به یک مادر اجاره ای نیازمندیم

ناباروری ، بسیاری از زوج ها را در سراسر جهان رنج می دهد. پزشکان در کشورهای مختلف در تلاش برای درمان ناباروری هستند. روش های مختلف درمان ناباروری توانسته بسیاری را صاحب فرزند یا امیدوار به آینده در انتظار نگه دارد. یکی از روش ها ” رحم اجاره ای ” است که این روش ابعاد مثبت و منفی را در پی داشته است.

اجاره رحم یکی از روش های درمان ناباروری است که طی سال های اخیر در ایران گسترش پیدا کرده است. این شیوه از درمان های نوین نازایی به شمار می آید و اولین نوزاد به این روش در سال 1990 در آمریکا متولد شد . زنان نابارور بلغ بالایی را برای رحم جایگزین زن پرداخت می کنند.  این ارقام نشان دهنده میزان بالای گرایش زوج‌های نابارور در کشور و گرایش به اجاره کردن رحم یک زن دیگر برای فرزنددار شدن است.

«مادر میانجی بودن» به مفهوم تلقیح مصنوعی در رحم مادری است که حاضر می شود در قبال مقدار معینی پول، جنین زن و مرد دیگری را (متشکل از اسپرم و تخمک آن دو) در رحم خود به رشد و تکامل برساند و پس از تولد نوزاد، سرپرستی او را با حقوق تمام و کمال به والدین جدیدش بسپارد. زوجهایی که دست به این کار می زنند، همسرانشان بدون رحم هستند یا به دلایلی رحم شان با جراحی برداشته شده یا اینکه به دلیل بیماریهای مختلف مانند دیابت، بیماری قلبی، فشار خون یا بیماریهای بدخیم توان حمل جنین ندارند. این در صورتی است که مادر میانجی کوچکترین تاثیر ژنتیکی بر فرزندی که در شکم دارد وارد نمی کند مگر در شرایط بسیار نادری که احتمال رخ دادن آن، یک در ده میلیون در نظر گرفته شده و عموماً صحبتی از آن به میان نمی آید.

دلیل این که بسیاری از خانواده ها، اجاره رحم و Surrogacy را به پذیرش فرزند از پرورشگاه ها ترجیح می دهند، برقراری ارتباط ژنتیکی با فرزندی است که اگرچه مادر واقعی وی، او را در رحم خود پرورش نمی دهد، اما در نهایت نوعی ارتباط ژنتیکی مستقیم با وی برقرار می کند، امتیازی که به هنگام پذیرش فرزند از پرورشگاه ها، برای والدین نابارور فراهم نمی شود.

این مادران «اجاره رحم»، دلایل متفاوتی دارند. گروهی از آنها به اقتضای مشکلات مالی و اقتصادی و گروهی دیگر تنها از روی نوعی حس انسان دوستانه به این مسیر روی می آورند.

استفاده از رحم اجاره ای در اکثر کشورها رایج است در کشور ما هم این روش از سال 1382 قانونی شده و در حال افزایش است . به گفته رئیس پژوهشگاه فن‌‏آوری‌‏های نوین علوم پزشكی جهاد دانشگاهی ابن‌‏سینا  ناباروری  سومین عامل طلاق در کشور است و درمان آن به حل این مشكل اجتماعی كمك بسیاری می‌‏كند و هم اکنون با گسترش شیوه ها و راههای مختلف برای بچه دار شدن این زوج ها ، میتوان امیدوار بود تعداد قابل توجهی از موارد طلاق در کشور کاسته شود.

استفاده از اصطلاح رحم اجاره‌ای تصور نادرستی را در جامعه رواج می‌دهد. به این معنا که از این کار استفاده تجاری می‌شود. آن‌ چه در این میان جلب توجه می‌کند ، کشیده شدن این مساله به بازار سیاه تجارت در جهان امروز و بخصوص درکشورهای فقیر است، یعنی با وجود اینکه بسیاری از خانم ها خود صاحب فرزند می شوند، ولی بخاطر حفظ زیبایی، حفظ تناسب اندام ، حفظ شغل و... حوصله زحمتهای بارداری و درد زایمان را ندارد به پزشک مراجعه می کنند و از او می خواهند که به وسیله رحم جایگزین باردار شوند. این امر خصوصا در میان افراد مشهور همانند بازیگران و...  دارای نمود است .برای مثال نیابت تجاری از سال 2002در هند مانند بسیاری از کشورهای دیگر نظیر آمریکا به رسمیت شناخته شد اما کشور هند به جای کاربرد درمانی از رحم های اجاره ای، آن را به یک صنعت مبدل کرده و هم اکنون نیز پیشوا و مجری این پیشه است. به گفته شهروندان این شهرها، بسیاری از زوج های عقیم با پرداخت هزینه ای پایین در عوض تن دادن آنها به سختی و خطرات وضع حمل از زنان فقیر ، بهره می گیرند.

درحال حاضر در کشور ما مرکزی که به صورت کنترل شده در زمینه رحم جایگزین فعالیت کند وجود ندارد. در نتیجه یکی از مسائلی که در مقوله رحم جایگزین مطرح است، عوارض جامعه شناختی و سوء استفاده از زنان نیازمند به علت وجود مشکلات مادی و هم چنین درخواست افراد سالم که توانایی بارداری دارند به این گونه افراد است که خود سبب به وجود آمدن یک نوع تجارت جدید در زمینه بارداری خواهد شد.

- کاهش آمار طلاق در کشور و حل مشکلات زوج های نابارور

- فرزند صالح از این روش از لحاظ ژنتیکی تمام خصوصیات والدین صاحب نطفه را دارد و نسبت به روش های غیرشرعی و یا فرزند خواندگی ارجحیت دارد.

- این روش به زنانی که از لحاظ تخمک گذاری مشکلی ندارند و دلایل دیگری برای ناباروری دارند کمک می کند. از این رو درصد بالایی از مشکلات ناباروری حل می شود .

- از نظر روانشناسی و روانپزشکی نیز حدود 15 سال است که در مورد رحم اجاره ای ارزیابی هایی صورت گرفته ( تا تقریبا” چهارهزار مورد مطالعه شده ) و آسیب های احتمالی را که فرد داوطلب امکان دارد متحمل شود را بررسی کرده اند ، اما هنوز هیچ آسیب مشخصی گزارش نشده است .

- از لحاظ فقهی فرزندی که در رحم اجاره ای رشد یافته مشروع و قانونی است .

در نتیجه نمی توان به خاطر مشکلات احتمالی اصل موضوع را زیر سئوال برد. زیرا رحم جایگزین راهی است برای افرادی که در باروری با مشکل روبرو هستند. همه این موضوع یک رابطه پولی و مادی نیست. در برخی از آن ها نوعی رابطه درمانی و کمکی وجود دارد. نمی شود اصل یک موضوع را به خاطر اتفاقاتی که در کشور می افتد زیر سئوال برد. به عنوان مثال مادربزرگی از رحمش برای نوه خود استفاده کرده دیگر مسائل مالی برایش مطرح نبوده بلکه به علت سقط های مکرر دخترش، قبول کرده تا در رحم خود نوه اش را پرورش دهد. به همین علت به گفته کارشناسان باید قانونی تدوین شود که با پیشگیری از پیامدهای جانبی، بعد انسان‌دوستانه عمل جایگزینی رحم تقویت شود زیرا همان طور که در اثنای متن ذکر شد استفاده از این روش باعث کاهش  آمار طلاق که در حال حاضر یکی از مهم ترین معضلات اجتماعی رو به رشد جامعه ماست می شود.

فرآوری: فاطمه برادران

بخش اجتماعی تبیان

منبع: البرز/پزشک/ غزالی/فرارو/ هم صدا

لینک های مرتبط

خطر در کمین زنان ما  

پرستاران ، ناجیان سرزمین من

ترحم ممنوع!!