تبیان، دستیار زندگی
درباره او نوشته‌اند: او مدام در عبادت بود، بسیار نماز می‌خواند و بسیار روزه می‌گرفت. حتی در مسافرت نیز از عبادت خود نمی‌کاست.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
ویژگی های اخلاقی

ياد خدا

ميرزا حبيب الله رشتي در ديار علوي از هر فرصتي براي ذکر و تسبيح خدا استفاده مي‌کرد او هنگامي به سوي صحن مي‌رفت تا تدريس خود را آغاز نمايد، سوره مبارکه يس را در راه صحن از حفظ مي‌خواند و در کنار آرامگاه استاد خود، شيخ انصاري به پايان مي‌برد و ثوابش را تقديم روح و روان استاد مي‌کرد و براي تدريس بهتر از روح استاد بزرگ، شيخ اعظم انصاري استمداد مي‌طلبيد.

درباره او نوشته‌اند: او مدام در عبادت بود، بسيار نماز مي‌خواند و بسيار روزه مي‌گرفت. حتي در مسافرت نيز از عبادت خود نمي‌کاست. او در تمام ساعات حتي هنگام خروج از منزل براي تدريس يا زيارت بارگاه معصومين(ع)، سواره و پياده نماز نافله مي‌خواند و تسبيح مي‌گفت و قرآن تلاوت مي‌کرد و هميشه وضو داشت.

نظم

از ويژگي‌هاي بسيار برجسته علماي دين، نظم آنان مي‌باشند. در رابطه با منظم بودن ميرزا حبيب الله رشتي نقل مي‌کنند که: ميرزا حبيب الله رشتي پس از نماز مغرب و عشا و مستحبات مربوط به آن و پس از صرف مقدار کمي شام، آنگاه که آسمان، چادر سياه شب را به روي خود مي‌کشيد و ستاره‌ها نمايان مي‌شدند، اندکي مي‌خفت تا تن را آماده خدمت روح کند و جان را در چشمه نور بشويد.

تواضع و فروتني

ميرزا حبيب الله رشتي فردي بسيار متواضع بود وبه آراي علما حتي شاگردان خويش با ديده احترام مي‌نگريست. در زير داستان سفر ايشان به ايران حکايت از فروتني عجيب ايشان دارد.

در سفر نخستين ايشان به ايران، حوزه علميه نجف مدتي از فيض وجود آن شخصيت عظيم محروم شد. پس از مدتي ايشان تصميم گرفتند سفري ديگر به ايران داشته باشند. علماي نجف بر آن شدند تا ايشان را از اين سفر منع کنند لذا روزي به شاگرد ايشان حاج شيخ حسن مامقاني متوسل شدند. حاج شيخ حسن روزي پس از درس و کلاس به استاد مي‌ گويد: حضرت استاد بهتر نيست از سفر به ايران منصرف شويد. ايشان در پاسخ شاگرد خود مي‌فرمايد: بنده برنامه سفر را تنظيم کرده‌ام لازم است براي زيارت مشهد مقدس و ديدار با علماي ايران اين سفر انجام پذيرد. پس از مدتي پرسش وپاسخ بين استاد و شاگرد، ميرزا حبيب الله که پافشاري شيخ حسن مامقاني را مي‌بيند مي‌فرمايد: بنده شما را مجتهدي عادل مي‌دانم، اگر حکم کنيد نروم،‌خواهم پذيرفت شيخ حسن از برخورد متواضعانه استاد خويش تشکر مي‌کند و مي‌فرمايد:‌ چون شما فرموديد حکم نمايم لذا عرض مي‌کنم که حکم مي‌نمايم شما بايد از سفر به ايران منصرف شويد تا دانشوران از محضرتان استفاده کنند ميرزاي رشتي هم به احترام حکم شاگرد خود از سفر به ايران منصرف شد و اين در حالي است که شيخ از شاگردان محقق رشتي بود و رابطه بين آن دو، رابطه استاد و شاگردي بود.

دقت واحتياط

در دقت و احتياط ضرب المثل بود . همين امر وى را از پاسخگويى سريع و بدون تحقيق باز مى داشت .

از ديگر سو مردم را تشويق مى نمود تا استفتائات خود را به ميرزاى شيرازى ارجاع دهند . نو شته اند پس از پايان ماه رمضان براى اثبات اولين روز شوال بيش از 40 نفر شهادت دادند و او فرمود (( نزديك قطع شده است )) كنايه از اينكه هنوز برايم قطعى و يقين نشده است .

رعايت احترام

او در ادب عشق نيز ممتاز بود . آنگاه كه جان به حضرت عزرائيل مى سپرد ، هر چه پايش را رو به قبله دراز مى كردند او پاى خو د را جمع مى كرد و چيزى نمى گفت . چون چند بار اين كار تكرار شد ، از او علت را پرسيدند ، بو زحمت فرمود : (( چون وضو ندارم پايم را رو به قبله دراز نمى كنم ))

عدم توجه به مال دنيا

هرگز وجوه شرعى را نمى پذيرفت ، با آنكه امرى مرسوم و رايج بود . نقل مى كنند : مردى ثروتمند از هند براى پراخت وجوه شرعى به زيارت ميرزاى رشتى شتافت ، اما او چندان عصبانى شد كه اطرافيان از حالتش متعجب شدند و چون از عصبانيتش پرسيدند فرمود : (( چاره اى جز عصبانيت نبود )) . و نيز نوشته اند علاءالدوله براى پرداخت پولى به عنوان وجوه شرعى به نجف اشرف مسافرت كرده بود ولى با بى اعتنايى ميرزاى رشتى مواجه شد و محقق رشتى با اين رفتار به آيندگان نشان داد كه مردان بزرگ خدا براى مال دنيا ارزشى قائل نيستند .

ديانت و سياست

میرزا حبیب الله رشتى ديانت و سياست را به هم سرشته بود . پس از رحلت شيخ انصارى بسيارى از دانشمندان مردم را براى تقليد به ميرزاى رشتى ارجاع داده بودند . اما او با پيشنهادها مخالفت مى كرد و نيك مى دانست كه دنياى اسلام به مرجعى سياستمدار نيازمند است . او ميرزاى شيرازى را مجتهدى آگاه به مسائل سياسى و چهره هاى سرشناس و محبوب يافته بود .

محقق رشتى بر آن بود تا مرجعيت ميرزاى شيرازى را به علماى نجف پيشنهاد كرده از آن حمايت كند . اين امر موجب شد تا توطئه ى دشمن براى لطمه زدن به وحدت شيعيان نقش بر آب شود .

ژرف انديشى سياسى ميرزاى رشتى را در گفتارش مى جوييم . وقتى پرسيدند از چه كسى تقليد كنيم ؟ در پاسخ گفت : (( از مرجعى تقليد كنيد كه تقليدش جايز باشد . امروز پرچم بر دوش عالم جليل سيد محمد حسين ( شيرازى ) است و همه پيرامون اويند كه پرچم ساقط نشود

سپاسگزاری در حق پدر و مادر

سپاسگزارى او در حق پدر و مادر آموختنى و بى نظير است و نشانه ى بالندگى او در مراحل عالى شكر به درگاه حضرت ربوبى است . درخشندگى معنوى او مديوين دعاهاى پدر و مادر در روزگاران دور بود . نوشته اند او نمازهاى پدر و مادر خود را سه بار خواند . يك بار به تقليد از مراجع آنان و دو بار به اجتهاد خودش و اين مطلب درباره ى هيچيك از علماى تاريخ ذكر نشده است.


فرآوری: گروه حوزه علمیه

منابع:

1. کتاب اعيان الشيعه

2. کتاب سيماي فرزانگان

3. مجله نور علم

4. سایت شعائر