تبیان، دستیار زندگی
هر شهروندی ناگزیر از ارتباط با سایر شهروندان است. در حقیقت ارتباطات شهروندی که طیف وسیعی از حوزه های مختلف حیات اجتماعی را در بر می گیرد، جزو ذات زندگی شهرنشینی است. بالطبع بخشی از دشواری های این نوع زندگی نیز به نحوه، چگونگی و کارایی روابط اجتماعی شهرنشی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

اگر آرزومند زندگی در شهرید


هر شهروندی ناگزیر از ارتباط با سایر شهروندان است. در حقیقت ارتباطات شهروندی که طیف وسیعی از حوزه های مختلف حیات اجتماعی را در بر می گیرد، جزو ذات زندگی شهرنشینی است. بالطبع بخشی از دشواری های این نوع زندگی نیز به نحوه، چگونگی و کارایی روابط اجتماعی شهرنشینان با یکدیگر برمی گردد.


صف-شهر نشینی

این روابط از تربیت درونی افراد ناشی می شود، از محیط بیرونی و فیزیکی شهر و امکاناتش تاثیر می پذیرد و در ساختاری از تعامل اجتماعی و نگرش های شهروندی شکل می گیرد.  از این دیدگاه روابط اجتماعی سالم و کارآمد میان افراد افزون بر ادب اجتماعی به ساختار و اصولی نیاز دارد تا حداقل تعارض را سبب شود و جریان امور را تسهیل کند. در حالی که در جامعه شهری، بسیاری از روابط اجتماعی به دلایل مختلف با آسیب های جدی مواجه است و زندگی روزمره شهروندان را با تنش هایی مواجه می کند که آثار منفی آن به سایر شئون زندگی فردی و جمعی نیز تسری می یابد. همگی ما از روابط اجتماعی و تعارض شهروندان با یکدیگر در موقعیت های مختلف خاطرات ناخوشایندی داریم و به قول معروف پیه آن به تنمان خورده! گاهی بگو مگو میان مسافران در تاکسی یا اتوبوس اگر حتی خودمان هم در میان دعوا نباشیم، خستگی کار روزانه را برایمان دوچندان کرده است یا اتفاقی در فلان اداره گوش هایمان را با عباراتی آشنا کرده که از شنیدنش و سپس به یاد آوردنش آزرده ایم.

بنا به عقیده صاحب نظران تنش اجتماعی در جامعه تب بالایی دارد و به اتفاقی روزمره تبدیل شده است. این که هنگام رانندگی ناسزایی رها شده در هوای پردود و دم خیابان گوشمان را نیازارد و اعصابمان را نفرساید، استثنایی بر اصل محسوب می شود و هنگام مراجعت به منزل داستانی از بی ملاحظه گی ها و خودخواهی های دیگران در فلان جا نداشته باشیم شبمان صبح نمی شود.

حالا چرا چنین است؟ آیا از میراث گرانبهای ادب که گنج گذشتگانمان بود، محروم مانده ایم یا سبک و سیاق زندگی پرمشغله امروزی ما را به این های و هوی غریب و آزاردهنده وا داشته؟

وسایل نقلیه عمومی

در سال های اخیر حمل و نقل و معضلات جور واجور آن به مهم ترین مشکل در کلانشهرهای ایرانی تبدیل شده است. اغلب شهروندان حتی آنان که خودروی شخصی دارند از این معضل دامنه دار آلبومی از خاطرات ناخوشایند در ذهن ردیف کرده اند و هر روز نیز برصفحات آن می افزایند. کرایه تاکسی ها به صورت دربستی و با استفاده از تاکسیمتر از اصول اولیه این نوع حمل و نقل نیمه خصوصی است که در شهر های ما رعایت نمی شود و تاکسی را به صورت یک وسیله نقلیه کاملا عمومی در آورده است.

معطل شدن حین انجام امور اداری، رفتار نادرست یا کم کاری متصدیان، ناآگاهی مراجعه کنندگان نسبت به روال اداری و قانونی انجام کارها از جمله درباره اسناد و مدارک مورد نیاز و ... بخشی از معضلات رفتاری در اداره ها را رقم می زنند. در این باره فساد اداری نظیر رواج پارتی بازی کار را سخت تر و وضعیت را حادتر می کند.

نکته: افزوده شدن بر جمعیت شهرها و تعداد خودروها، کمبود پارکینگ، کشش نداشتن معابر، ضعف های فرهنگ رانندگی و... ترافیک شهری را به دردسری مضاعف تبدیل کرده که تا اطلاع ثانوی رهایی از آن ممکن نیست

مسافران مجبورند علاوه بر راننده ها که هیچ آموزشی درباره شغل شان ندیده اند و با بسیاری چیزها از رفتار فلان مسافر گرفته تا نحوه رانندگی سایرین و وضعیت اجتماعی و خیلی مسائل دیگر مشکل دارند و ناخرسندند، حضور دیگر مسافران را هم تحمل کنند. نشستن3 مسافر روی صندلی عقب که اصولا دونفره اند، عدم رعایت سکوت از جمله هنگام صحبت با تلفن همراه، رواج بحث و اظهارنظر در تاکسی ها، مرافعه و تکه پرانی درباره میزان کرایه و... تاکسی ها را اگر نه همواره اما اغلب به موقعیتی تنش زا تبدیل می کند. بد نیست بدانید در برخی کشورهای توسعه یافته، رانندگی تاکسی شغلی با شأن اجتماعی بالا محسوب می شود، به تحصیلات عالیه نیاز دارد و بدون گذراندن دوره های آموزشی مفصل ازجمله درباره نقشه شهر و نحوه رفتار با مسافران نمی توان پشت فرمان تاکسی نشست و کسب روزی کرد.

صف-شهر نشینی

انتظار در صف

فرهنگ ایستادن در صف در جامعه ایرانی خود به آسیب شناسی جداگانه ای نیاز دارد. برای اغلب صف ها مکان مشخصی تدارک دیده نشده و برای این کار از حاشیه پیاده رو استفاده می شود، منتظران در صف از جلو زدن ابایی ندارند، حریم شخصی یکدیگر را از جمله در فاصله های فیزیکی رعایت نمی کنند، از سکوت خبری نیست، معطلی به دلایل مختلف بیش از اندازه است و الی آخر. بالطبع مرافعه در صف ها بویژه هنگامی که طولانی باشند، دور از ذهن نیست.

 مشکلات اداری

نظام نوبت دهی ماشینی که در بانک ها اعمال می شود، راهکاری آزموده شده و مفید است که متاسفانه در اغلب اداره ها به کار گرفته نشده است.

علاوه بر آن معطل شدن حین انجام امور اداری، رفتار نادرست یا کم کاری متصدیان، ناآگاهی مراجعه کنندگان نسبت به روال اداری و قانونی انجام کارها از جمله درباره اسناد و مدارک مورد نیاز و ... بخشی از معضلات رفتاری در اداره ها را رقم می زنند. در این باره فساد اداری نظیر رواج پارتی بازی کار را سخت تر و وضعیت را حادتر می کند.

آرمان جامعه امروزی ما در حوزه امور اداری و شهروندی تحقق پروژه شهر الکترونیک است که به دلیل محدودیت های فنی و قانونی پیش روی زیرساخت ها و سرعت ارتباطات الکترونیکی هنوز راه نیفتاده ترمز آن کشیده شده و بتدریج به رویا تبدیل می شود.

 ترافیک

در این باره مشکلات به قدری عیان و دامنه دار و پیچیده است که حتی خوشبین ترین مسوولان نیز به بهبود وضعیت با گذشت زمان امیدوار نیستند و از آن دم نمی زنند. افزوده شدن بر جمعیت شهرها و تعداد خودروها، کمبود پارکینگ، کشش نداشتن معابر، ضعف های فرهنگ رانندگی و... ترافیک شهری را به دردسری مضاعف تبدیل کرده که تا اطلاع ثانوی رهایی از آن ممکن نیست.

برای اغلب صف ها مکان مشخصی تدارک دیده نشده و برای این کار از حاشیه پیاده رو استفاده می شود، منتظران در صف از جلو زدن ابایی ندارند، حریم شخصی یکدیگر را از جمله در فاصله های فیزیکی رعایت نمی کنند، از سکوت خبری نیست، معطلی به دلایل مختلف بیش از اندازه است و الی آخر. بالطبع مرافعه در صف ها بویژه هنگامی که طولانی باشند، دور از ذهن نیست.

 محل کار

کمتر محل کاری را می توان سراغ گرفت که در آن از دلخوری میان کارمندان و کارگران با یکدیگر یا با روسا خبری نباشد. احساس وجود تبعیض و بی عدالتی در حقوق و مزایا یا نحوه برخوردها، سودجویی، رفتارهای غیراخلاقی، بی احترامی ها، خستگی مفرط کارکنان و... می تواند شرایط را بدتر کند.

 آپارتمان ها

ضعف فرهنگی آپارتمان نشینی، حضور خرده فرهنگ ها در محیط شهری بویژه در حاشیه ها، نارسایی های فنی در طراحی و ساخت آپارتمان ها از جمله استفاده کامل و جامع از عایق های صوتی، عدم رعایت شوونات اخلاقی و فرهنگی در مشاعات و... آپارتمان ها را به جای محل آسایش به موقعیتی تنش زا تبدیل می کند.

بالطبع بخشی از نارسایی های روابط اجتماعی در این نوع زندگی جمعی آشکار می شود. ضعف فرهنگ مشارکت برای نوسازی و بازسازی ساختمان، تعمیرات اساسی و پرداخت بموقع هزینه های شارژ و خدمات را هم به این فهرست اضافه کنید.

بخش اجتماعی تبیان


منبع:امین رحیمی- روزنامه جام جم

لینک های مرتبط:    

رکاب بزنید، کرایه ندهید

کجا رفت فرش قرمز اتوبوس ها؟ 

شهر نشینی، پرستیژ یا فرهنگ؟ 

چرا تهران غیر قابل تحمل شده؟