ملاک های موفقیت آمیز در انتخاب رشته

پرسش: لطفا در ارتباط با انتخاب رشته تحصیلی در مقطع دبیرستان راهنماییم نمایید.

پاسخ: انتخاب موفقیت آمیز یک رشته تحصیلی بر اساس چند ملاک مهم صورت می گیرد:

1. علاقه

2. استعداد

3. منزلت اجتماعی ـ اقتصادی مشاغل مربوط به آن رشته

4. وضعیت بازار کار مشاغل مربوط به آن رشته

هیچ کس غیر از خود ما از علایق ما با خبر نیست. پس ابتدا باید به شناخت علایق خود اقدام کرده باشیم. علاقه، منبع انرژی ما در رسیدن به هدف یا اهدافی است که از یک رشته خاص دنبال می کنیم. بدون انرِژی در وسط راه خوهیم ماند و یا همیشه نیاز خواهیم داشت کسی ما را به ادامه راه تشویق کند. بیشتر آنهاییکه در کاری، موفق شده اند به انتخاب خود، علاقه داشته اند. علاقه درونی است، نمیتوان آن را با منبعی بیرونی جبران کرد. پس اگر به رشته ای علاقه نداشتیم در واقع به این معنی است که نمی خواهیم در آن زمینه موفق شویم. اگر کسی چیزی را نخواهد برای رسیدن به آن تلاش نخواهد نمود. با این توصیف، علاقه مهمترین ملاک در انتخاب یک رشته یا شغل است.

ملاک دوم در انتخاب رشته داشتن استعداد است. پس ما باید استعداد هایمان را هم بشناسیم. استعداد مجموعه ای از توانایی های بالقوه ماست که به کمک علاقه آنها را تحقق خواهیم بخشید و برای رسیدن به اهداف مان از آن استفاده خواهیم نمود. اگر این مجموعه توانایی ها را نداشته باشیم برای ادامه راه دچار مشکل خواهیم شد. البته دیگران هم می توانند در شناخت استعداد های ما به ما کمک کنند.

پس از علاقه و استعداد نوبت به منزلت اجتماعی ـ اقتصادی مشاغلی می رسد که انتخاب یک رشته در نهایت به آنها ختم خواهد شد. منزلت اقتصادی مشاغل از این نظر اهمیت دارد که ما نیاز های مادی و برخی از نیاز های روحی خودمان را از طریق شغل مان مرتفع خواهیم نمود و نمی توانیم از آن چشم پوشی کنیم. 

وضعیت بازار کار نیز اهمیت زیادی دارد. تحصیل در رشته هایی که منجر به بیکاری شود، عاقلانه نیست. البته این ملاک بدون در نظر گرفتن ملاک های قبلی نمی تواند سودمندی زیادی برای انتخاب رشته و شغل داشته باشد. پس ما مسیری را انتخاب می کنیم که دست کم احتمال متوسطی برای شاغل شدن بعد از اتمام تحصیلات وجود داشته باشد.

هیچ کس غیر از خود ما موظف نیست به این چهار ملاک توجه کند. فقط خود ما هستیم که با راهنمایی های دیگران مسول انتخاب راه آینده ایم. علاقه و استعداد برای یک رشته بسیار مهم است و به هیچ وجه نمی توان از آنها چشم پوشی کرد. دو ملاک دیگر بیرونی و نسبتا کم اهمیت هستند. چون در معرض تغییرات اجتماعی و اقتصادی هستند.

مشاور پاسخگو: مهدی غفوری فرد