تبیان، دستیار زندگی
چندی پیش دهمین رقابت مسیه ایران به میزبانی شهرستان سه قلعه از توابع شهرستان سرایان در استان خراسان جنوبی برگزار گردید. به بهانه روز جهانی نجوم و به مناسبت برگزاری این ماراتن سنگین به سراغ یکی از داوران این رقابت ، آقای سید مصطفی امام رفتیم و نظرات او ...
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

رصد به شرط جایزه

بررسی ماراتن های مسیه و حواشی آن


چندی پیش دهمین رقابت مسیه ایران به میزبانی شهرستان سه قلعه از توابع شهرستان سرایان در استان خراسان جنوبی برگزار گردید. به بهانه روز جهانی نجوم و به مناسبت برگزاری این ماراتن سنگین به سراغ یکی از داوران این رقابت ، آقای سید مصطفی امام رفتیم و نظرات او را پیرامون این موضوع جویا شدیم.

رصد به شرط جایزه

همه نوع ماراتنی شنیده بودیم اما ماراتن نجومی نشنیده بودیم! اصلا ماراتن مسیه چیست؟

**مسابقه ای در زمینه نجوم رصدی است که در آن شرکت کنندگان با ابزار رصدی خودشان از ابتدا تا انتهای یک شب فرصت دارند تا 110 جرم غیر ستاره ای فهرست مسیه را رصد کنند.

چه هدفی از برگزاری این ماراتن دنبال می شود؟

**به نظر من اول ارتباط بین منجمان آماتور سراسر ایران هدف اصلی است و پس از آن افزایش سطح توان رصدی شرکت کنندگان.

همه می توانند در این نوع ماراتن شرکت کنند یا باید مهارت های خاصی داشته باشند؟

**همه می توانند شرکت کنند اما هم باید ابزار رصدی داشته باشند و هم تجربه رصد اجرام غیر ستاره ای را داشته باشند . در یک کلام باید منجم آماتور باشند.

 ایده برگزاری ماراتن از چه زمانی در ایران مطرح شد؟

**در دهه 70 شمسی ما یک گروه نجومی داشتیم به نام گروه نجومی صدرا این گروه اولین رقابت رصدی در ایران را در تابستان سال 79 در سطح کشور برگزار کرد . البته چون این برنامه در تابستان بود نمی شود عنوان ماراتن مسیه را به آن اطلاق کرد چون ماراتن باید حوالی فروردین ماه برگزار شود .

اما پس از آن از بهار سال 80 ماراتن مسیه به صورت رسمی در ایران توسط شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران برگزار شد.

بهترین ماراتنی که در این سالها برگزار شد کدام بود و به چه دلیل؟

**ماراتن اول !

البته این نظر من است ، چون در سالهای بعد رفته رفته رنگ و بوی رقابت شدید تر شد و هدف اصلی که آشنایی منجمان ایرانی و ارتباط آنها با یکدیگر بود ، کم رنگ شد.

داوری این مسابقه چگونه است؟ شما خودتان چند دوره داوری این مسابقات را تجربه کرده اید. از حال و هوای یک داور و مشخصاتش بفرمایید؟

رصد به شرط جایزه

**خب ، داوری هم داستان جالبی دارد .

به هر کدام از داوران 6-7 گروه ( یا بیشتر ) تعلق می گیرد ، بعد هر گروه ( یا نفر ) وقتی جرمی را در میدان دید رصد کرد، داور را صدا می کند و داور هم نگاه می کند . اگر تایید کرد در لیست داوری ثبت می شود و در پایان رقابت لیست داوران جمع زده می شود تا تعداد اجرامی که هر شخص دیده مشخص شود و برنده نهایی تعیین گردد .

بله من هم 6-7 دوره داور بودم . به نظرم سخت ترین بخش کار همین داوری است . چون گروه ها باید تا صبح حدودا 110 جرم را رصد کنند اما داور می بایست 6-7 بار این اجرام را ببیند و تا صبح هم سر پا باشد و به همه گروه ها برسد . کار سختی است .

فرض کنید من اکنون می خواهم در ماراتن شرکت کنم! باید از کجا شروع کنم؟

**اول آشنایی با آسمان و صورتهای فلکی – بعد کار کردن با یک ابزار رصدی و مسلط شدن در استفاده از آن ، بعد رصد کردن اجرام غیر ستاره ای و در نهایت آماده شدن برای رصد 110 جرم در 1 شب .

البته دو-سه سالی است که بخش آموزشی هم به ماراتن مسیه اضافه شده . لذا می توانید در بخش آموزشی ماراتن شرکت کنید .

بهترین خاطره ای که از ماراتن ها دارید کدام است؟

** به قول معروف ماراتن ها همه اش خاطره است !!!!

از ابری شدن هوا در ماراتن هایی که خیلی ها انتظارش را می کشیدند تا جا ماندن آقای موسی زمانی از اتوبوس هنگام بازگشت  در اولین ماراتن و معطل شدن چند ساعته ما در کویر تا سفر با قطار به خرانق یزد ....

واقعآ همه اش خاطره است.

گویا  ماراتن دیگری به نام صوفی هم برگزار می شود. ماراتن صوفی چه فرقی با ماراتن مسیه دارد؟ شما برگزاری کدام را ترجیح می دهید؟

**رقابت صوفی مبنای علمی خاصی ندارد و فقط یک مسابقه رصدی است که به دلیل شرایط مساعد جوی در تابستان برگزار می شود و به نام یکی از منجمان ایرانی نامگذاری شده است و در آن علاوه بر اجرام مسیه ، اجرام فهرست های دیگر هم رصد می شوند.

رصد به شرط جایزه

مسابقه خوبی است لیکن ماراتن مسیه حالت سنتی تری دارد و به نظرم نباید این 2 را با هم مقایسه کرد.

حتی من با اضافه کردن اجرام دیگری به لیست مسابقه مسیه که چند سالی است اتفاق می افتد اصلآ موافق نیستم . چون به نظرم تغییرات در اصل یک چیز و به بهانه سخت تر کردن رقابت اصلآ کار درستی نیست .

وقتی لفظ ماراتن مسیه را به کار می بریم ، باید همان اجرام مسیه رصد شوند . نه لیست پیشنهادی دیگری.

ایده خاصی برای بهتر برگزاری این ماراتن ها دارید؟

** همین مواردی که گفتم به اضافه کم کردن فضای رقابتی به نظرم می تواند جو بهتری در ماراتن ها ایجاد کند.

در همین دوره اخیر شاهد برخی رفتار ها و حرکات از سوی بعضی شرکت کنندگان بودیم که با فضای اصلی چنین برنامه ای فاصله های زیادی داشت و ترس بنده از این است که اگر ماجرا با همین روال پیش برود شاهد رقابتی مثل مسابقه استقلال –  پرسپولیس در مقیاس کوچکتر باشیم !!

لذا به نظرم لازم است تا باز نگری کلی در اصل اهداف و شکل برنامه ها صورت بگیرد.

م.ح.اربابی فر

بخش دانش و زندگی تبیان