تبیان، دستیار زندگی
با توجه به این که در برخی موارد جمع آوری اطلاعات از همه ی اعضای تشکیل دهنده ی یک جامعه (مثلاً جامعه فوتبالیست ها) به هزینه و زمان زیادی نیاز دارد و تقرییاً غیر ممکن است، ناگزیر هستیم تا از جامعه ی اصلی، تعداد کم تری را به عنوان نمونه انتخاب کنیم....
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

نمونه گیری

جوان-اوقات فرافت

با توجه به این که در برخی موارد جمع آوری اطلاعات از همه ی اعضای تشکیل دهنده ی یک جامعه (مثلاً جامعه فوتبالیست ها) به هزینه و زمان زیادی نیاز دارد و تقرییاً غیر ممکن است، ناگزیر هستیم تا از جامعه ی اصلی، تعداد کم تری را به عنوان "نمونه" انتخاب کنیم. به این کار "نمونه گیری" گفته می شود. نمونه گیری دارای اصول و معیارهایی است که یک پژوهشگر باید با آن ها آشنا باشد.

فرض کنید در مدرسه ی شما 400 دانش آموز مشغول تحصیل هستند و شما می خواهید نظر آن ها را درباره ی موضوعی مانند وضعیت کتابخانه ی مدرسه بدانید. ابزار جمع آوری اطلاعات شما نیز پرسش نامه است. طبیعی است که تکثیر و توزیع و جمع آوری تعداد 400 پرسش نامه کاری سخت،پر هزینه و وقت گیر است. بنابراین لازم است که شما از روش "نمونه گیری" استفاده کنید. در این موقعیت "جامعه ی مورد پژوهش" شما 400 نفر می باشد ولی شما می توانید به طور تصادفی تعداد کم تری را به عنوان "نمونه" انتخاب کرده و پرسش نامه ها را بین آن ها توزیع کنید.

جنگ نرم با طعم دین

اگر نمونه گیری به روش صحیح صورت گرفته و واقعی باشد، می توان به نتایج این پژوهش تا حد زیادی اطمینان کرد و اعلام نمود که نظرات دیگر دانش آموزان مدرسه، مانند نظرات افراد نمونه است.

انتخاب نمونه، روش های خاصی دارد و در پژوهش های بزرگ که جامعه ی مورد پژوهش گسترده است، پیچیدگی های خاص خود را دارد.

اولین سؤال این است که اندازه ی یک نمونه چقدر باید باشد؟

 پاسخ: اندازه ی نمونه به ماهیت و روش پژوهش، ابزار اندازه گیری، ویژگی های جامعه ی مورد پژوهش و امکانات مالی و زمانی پژوهشگر بستگی دارد. به عنوان مثال در یک جامعه ی 1000 نفری نمونه ای به تعداد حداقل 100 نفر برای انجام یک پژوهش توصیفی ضروری است. به طور کلی در انتخاب نمونه باید به اصول زیر توجه کنیم:

شما در چه نقشی تشریف دارید؟

• برای کاهش میزان خطا حجم نمونه را تا حد امکان بزرگ انتخاب کنید. هر چه حجم نمونه بزرگ تر باشد با اطمینان بیش تری می توان نتایج پژوهش رابه جامعه انتقال داد و میزان اشتباهات در نتیجه گیری کم تر می شود.

• حجم نمونه با حجم جامعه رابطه معکوس دارد. بدین معنی که هر چه حجم جامعه ی مورد پژوهش کوچک تر باشد، باید حجم نمونه بزرگ تر باشد. به عنوان مثال برای جامعه ی 1000 نفری انتخاب 100 نمونه کافی است. اما برای جامعه 400 نفری نمونه بزرگ تری باید انتخاب شود.

• انتخاب نمونه باید به صورت تصادفی صورت گیرد. بدین معنی که هر یک از اعضای جامعه شانس مساوی جهت بودن در نمونه یا انتخاب شدن را داشته باشند.

خوب است بدانید:

• نمونه ی مطلوب و مناسب به نمونه ای گفته می شود که معرف و نماینده ی واقعی جامعه ای باشد که از آن انتخاب شده است.

برای این منظور دو روش وجود دارد:

1- قرعه کشی: در این روش برای هر یک از اعضای جامعه شماره یا کدی تهیه شده و بین شماره ها قرعه کشی می شود.

2- جدول انتخاب تصادفی: در این روش از جدول خاصی استفاده می شود که در تحقیقات رسمی و گسترده کاربرد دارد.

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان

تنظیم: نسرین صادقی