تبیان، دستیار زندگی
: آیا رسانه می تواند در جهااقتصادی نقش ایفا کند؟
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

رسانه برای جهاداقتصادی چه می کند؟

رسانه، تبیین فرهنگی و جهاد اقتصادی


آیا رسانه می تواند در جهااقتصادی نقش ایفا کند؟

جواب این سوال را با خواندن متن زیر به دست آورید.


سال جهاد اقتصادی

نگاهی به تصمیم مقام معظم رهبری در تصویب سند چشم‌انداز 1404 و تأکید مستمر ایشان بر تحقق اهداف این سند که هدف اصلی آن کسب مقام اول برای ایران در حوزه های مختلف در میان کشورهای منطقه است، حاکی از آن می باشد که فعالیتهای دیگری چون ابلاغ سیاست‌های اصل 44 قانون اساسی، تصویب سیاست‌های کلی برنامه‌های توسعه چهارم و پنجم و ... و حتی نامگذاری سالها همگی زمینه‌سازی برای تحقق اهداف سند چشم‌انداز و  ارایه نقشه راهی است که در مسیر حرکت به سوی تعالی کشور باید به آنها توجه داشت.

نامگذاری هر سال که از اواسط دهه 70 از سوی مقام معظم رهبری آغاز شد را می توان شاه کلیدی برای برنامه ریزی دستگاه های مختلف در هرسال و در راستای هدف مهم تحقق سند چشم انداز 1404 دید. این نامگذاری ها که با توجه به مصالح و ضروریات کشور و رویکرد ارایه نقشه راهی در برنامه های آتی کشور صورت می گیرد، در سه سال اخیر با نگاهی كاملا استراتژیك به مسایل اقتصادی که از مهمترین مسایل حال حاضر کشور می باشد، اختصاص یافته است.

به نظر می رسد انتخاب نامهای "اصلاح الگوی مصرف"، "همت مضاعف و كار مضاعف" و "جهاد اقتصادی" برای سه سال اخیر از سوی مقام معظم رهبری، حاکی از توجه ایشان به دغدغه های اقتصادی مردم از یک سو و توجه دادن دولتمردان از سوی دیگر به این مهم می باشد.

شاید یكی از مهمترین برداشت ها از سال "جهاد اقتصادی" را باید در انتخاب واژه ها جستجو كرد. واژه "جهاد" كه از واجبات اسلامی و دارای پشتوانه ای عظیم در فرهنگ اسلامی است، نشان می دهد تلاش ها در حوزه اقتصادی را باید مقدس تلقی كرد. متاسفانه بعد از پایان جنگ تحمیلی و آغاز طرح های تحول اقتصادی، صحنه كار و تلاش، رنگ جهادی خود را وانهاد و منفعت فردی بر روح تلاش ها غلبه یافت؛ برهمین اساس به نظر می رسد یكی از الزامات تحقق شعار هوشمندانه "جهاد اقتصادی" را باید در حوزه فرهنگ سازی جستجو كرده و سعی کرد فضای كار و تلاش را از نگاه مادی گرایانه و منفعت جویانه فردی به سمت حركت هایی با بن مایه های معنوی و جهادی هدایت نمود؛ چرا که نتیجه اقتصاد منهای فرهنگ، چیزی جز نظام سرمایه داری که مظهر برده داری جدید و چپاول و تحقیر ملتهاست، نخواهد بود و قطعا رسانه ها در تبیین این نگاه فرهنگی و مؤلفه های آن نقشی مهم و وظیفه ای سنگین خواهند داشت.

از سوی دیگر نیز نباید فراموش کرد که رسانه ها بدون مخاطب شناسی دقیق و سعی در بیان مفاهیم جهاد اقتصادی و مصادیق آن به زبانی همه فهم برای تمامی اقشار جامعه از نخبگان و دانشگاهیان گرفته تا توده مردم به موفقیتی در انجام وظایف خود در تبیین جهاد اقتصادی دست پیدا نخواهد کرد

رسانه ها در دنیای امروز و نیز در کشور ما به عنوان ابزاری فراگیر و تاثیرگذار قادرند بر جریانهای مختلف اثرگذار بوده و آنها را با شاخص عدالت خواهی و همگرایی ملی سنجیده و تحلیل کنند. در شرایط کنونی نیز با توجه به شروع حرکت مهم هدفمندی یارانه ها در کشور، رسانه ها می توانند با پرهیز از شعارزدگی و با ارائه اطلاعات صحیح و دقیق در زمینه اقتصادی، توانمند کردن مردم برای مشارکت مستقیم در توسعه اقتصادی، توجه به مفاهیم جهاد اقتصادی و مصادیق آن و نیز بررسی و شناسایی عملکرد دستگاه های مسوول، نقش مهمی را در این حوزه ایفا کرده و جلوه ای درخشان از  وحدت ملی را این بار در بخش اقتصادی، تجلی بخشند. البته حفظ این وحدت نیز قطعا مستلزم رعایت برخی نکات از سوی تمامی مسوولان، سازمانها و نهادهای مرتبط و هم چنین رسانه هاست که پرهیز از سیاست زدگی در حوزه اقتصاد، اجتناب از بخشی نگری منطقه ای و موضوعی، دوری جستن از ادبیات پرخاش در نقد مجریان، بکارگیری ادبیات تفاهمی برای دستیابی به راه حل های مشترک، تمرکز بر مشترکات و پرهیز از نقاط افتراق بویژه در حوزه های راهبردی از جمله آنهاست.

از سوی دیگر نیز نباید فراموش کرد که رسانه ها بدون مخاطب شناسی دقیق و سعی در بیان مفاهیم جهاد اقتصادی و مصادیق آن به زبانی همه فهم برای تمامی اقشار جامعه از نخبگان و دانشگاهیان گرفته تا توده مردم به موفقیتی در انجام وظایف خود در تبیین جهاد اقتصادی دست پیدا نخواهد کرد؛ چرا كه حركت جهادی، حركتی سازمانی، دولتی یا منحصر به گروه خاصی نیست؛ بلکه یك حركت ملی است كه تمام بدنه جامعه باید با آن درگیر و همراه باشد.

رسانه ها هم چنین می توانند و بلکه باید با دیده بانی و رصد دقیق نقاط ضعف و قوت اقتصاد داخلی و نیز جهانی، افقی درست و شناختی دقیق تر از مزایای نسبی اقتصاد کشور را در اختیار مسوولان و مردم قرار دهند و از آنجا که یكی از مشخصه‌های كار جهادی، استمرار آن است، آنها می توانند با گفتمان سازی و بسترسازی فرهنگی، راههای صحیح و مطلوب تولید ثروت را ترویج کرده و کارآفرینی، نوآوری و اشتغالزایی را مورد تشویق قرار دهند.

از نقش مهم رسانه ها در ایجاد تفاهم میان سیاستمداران بویژه در حوزه اهداف کلان اقتصادی کشور از طریق پرهیز از ورود به مسایل اقتصادی با اغراض جناحی نیز نباید غافل شد.

هم چنین رسانه ها به عنوان واسطه ای میان مردم با نخبگان و مسوولان جامعه می توانند در جلوگیری از ایجاد بحران در مواقع خاص نقش مهمی بر عهده داشته و با اطلاع رسانی صحیح و به موقع هر دو طیف را نسبت به دغدغه های یکدیگر آگاه سازند، ضمن اینکه از نقش مهم رسانه ها در ایجاد تفاهم میان سیاستمداران بویژه در حوزه اهداف کلان اقتصادی کشور از طریق پرهیز از ورود به مسایل اقتصادی با اغراض جناحی نیز نباید غافل شد.

علاوه براین رسانه ها نباید از عملیات روانی و تبلیغات رسانه های بیگانه برای ناکارآمد جلوه دادن حرکتهای اقتصادی  کشور که نمونه آن را در خط تبلیغی سال گذشته آنها با محوریت تحریم های اقتصادی مشاهده کردیم، غفلت کنند. تعامل رسانه ها با مسوولان در بیان نقاط ضعف و قوت در مراحل مختلف عملیاتی کردن طرح های اقتصادی و به بیان دیگر اطلاع رسانی شفاف و بهنگام قطعا در خنثی و بی اثر کردن عملیات روانی رسانه های دشمن نقش مهمی خواهد داشت.

در این میان به نظر می رسد رسانه‌ها در کنار اطلاع رسانی صحیح، شفاف و به موقع باید همكاری‌های مشتركی  را نیز برای برنامه‌ریزی و فعالیت در یک خط مشترك رسانه‌یی جهت تبیین و تحقق فرمایشات رهبری در سال "جهاد اقصادی" دنبال کنند که پیشنهاد تشکیل کارگروه عملیاتی برای تدوین راهبرد رسانه یی جهاد اقتصادی از سوی معاون مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می تواند راهکار خوبی در این حوزه باشد، به شرط آنکه در گذر ایام به فراموشی سپرده نشود.

لیلا خانزاده

بخش ارتباطات تبیان