخ احترام به بزرگ ترها را پیشه خود قرار می دهد.

احترام

كودكان هم نیاز به یادگیری های دیداری، شنیداری و عملی دارند. بنابراین تنها توضیح كلامی برای آنها كافی نیست و والدین خود به طرق مختلف می بایست الگوهای رفتاری برای كودكانشان باشند.

این قبیل كودكان در رفتارهای والدین خود بسیار دقیق شده واگر كوچك ترین رفتار متناقض با تعاریف احترامی كه از خود والدین شنیده اند را مشاهده كنند، را یادگرفته و آن را در روابط با بزرگ ترهایشان بكار می گیرند. باید برای این كودكان كاملاً توضیح داد كه چرا باید به بزرگترها احترام گذاشت.

هر خانواده ای تعریف خاصی از احترام دارد و دلایل برای احترام به بزرگترها نیز متفاوت است بنابراین والدین باید مطابق با معیارهای خانوادگی، رفتاری و... مصداق های احترام را برای كودكان توضیح دهد.

البته والدین از طریق كشیدن نقاشی، گفتن داستان یا بازی نقش شیوه های احترام به والدین و بزرگترها را در موقعیت های مختلف تمرین كرده و به نمایش می گذارند.»

با توجه به آن چه مطرح شده ابتدا خانواده و سپس تمام ارگانهای فرهنگی و رسانه ای لازم است این نگاه را مد نظر قرار دهند . یک نگرانی عمومی فرهنگی که روز به روز در حال افزایش استو توجه بیشتری را انتظار می کشد.

احترام به بزرگ ترها همیشه به عنوان یك خرده فرهنگ غالب در جامعه ما حاكم بوده است. این خرده فرهنگ نه تنها یك اصل تشریفاتی نیست بلكه خانواده های ایرانی عمیقاً به آن اعتقاد دارند و هرگز احترام ظاهری كودكان در برابر بزرگ ترها را نمی پسندند. بنابراین با وجود وضعیت تربیتی و اجتماعی موجود، والدین باید در تربیت این چنینی كودكان تلاش کنند.

فرآوری : کهتری

بخش خانواده ایرانی تبیان 

منابع:جهان نیوز_ایران

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.