با دانش اموزان سربه هوا اشنا شوید
شاید یکی از ایراداتی که در جامعه نجومی کشور وجود دارد نپرداختن به این دانش کهنن به طور اصولی و پایه ای در مدارس باشد. بسیاری از افراد فعال در عرصه نجوم آماتوری کشور، در زمان فارغ التحصیلی از دانشگاه شوق و علاقه خود به نجوم را کشف می کنند و این باعث می شود دوران طلایی یادگیری که همان سال های مدرسه است را از دست بدهند. در همین راستا به سراغ یکی از مدارس فعال در زمینه آموزش و ترویج نجوم در یزد رفتیم تا معرفی فعالیت آن ها الگویی باشد برای سایر مدارسی که می خواهند به این مهم دست یابند.
معرفی مجتمع
این مدرسه تنها مدرسه در سطح استان یزد می باشد که تالار نجوم با همه امکانات را در اختیار دارد.
بر دیوار های ورودی تالار نجوم این مرکز تصاویر فعالیت های انجمن نجوم و تصاویر آموزشی این مرکز به چشم می خورد و پرده های تالار نجوم این مجتمع به نوعی طراحی و ساخته شده اند که عکسهایی از اجرام کیهانی و تلسکوپ هابل بر روی آنها قرار دارد.
این مرکز دارای یک تلسکوپ نیوتونی 130 میلیمتر با پایه دابسونی ، افلاک نما (پلانتوریوم) و مجموعه ای از کتابها و سی دی های نجومی آموزشی می باشد.
علاقه به نجوم در این مجتمع بگونه ایست که حتی اتاق مدیریت مجتمع نیز با پرده هایی از عکس های نجومی تزئین شده است.
از ویژگی های علم نجوم ایجاد اعتقاد به خدا و تقویت ایمان می باشد که بخوبی این اتفاق در نمازخانه راهنمایی دخترانه این مجتمع به چشم می خورد.
فعالیت های نجومی
از فعالیت های نجومی این مجموعه می توان به برگزاری تورهای رصدی خارج شهر، رصدهای درون مجتمع، برگزاری کارگاههای مختلف نجومی اشاره کرد.از اهم فعالیت های این مرکز برگزاری چند شب رصدی خارج از شهر می باشد که دانش آموزان را به صورت عملی با آموخته هایشان آشنا می سازد.
در یکی از این شب های رصدی به خاطر علاقه زیاد دانش آموزان به نجوم، جشن تولد دانش آموزان به صورت نجومی و همراه با کیک هایی از خورشید و سیارات منظومه شمسی برگزار شد.
در اردوی رصدی دیگری که در شهر بافق انجام شد دانش آموزان ابتدا صورفلکی ای که در رصد های قبلی یاد گرفته بودند و قبله یابی و جهت یابی را به وسیله گردونه آسمان مرور کردند سپس به رصد غروب خورشید پرداختند و به محض تاریک شدن آسمان به رصد صورفلکی جدید و همچنین رصد ماه پرداختند.
رصد خورشید گرفتگی
در رصد خورشد گرفتگی 14 دی 1389 علاوه بر تمامی دانش آموزان و معلیمن مدرسه ، چند تن از والدین حاضر در مدرسه نیز در این برنامه شرکت کردند. ابتدا دانش آموزان به وسیله دستگاه شبیه ساز کسوف و مطالعه برشورهایی که در اختیارشان قرار گرفته بود با چگونگی رخداد این پدیده نجومی آشنا شدند و سپس به رصد خورشید ، لکه های آن و سپس خورشید گرفتگی به وسیله عینک های رصد خورشید و تلسکوپ اختصاصی مدرسه پرداختند.
شرکت در کارگاههای مختلف نجومی
اجرای ساعت آفتابی
ساعت آفتابی اجرا شده در مجموعه یک ساعت آفتابی افقی آنالمایی می باشد که بزرگترین ساعت آفتابی اجرا شده در استان یزد می باشد. همان گونه که در تصاویر قابل مشاهده است هر فردی که در مرکز این ساعت قرار بگیرد از روی سایه خودش می تواند ساعت را تشخیص بدهد.
از دیگر اهداف و برنامه های انجمن نجوم مجتمع آموزشی اختردانش می توان به این موارد اشاره کرد:
1. شناساندن نجوم به دانش آموزان2. برگزاری باشگاههای ماهانه نجوم
3. برگزاری کلاسهای عمومی نجوم آماتوری (مقدماتی و پیشرفته)
4. برگزاری گشتهای نجومی
5. تشکیل کارگاههای آموزشی نجوم
6. برگزاری همایشهای نجومی در سطح شهر
7. برگزاری برنامه های رؤیت هلال ماههای قمری
8. ایجاد بانک نرم افزارها و فیلمهای نجومی
9. ایجاد کتابخانه تخصصی نجوم آماتوری
10. همکاری با شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران
11. همکاری با سایر گروههای نجومی شهر و کشور
12. همکاری با سازمانها و ارگانهای دولتی و غیر دولتی برای برگزاری برنامه های نجومی و یا تاسیس مراکز نجومی
شرح مختصری از فعالیت های این مجتمع آموزشی که در دوران اندک تاسیس خود فعالیت های شگرفی را انجام داده است، بهانه ای بود برای یادآوری لزوم بها دادن به میرات خواجه نصیرو ابوریحان و دیگر دانشمندان نامی ایران. میراثی که بسیار گرانبهاست و توجه به آن می توانند نگرش انسان را نسبت به جهان هستی تغییر دهد. فراموش نکنیم که بهترین زمان برای یادگیری، دوران مدرسه است و ارائه طرح های نو و خلاقانه می توانند دانش آموزان را بیش از پیش با نجوم آشنا سازد.
امید است این مدرسه و فعالیت های آن الگویی باشد برای سایر مدارس کشور تا آن ها نیز با ایده های جدید و به روز خود بتوانند سهمی در پیشبرد علم ایفا کنند.
فرآوری: م.ح.اربابی فر
بخش دانش و زندگی تبیان
** با تشکر از خانم کربلایی مسئول نجوم مجتمع آموزشی اختردانش
